Қандағы эритроциттер саны, мөлшері, пішіні



Дата05.03.2020
өлшемі4,79 Mb.
#59655
Байланысты:
Қан

Қандағы эритроциттер саны, мөлшері, пішіні


Әл-Фараби атындағы Қазақ Ұлттық Университеті

Алматы, 2020 жыл

Орындаған:

Қабылдаған:

«Биология және биотехнология » факультеті

Қазақстан Республикасының Білім және Ғылым министрлігі

Жоспар:

  • Кіріспе бөлім

  • 2. Негізгі бөлім

    2.1. Қанның маңызы.

    2.2. Қанның құрамы.

    2.3. Эритроциттер.



    3. Қорытынды бөлім

Қан - организмдегі ішкі сұйық ортаның бірі. Ол қан тамырларының тұйық жүйесін бойлай ағып, тасымалдау қызметін атқарады.

Қан барлық мүшелердің клеткаларына қоректік заттар мен оттегін жеткізеді және тіршілік әрекетінің өнімдерін зәр шығару мүшелеріне тасымалдайды.

Организмдегі биологиялық әрекетшіл заттардың гуморальдық реттелу қызметі қанның қатысуымен іске асады.

Қан организмнің инфекциядан қорғаныш реакциясын қамтамасыз етеді.

Қан - қоректік және қорғаныш қызметтер атқаратын сұйық дәнекер ұлпа.

Қан - бұл сұйық зат, дене салмағының он екіден бір бөлігін құрайды.

Қанның маңызы

  • Қорғаныш қызметі
  • Ауру тудыратын микробтарды зиянсыз етеді
  • Тромбоциттер қан ұюына қатысады
  • Иммунитет антидене түзеді
  • Гуморальдық қызметі
  • Денедегі тұрақты температурасын сақтайды
  • Мүшелер мен жүйелердің жұмысының гормондық (гуморальдық) реттелу жүреді
  • Тасымалдау қызметі:
      • Қоректік қызметі
      • Зәр шығару қызметі
      • Тыныс алу жүйесі

Ұлпа мен қан арасындағы газ алмасу (1)


Өкпе мен қан арасындағы газ алмасу (2)

Ішкі ортаның маңызы

Тасымалдау қызметі

(жасушаларға ас қорыту жолынан, қорға жиналатын мүшелерден қоректік заттар жеткізеді)


Қанның құрамы

Плазма

Қан жасушалары:
    • Лейкоциттер
    • Эритроциттер

    • Қан пластинкалары

      (тромбоциттер)

Эритроциттер


1673ж.

Левенгук ашқан

Лейкоциттерге

қарағанда

500-1000 есе көп.

организмде тотығу

процесіне қажетті оттегін

тартып, көмір қышқылын

организмнен шығару

қызметін атқарады.
  • Оттегінің таралуы
  • эритроциттің негізін
  • құрайтын тыныс алу
  • пигменті - гемоглобин
  • арқылы орындалады.

Сүтқорек

тілерде

ядросы

болмайды.

Формасы

өзгермелі

Иілгіш және жазық

түрі кездеседі

Серпімді созылып,

ұзарады

Кішкене түтік

капиллярдан

өткенде өзгереді

Ерлерде -5млн

Әйелдерде -4,5млн

Адам эритроцит көлемі- 125мкм

диаметрі- 7,5 мкм, көлденеңінен 1,9-2,5мкм

Адамда 2 литр эритроцит бар, 25 трилион

Нәрестеде -6-7 млн

Қарттарда-

қалыптан көп

1мм қандағы эритроцит саны

3

Гемоглобин

азаюына

байланысты

10-11 жаста

қалпына келеді

эритроциттер

гемоглобин

Оттегін және көмірқышқыл газын тасымалдайды.

Қанға қызыл түс беретін гемоглобин болады.

Эритроциттер оттекті байланыстырып, берік емес қосылысқа - оксигемоглобинге айналады.

Гемоглобин молекуласы

гем

1 мм3 қанда – 4,5 - 5 млн. эритроциттер болады. Адам организмде орташа 25 триллион эритроцит болады. Тіршілік ұзақтығы 120 күн, содан кейңн көкбауыр мен бауырда бұзылады.

Диаметрі 7-10 мкм, екі беті ойыс диск тәрізді. Мұндай пішін эритроцит бетін 1,5 есе үлкейтеді және газалмасу үшін тиімді. Ядросы жоқ, едәуір көп бөлігін гемоглобин алып тұр.

Эритроциттін жетілуі

Әртүрлі жануарлар эритроцитері

Ең ұсақ эритроцит

ешкінікі-4мкм,

есесіне 1мм 14,5млн

3

Бақада

23-16 мкм

ҚОРЫТЫНДЫ

Қан үнемі ағыста болып, денедегі барлық ұлпаларға зат алмасу үшін қоректік заттарды жеткізу және алмасудың нәтижесінде пайда болатын зиянды заттарды шығару қызметін атқарады.

Сондықтан қанды ішкі зат алмасуды реттеп, тіршілік жүйесін қамтамасыз ететін орта деп есептеуге болады.

И.А.Кассирский "Қан организмнің айнасы, онда клетка мен ұлпалардың әр түрлі өзгерістері өз көрінісін бейнелейді" деп түсініктеме берді.

Барлық адамдардың қаны 4 топқа бөлінеді: І, ІІ, ІІІ, ІV. Өз еркімен қан беретін адамды – донор (латынша «donore» – сыйлаушы), донордан қан қабылдайтын адамды – реципиент (латынша «recіpіens» – қабылдаушы) дейді.


Соңы!

Назар аударғаныңызға, рахмет!

Достарыңызбен бөлісу:




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет