18-сурет. КИ.4940 құралы 1.қозғалткышты Қалыпты жылулық күйiне дейiн кыз-дырып, сонан сон мaгнстральдағы май кысымын тeкcepeдi.
2. Центрифуға роторыныңайналу жиiлiгiн, аспалы тiлше мен корпустан тұратын КИ-1308В вибротахометрдiң көмегімен аныктайды. Вибротахометр корпусы ротор ociнe бұрап кигiзiледi. Айналу жиiлiгiн өлшер алдында қозғалтқышты оталдырып, жағармай темпе-ратурасын 75-85 'С-қа дейiн қыздыралды. Тiлшенi барынша ұзартып, сонан соң корпустң Қозғалмалы бөлiгiн бұрай отырып, тiлшенiң жоғары шектi тербелiсiне қол жеткiзедi. Осы кезде бағыттама көрсетедi (айн./мин.) (19-сурет).
3. Центрифуға роторындағы шөгiндiлер шамасын КИ-9912 құралымен анықтайды. Ол үшін ценрифуға Қақпағын ашып, өлшеу Құралынң корпусынан ақырындап ұрап шығару арқылы роторды еркiн жүрiс шегiне аздап көтередi. Ротордыңсалмақ кушi қысқыш арқылы мембранаға берiлiп, оның деформациялану шамасы индикаторда көрiнедi (20'сурет).
20-сурет. КИ-9912 өлшеу құралы.
Жағармай сапасын анықтау. Жағармай сапасын вис-козиметр немесе сын тамшы әдісiмен анықтауға болады. Дегенмен май сапасы жөнiндегi толык мәлiметтердi зертханалық тексерулер нәтижесiнде алуға болады.
Майдың тyci мен мөлдiрлiгiне Қарап сапасын анықтау, тек қоспасы жоқ майлар үшін ғана Қолданылады. Қоспасы бар май түсінің күңгірт тартуы, оның сапалык төмендеуiнiң елеулi белгiсi болып табылмайды.
Жағармай сапасын aнықтау үшін Қозғалтқышты +80 'С-тан артық температураға дейiн қыздырады. Қозгалтқыш катерінен сүңгіні суырып алып, ақ сүзгiш қағаз бетiне бiрнеше тамшы май тамызады. Орта шенi (ядросы) кара қоныр, ал жиегiнде ашығырақ тycтi дақтар пайда болады. Майда ерiмейтiн бөлшектер ядрода шөгiп қалады. Ядроның түci (ерiмейтiн бөлшектердiң мөлшерiне байланысты) ашық сұр, ашық қонырдан караға дейiн әр турлi тycті болуы мүмкін. Сондай-ақ, тотығу өнiмдерi де май дақтарының жиегiн сары тустен қара қошқылға дейiн езгертедi. Майлы дақтың түсіне қарап, оның тазалығын, тотығу дәрежесiн және жуғыштык Қасиетiн жорамалдайды. Егер ядро қapa қошқыл немесе қapa (май дағының жиегi қoңыp немесе қapa қошқыл) тycTi болса, онда жағармайды ауыстыру керек.
Жағармайдың жуғыштық қасиетiн бағалау үшін май дағының әр тycTi сақиналардың орташа диаметрлерiн aнықтау керек. Май құpaMындa жуғыш қоспалардың мөлшерiн сипаттайтын коэффициенттi мына формұламен анықтайды:
K=D/d1
мұндағы: D - май дағының сыртқы диаметрi, мм;d1 – сыртқы сақинаның ішкі диаметрi,
Жағармайдың жуғыштың қасиетi жоғары болса, көрсетiлген қaтынас сал үлкен болады. Коэффициент шамасындағы мәнінің арта түсуі, майдың жуғыштық Қасиетiнің төмендегенiнің белгiсi. Қатынас шамасы 1,3-ке тең немесе асқан жағармайды ауыстыру керек.
Әр түрлi механикалық Қоспалардың мөлшерiн сипат-тайтын коэффициент темендегi өрнекпен анықталады:
K1=d1/d1
мұндағы: d2 - май дағындағы ядро диаметрi, мм.
Коэффициент шамасы 1,4-тен кем болмауға тиiс. Кем болған жағдайда, май қышқылдылығымен мен оның құрамындағы механикалық қоспалардың жоғарылығын көрсетедi.
Жағармай Қурамындағы жанармайдың бар-жоқтығын, оны 1000C0-қa дейiн қыздыру арқылы тексеруге болады. Егер майға от жақындатқанда ол жана бастаса, онда оның кұрамында жанармай бар болғаны.
Май кұрамында судың барлығын, оны 2-3 сағат бойы тундырып байкауға болады. Майды куйып жатканда су эмульсиясының езiндiк белгiлерi байкалады. Сондай-ак оны аныктаудың баска да тәсiлдерi бар. Майды шыны Tyтiкке құйып, от жалынына ұстайды. Егер май кұрамында су болған болса, оның бетi көбiршiктенiп, өзiне тән шытырлаған дыбыс естiледi.
