05В010100 – «Мектепке дейінгі оқыту мен тәрбиелеу» мамандығы үшін
Есептерді шығаруға үйретудің үшінші кезеңі
жүктеу/скачать 260,12 Kb.
|
071d3acd-7f13-11e5-8348-f6d299da70eeФЭМП каз
| Есептерді шығаруға үйретудің үшінші кезеңі
Мектепке дейінгілерді есептердің шешімін табуды оқыту бінеше бір – бірімен байланысты кезеңдерінен өтеді. Соның үшінші кезеңінде балаларды арифметикалық амалдарды қосуға және алуға үйретеді. Алдыңғы сатыларда балаларды есептің сұрағына жауап табуға үйретсе, санның тізбектілік біліміне сүйене отырып, олардың арасындағы байланыс пен қатынасты үйренеді. Енді балаларды арифметикалық амалдармен қосу және алумен таныстырып, олардың мәнін ашу, цифр және сандық мысал түріндегікөмегімен «жазу» қалыптастыруды үйрету. Алдымен балаларды 2 қосылғыш арқылы амалдарды тұжырымдауға үйрету арқылы нақты берілген арқылы есепті құрастыру (5 балық сол жақта 1-еуі оң жақта). «Бала 5 мөңке балық пен 1 алабұға ұстап алды». –дейді Саша. «Бала неше балық ұстады?» - деп Коля сұрағын қояды. Тәрбиеші балаларға сұраққа жауап беруді ұсынады. Бірнеше баллардың жауабын алған соң тәрбиеші жаңа сұрақ қояды: «Баланың 6 балық ұстағаныны қалай білдіңдер?» Баллар әртүрлі жауап қайтарады: «көрдік», «есептедік», «5ке 1ді қосқанда 6 болатынын білдік» және т.с.с. Енді талқылауға көшуге болады: «Бала балықты ұстағанда балықтар көбейді ме, әлде азайды ма?» «Әрине көп!» дейді балалар. «Неліктер?» - «5 балыққа 1 балықты қосты». Көрнекілік құралдардың негізінде тағы бір-екі есеп құрастырады, балалар қосу амалдарын тұжырымдап және оған сұрақ қоюды үйренуді жалғастырады. Бірінші сабақта арифметикалық амалдарды сөзбен түсіндіріліп практикада ұщтасады: «3 қызыл ыдысқа 1 көк ыдысты қосамыз, сонда 4 ыдыс болды». Бірақ бірте-бірте арифметикалық амалдарды нақты материалдан аударту керек: «Қандай санды қай санға қост?» Енді арифметикалық амалдарды тұжырымдауда сандар аталмайды. Дерексіз сандарға сүйенуге асыкпау керек. «Сан», «арифметикалық амалдар» сияқты абстрактілі түсініктер балаларды нақты материалдар негізінде ұзақ уақыт жаттығуландыру кезінде оңтайлы болады. Балалар қосылғыш амалдарын тұжырымдауды түсінгеннен кейін азайту амалдарын игереді. Бұндағы жұмыс жоғарыда айтып өткендей ұқсас жүреді. Балаларға ұқсас есептерді көрсету арқылы бірақ арифметикалық амалдары әртүрлі орындалатын есептерді көрсетеміз. Мысалы: «Ағашта 4 құс отырды, біреуі ұшып кетті. Ағашта неше Құс қалды?. Тағы біреуі ұшып келді. Неше құс ағашта отыр?» Есептің бергілгенінде бірдей мөлшердегі құс болғандығын балалар білгенімен оны шығару үшін есепте әртүрлі амалдарды қолданады. Бұндай есепті сәйкестендіру арқылы бала ға анализ жасау пайдалы, себебі, олар есептің мазмұнын және айтулы мазмұнның арифметикалық мазмұнын жақсы түсінеді. Балалар сандармен және +,-,= таңбалаларымен таныс болғандықтан оларды арифметикалық амалдарды жасуға және оны оқуға үйретеді (3+1=4). (Үш құсқа біреуін қосу. Төрт құс болды). Жәнеде балаларды сандық мысалдары бойынша есеп құрастыруға ұйрету керек. Мысалы: 10-1=? Алдымен тәрбиеші тақтадағы сандарды оқуды және ? таңбанын нені білдіретіндігін түсіндіріді ұсынады. Келесіде Тақтада тұрған сандар бойынша есеп құрастыруды ұсынады. Сонымен балалар барлық есептерде екі санның болатынын және солар арқылы үшіншісін табу керектігін түсінеді. Н.И. Непомнящая және Л.П. Клюева арифметикалық амалдардың басқа әдісін ұсынады. Авторлар балаларды модельмен таныстыруды ұсынады, ол арифметикалық амалдардың (қосу және алу) жалпы түсінігін, яғни бөлік пен тұтас қатынасы ретіндеге түсінігін қалыптастыруға көмектеседі дейді. Бұл модел арқылы балалар арифметикалық амалдардың нақты бөлік пен тұтас жиын арасындағы қатынаспен байланысты және соның көмегімен математикалық таңбаларды игереді. Сонымен, үшінші кезеңде балалар арифметикалық амалдарды (қосу және алу) тұжырымдай алу керек, оларды айыра білу, берілген арифметикалық амалдар арқылы есеп құрастыру керек. жүктеу/скачать 260,12 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|