Жұтқыншақ (pharynx) жартылай ас қорыту түтік бөлігі және тыныс жолы болады; бұлшықеттер мен шелді қабықтан (көп талшықты дәнекер тінді немесе фиброзды) жасалған және ішінен сілемейлі қабықпен төселген қуыс (бос) ағза болып есептеледі. Жұтқыншақ үстіңгі жақтағы мұрын және
ауыз қуыстарын төмендегі көмеймен және өңешпен жалғастырады. Жұтқыншақ қуысы мұрын, ауыз және көмей қуыстарының артында және шүйде сүйектің негізі мен алты мойын омыртқаларының алдында орналасқан, ол төменде өңешке өтеді. Жұтқыншақ бассүйектің түбегейінен басталып VI мойын омыртқасына дейін жетеді. Жұтқыншақтың бүйір қабырғалары қан-нерв ірі бағандарының қосынды өрімдерімен шектеседі. Анатомия-физиологиялық ерекшеліктеріне және клиникалық көзқарастарға байланысты жұтқыншақты үш бөлікке ажыратады:мұрынжұтқыншақ (epipharynx), ортаңғы ауыз бөлік - ауызжұтқыншақ (mesopharynx) және төменгі көмей бөлік - көмейжұтқыншақ (hypopharynx). Жұтыну актісі мезгілінде және бірсыпыра дыбыстарды шығару уақытысында, мысалы дауысты дыбысты – жұмсақ таңдай көтеріледі, артқа қарай ауытқиды және қысқа уақытқа жұтқыншақтың артқы қабырғасына жанасып, мұрынжұқыншақты толығымен тұйықтайды. Жұтқыншақтың қуысына жеті тесік ашылады:мұрын-жұтқыншаққа – екі хоана (мұрын-жұтқыншақ тесігі) және есту түтігінің екі жұтқыншақ тесігі, ауыз-жұтқыншаққа – аңқа (зев) және көмей-жұтқыншаққа – көмейге өтіс (кіреберіс) және өңештің ауызы ашылады.
Достарыңызбен бөлісу: |
