Жанартаулар
ЖЕР ТУРАЛЫ ҒЫЛЫМДАР • ГЕОЛОГИЯ • ЖАНАРТАУЛАР
1
1-бөлім: Жанартау анатомиясы
• Жанартау дегеніміз не?
Аргентинадағы Ланин жанартауы
Жанартау – жоғары қысым үстіндегі магманы лава түрінде сыртқа
атқылайтын Жер бетіндегі нүкте. Бұл жалғыз ғана нүкте
немесе
ұзын жүйе (құбыр) түрінде болуы мүмкін. Ол көбінесе Жердің
литосферасы жұқа немесе әлсіз болатын жерде орын алады.
Лаваның құрамында газ бен күл және “пирокластика”
деп аталатын
жыныстардың бөлшектері болады. Жанартау әдетте конус формалы
жота не тау түрінде болады, көбінесе
жылдар бойы жанартаудан
атқылаған материалдардан құралады. Жанартаулардың түрі көп,
әрқайсысының өз құрылымы мен тәртібі бар,
тіпті кейбіреуінің
белсенділігі басқалардан жоғарырақ. Қауіптерге қарамастан,
көптеген
жанартаулардың маңында адамдар өмір сүреді.
