Зертханалық жұмыстарды орындауға арналған Мамандықтар: 0705000 -«Пайдалы қазбалардың кен орындарын жер астында өңдеу»



жүктеу/скачать 0,73 Mb.
бет5/18
Дата31.01.2023
өлшемі0,73 Mb.
#166984
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   18
Байланысты:
zerthanalyқ-zhұmystardy-oryndauғa-arnalғan-nұsқaulyқ

Бақылау сұрақтары:

  1. Сұйықтың беттік керілу күштері қай уақытта пайда болады?

  2. Егер сұйыққа сыртқы күштер әсер етпесе, оның пішіні қандай болар еді?

  3. Тамшының үзілу шарты.

  4. Әртүрлі сұйықтардың беттік керілу коэффициенттерін салыстыр.

  5. Тәжірибеде алған судың беттік керілу коэффициенті кестедегі мәнімен сәйкес келе ме?

№ 5 зертханалық жұмыс
Тақырыбы: «Қатты дененің тығыздығын анықтау»
Мақсаты: Қатты денелердің тығыздығын анықтау барысында
білімдерін,біліктіліктері мен дағдыларын
қалыптастыру


Құрал жабдықтар: таразы, жүкшелер, денелер жиыны, штангенциркуль.


Жұмыс барысы:
1. Таразының дұрыс реттелгендігін тексеру (таразының тербелісі кезінде тілшенің екі жаққа ауытқуы бірдей болуы керек, егер таразы теңелмеген болса, табақшалардың жеңілдеу жағына қағаз қиқымдарын салу керек).
2. Таразының көмегімен дененің массасын анықтау.
3. Дененің ұзындығын үш рет өлшеп, ұзындықтың орташа мәнін табу:
;
4. Дененің енін үш рет өлшеп, еннің орташа мәнін табу:
;
5. Дененің қалыңдығын үш рет өлшеп, қалыңдықтың орташа мәнін табу:
;
6. Дененің көлемін табу:
;
7. Дененің тығыздығын табу:
;

8. Абсолюттік және салыстырмалы қателікті есептеу.


9. Кестені құрып, есептеулер жасау.



Тәжірибе нөмірі



Заттың аты

Масса (m)г

Ені (b)см

Ұзындығы (a) см

Қалыңдығы (c) см

aорт,см

bорт,см

cорт,см

Көлем V см

D,г/см3

Абс.ауытқу ∆х, г/см3

Салыстырмалы ауытқу δ %

D кестедегі мәні, г/см3

1










































2










































3












































Бақылау сұрақтары:

  1. Дененің тығыздығы дегеніміз не?

  2. Дене массасы материалдың тығыздығына қандай тәуелділікте болады?

  3. Заттың қатты, сұйық және газ тәріздес күйлеріндегі тығыздықтарына сипаттама бер.

  4. Қатты дененің көлемін анықтайтын формулаларды жаз.

  5. Тәжірибеде алынған нәтижелер кестедегі мәндермен сәйкес келд ме?



№ 6 зертханалық жұмыс
Тақырыбы: «Қатты дененің меншікті жылу сыйымдылығын анықтау»
Мақсаты: Қатты дененің меншікті жылу сыйымдылығын анықтау барысында білімдерін,біліктіліктері мен дағдыларын қалыптастыру
Құрал жабдықтар: калориметр, термометр, таразы, цилиндр, мензурка, суық және ыстық су.


Жұмыс барысы:
1. Таразының көмегімен калориметрдің массасын өлшеу. Мензуркамен судың массасын анықтау.
2. Суды калориметрге құю. Калориметр мен судың температурасын өлшеу ( )
3. Цилиндрді ыстық суда қыздырып, суы бар калориметрге салу. Цилиндрдің температурасының мәнін жазу.
4. Калориметрге цилиндрді салғаннан кейінгі судың температурасын өлшеу.
5. Цилиндрдің массасын өлшеу
6. Кесте толтыру.

Калориметр массасы m1(кг)



Калориметрдегі судың массасы m2 (кг)

Цилиндр массасы m3 (кг)



Калориметр мен судың бастапқы температурасы t1= t2 (град)

Цилиндрдің бастапқы температурасы t3 (град)

Калориметр, су, цилиндрдің ортақ температурасы t (град)

Калориметрдің меншікті жылу сыйымдылығы С1 (Дж/г град)

Судың меншікті жылу сыйымдылығы С2 (Дж/г град)

Цилиндрдің меншікті жылу сыйымдылығы С3 (Дж/г град)


























7. Формула бойынша есептеулер жасау:

Бақылау сұрақтары:

  1. Жылу мөлшері дегеніміз не?

  2. Жылу мөлшері дене массасына қандай тәуелділікте болады?

  3. Заттың меншікті жылу сыйымдылығы нені көрсетеді?

  4. Жылу берілудің жолдарын ата.

  5. Тәжірибеде алған нәтижелер теориялық мәндермен сәйкес келе ме?


№ 7 зертханалық жұмыс
Тақырыбы: «Ток көзінің ЭҚК-ін және ішкі кедергісін анықтау»
Мақсаты: Ток көзінің ЭҚК-ін және ішкі кедергісін анықтау барысында білімдерін,біліктіліктері мен дағдыларын қалыптастыру


Құрал жабдықтар: ток көзі, реостат, амперметр, вольтметр, жалғау сымдары, кілт.


Жұмыс барысы:

  1. Электр тізбегін жинау:



2. Элементтің ЭҚК-і, оның қысқыштарының арасындағы потенциалдар айырмасына (кілт ажыратылған кезде) тең екенің еске түсіру. Вольтметрдің «+» полюсін ток көзінің «+» полюсіне, вольтметрдің «–» полюсін ток көзінің «–» полюсіне жалғау. Ток көзінің ЭҚК-ін анықтап, мәнін кестеге жазу;


3. Кілтті қосып, вольтметрмен тізбектегі кернеуді өлшеу (U);
4.Амперметрмен ток күшін өлшеу (I);
5. Реостаттың көмегімен кедергіні өзгертіп, ток күші мен кернеуді қайта өлшеу;
6. Кесте құру

№

Ток көзінің ЭҚК-і,
(В)

Тізбектің ток күші,
I(А)

Тізбектегі кернеу
U(В)

Тізбектің ішкі кедергісі
r(Ом)

Тізбектің орташа кедергісі,
r (Ом)

1
















2
















3
















7. Тізбектің ішкі кедергісін мына формула бойынша есептеу:


;

8. Кедергінің орташа мәнін есептеу.



9. Оқытушыдан тапсырма алып, есеп шығару.
Бақылау сұрақтары:

  1. ЭҚК дегеніміз не?

  2. Толық тізбек үшін Ом заңы.

  3. Ішкі кедергі мен сыртқы кедергінің айырмашылығы неде?

  4. Тәжірибеде алынған нәтижелер теориялық мәндерден қаншалықты ауытқыды?

  5. Оның себебі неде?


№ 8 зертханалық жұмыс
Тақырыбы: «Өткізгіштің меншікті кедергісін анықтау»
Мақсаты: Өткізгіштің меншікті кедергісін анықтау барысында білімдерін,біліктіліктері мен дағдыларын қалыптастыру


Құрал жабдықтар: ток көзі, амперметр, вольтметр, реостат, зерттелетін өткізгіш, кілт, сызғыш.


Жұмыс барысы:

  1. l және r мәндерін анықтап, кестеге жаз

  2. Электр тізбегін жинау:







  3. Амперметрмен ток күшін өлшеп, (I) мәнін кестеге жазу;

  4. Зерттелетін өткізгіш ұштарына вольтметрді жалғап, кернеуді өлшеу. Кернеудің (U) мәнін кестеге жазу;

  5. Зерттелетін өткізгішті ауыстырып, ток күші мен кернеуді қайта өлшеу. Тәжірибені үш рет қайталау;

6. Кесте құру:

№

Ток күші,
I (А)

Кернеу
U (В)

Өткіз-гіштің ұзын-дығы
L (м)

Көлденең қимасы-ның радиусы
r (м)

Өткізгіштің меншікті кедергісі
(Ом )

Өткізгіштің меншікті кедергісінің орташа мәні
(Ом )

1



















2



















3



















7. Өткізгіштің меншікті кедергісін мына формула бойынша есептеу:


; ; ;
8. Меншікті кедергінің орташа мәнін есептеу.
;
9. Оқытушыдан тапсырма алып, есеп шығару.


Бақылау сұрақтары:

  1. Меншікті кедергі дегеніміз не?

  2. Меншікті кедергісі ең аз материалдарды ата.

  3. Амперметрді тізбекке қалай қосу керек?

  4. Вольтметрді тізбекке қалай қосу керек?

  5. Тәжірибеде алынған нәтижелер теориялық мәндермен сәйкес келе ме?



№ 9 зертханалық жұмыс
Тақырыбы: «Өткізгіштерді тізбектей және параллель қосу»
Мақсаты: Өткізгіштерді тізбектей қосуды және параллель қосуды үйрену барысында білімдерін,біліктіліктері мен дағдыларын қалыптастыру


Құрал жабдықтар: ток көзі, кедергі, амперметр, вольтметр, кілт, жалғау сымдары.
Жұмыс барысы:

  1. Электр тізбегін жинау:







  2. Екі өткізгіштен тұратын тізбектің жалпы кернеуі мен тізбектің әр бөлігіне түсірілген кернеуді, тізбектегі ток күшін өлшеп, әр өткізгіштің кедергісін және тізбектің жалпы кедергісін есепте:

; ;

  1. Кесте құру:

    Тізбектің жалпы кернеуі
    U0 (В)

    Ток
    күші
    I (А)

    Тізбектің жалпы кедергісі
    R0 (Ом)

    Тізбектің бірінші бөлігіне түсірілген кернеу
    U1 (В)

    Тізбектің бірінші бөлігінің кедергісі
    R1 (Ом)

    Тізбектің екінші бөлігіне түсірілген кернеу
    U2 (В)

    Тізбектің екінші бөлігінің кедергісі
    R2 (Ом)

























  2. Тізбектің жалпы R0 кедергісін (R1+R2) қосындысымен салыстыру. «Қалай болу керек? Қандай нәтиже алынды? » – деген сұрақтарға жауап беру.

  3. U1, U2, U0 кернеулерінің арасында қандай байланыс бар?

  4. Оқытушыдан тапсырма алып, есеп шығару.



Жұмыс барысы:

  1. Электр тізбегін жинау:








  1. Параллель қосылған өткізгіштердің ұштарындағы U кернеуді анықтау.

  2. Амперметрді негізгі тізбекке және тізбек бөліктеріне кезектестіріп жалғап отырып, негізгі тізбектегі және тізбек бөліктеріндегі ток күшін анықтау (I0, I1, I2).

  3. Алынған нәтижелер бойынша тізбектің жалпы кедергісін және әр тізбек бөлігінің кедергісін есептеу (R0, R1, R2).

  4. негізгі тізбектегі I0 ток күшін (I1+I2) ток күштерінің қосындысымен салыстыру. «Қалай болу керек және қандай нәтиже алынды? » – деген сұраққа жауап беріп, қорытынды жаса.

  5. Кесте құру:




Тізбектің ұштарына түсірілген кернеу
U(В)

Жалпы
ток
күші
I0 (А)

Тізбектің бірінші бөлігіндегі ток күші
I1 (В)

Тізбектің екінші бөлігін-дегі ток күші
I2 (В)

Тізбектің жалпы кедергісі
R0 (Ом)

Тізбектің бірінші бөлігінің кедергісі
R1 (Ом)

Тізбектің екінші бөлігінің кедергісі
R2 (Ом)






















  1. Тәжірибеде заңының орындалуын тексер. Қорытынды жаса.

  2. Оқытушыдан тапсырма алып, есеп шығару.




жүктеу/скачать 0,73 Mb.

Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   18



©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз
    Басты бет