05В010100 – «Мектепке дейінгі оқыту мен тәрбиелеу» мамандығы үшін
Есептерді шығаруға үйретудің екінші кезеңі
жүктеу/скачать 260,12 Kb.
|
071d3acd-7f13-11e5-8348-f6d299da70eeФЭМП каз
| Есептерді шығаруға үйретудің екінші кезеңі
Мектепке дейінгілерді есептердің шешімін табуды оқыту бінеше бір – бірімен байланысты кезеңдерінен өтеді. Соның екінші кезеңінде блаларды есептерді құрастыруға және оның құрылымын меңгерту. Блаларды берілгенмен ізделіп отырған арасындағы байланысты көруге үйрету, соның негізінде шешімін табу үшін керекті арифметикалық әрекеттерді таңдау. Есептің құрылымын түсіну үшін ең тиімдісі тапсырма-драматизациялау. Тәрбиеші балаларды есеп сөзімен таныстырп, құрастырған тапсырманы талдауда керекті сандық мағлұматтар мен сұрақтарды: «Не белгілі?», «Нені білу керек?» ерекшелейді. Бұл кезеңде қосылғыш немесе азайтқыш 1 саны болып табылатын тапсырмалар құрастыруға үйретеді.Бұні ескеру маңызды себебі, балалар жауабын табуда қиналмауы керек. Есептің мәтіні, шарты, сұрағы мен сандық мағлұматы нақты айтылу керек. Балалар есепті әңімеден және жұмбақтан айыруға үйрету, есептің сұрағын ерекшелеп оның мәнін түсіндіру керек. Есепті жәнеі оның есептегі сұрағын игеру үшін мынадай тәсілді қолдануға болады: балалар құрастырған есеп шартына («столдың бір шетінде екі қызды қойямыз, ал екінші шетіне бір ұлды») арифметикалық емес сұрақ қоямыз («Бұл балалардың аттары қала?»). Балалар есептің дұрыс еместігін түсінеді. Келесіде есептің екендігі түсінікті болу үшін олардың өздеріне сұрақты қоюға ұсынуға болады. Барлық әртүрлі сұрақтарды тыңдау абзал және осыған орай барлық сұрақтардың қанша сөзінен басталатындығын ескертіп айту қажет. Балларға есеп пен әңгіменің айырмашылықтарын көрсету үшін есептегі сандар мен сұрақты ерекшелеп айту керек, тәрбиешіге балаларға есепке ұқсас әңгімені ұсынуға болады. Талқылау кезінде әңгіменің мазмұны есептен қандай айырмашылығы бар екендігін қарайды. Балаларды жұмбақ пен есептің айырмашылығын көрсеті үшін, тәрбиеші сандары бар жұмбақты таңдайды. Мысалы: «Екі басты айдаһар, бәрін қырып жояды». Келесі сабақта балаларға есеп құрастыруда сандық мағлұматтың қажеттігін аса ерекшелеу керек. Мысалы: «Ленаға мен қаздармен үйректерді бердім. Ленаға мен неше құстарды бердім?». Балалар бұл есепті талқылауда оның шығарылмайтындығын біледі, сондықтан сандық мағлұматтардың аса қажет екенін түсінеді. Есептің шартында аз дегенде екі санның керектігін түсіндіру үшін тәрбиеші әдейі түрде бір санды қалдырып кетеді. Мысалы: «Сережа қолында 4 шар үстап тұрды. Оның жартысы ұшып кетті. Сережада неше шар қалды?» Осындай жаттығулардан кейін балалар жалпы есепті қалай құрастыруды түсінеді. Есептің негізгі элементтеріне шарты мен сұрағы болып табылады. Есепьің шартының мазмұнында сандың мағлұмат пен белгісіз санның арасындағы қатынас – яғни берілген мен белгісіздің арасында. Есептің шартын алализдеуарқылы балалар белгілі мен белгісізді іздеуді түсінеді. Балаларға есепті шығару үшін берілген сандармен жауабын табу үшін қандай әрекеттер орындау керектігін түсіну және айтып беру керек екендігін түсіндіру керек. Сондықтан есептін шарты 4компаненттен тұрады: шарты, сұрақ, шешімі, жауабы. Есептің құрылымын білгеннен кейін балалар оңайлықпен оның бөліктерін атай алады. Мектепке дейінгілерге жай есептерді тұтас және қандайда бір бөлігін қайталап жаттығулану керек. Бір балаларға септің шартын құрастыртса, екінші балаларға есептің сұрағын құрастыруға болады. Есептің сұрағын қоюда балалар қалды сөзін қолданады. Балалар есептің сұрағын қоюды үйренгеннен кейін бұл кезеңдегі келесі сатысына көтерілуге болады – есепке анализ жасауға, берілген мен белгісіз арасындағы қатынасты орнатуға үйретеді. Бұл негізде балаларды тұжырымдауға және арифметикалық амалдарды жазуға, сандармен және +,-,= таңбалаларын қолдану арқылы. Сонымен, балалар екінші кезеңде нені білу керек: Есеп құрастыра білу; Есептің әңгіме мен жұмбақтан айыра білу; Есептің құрылымын білу; Есепті анализдеу алу және берілгенмен іздеп отырғанның арасындағы қатынастарды орната білу. жүктеу/скачать 260,12 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|