«Ақ жол» газетіндегі жер-су атауларының жасалу жолдары
Өзге тілден енген, соның ішінде Ресей, Еуропа жалқы есімдерін сипаттайтын онимдер: Керенский, Карл Маркс, Мұстафа Кемал (Кемал паша), Ллойд Жордж, Карл Либкнехт, Роза Люксембург, Ронге, Филипп Махарадзе, Николай патша, Үшінші Александр, Генерал Гелдер, Лорд Рединг, Аксуеньтев, Коновалов, Милюков, Алуов, Барак Владимир Генрихович, Ленин Бурнашов, Фитрат Латвия, Румыния, Польша, Эстония, Грузия, Италия, Индия, Люксембург, Россия, Америка, Европа, Жапония, Германия, Англия, Армения, Болгария, Түркия, Горск Республикасы, Югославия, Сербия, Греция, Венгрия, Австрия, Швеция, Башқұртстан, Украина, Чехославакия. Каунас, Мурманск, Сольц, Кишнев, Рига, Красноводск, Ходжент, Приморский, Бийск, Севастополь, Піспек, Мәскеу, Берлин, Париж, Чита, Портланд, Одесса, Владивосток, Гиссен, Лондон, Харбин, Бордо, Гильсинфорс, Чита, Будапешт, Гори, Вена, Баку, Наманган, Тевриз, Вильно Варшава, Сібір Закаспий облысы, Осетия, Городеков станциясы, Дон ауылы, Балтық теңізі, Дон, Цейлон аралы, Формоза аралы, Сібіруақ өзені, Гогенцоллерен, Эсер, Кадет,«Пекинский газет», «Манчестер-Гардиан», «Голодный степь», «Санди Таймс», «Дейли Ньюс», «Венгрия», «Центрпечать», «Иштракиын», «Роол», «Буржуй» ойын кітабы, Брест бітімі, Преображенский полкі, Гиссар отряды, «Коммуна» мектебі. «Ақ жол» көп томдық 2-кітабының 225-беттегі Сыртқы хабар. «Антанта Стамбулға әске төгіп жатыр» мақаласында « Стамбулға 40 мың ағылшын, 12 мың француз һәм 12 мың Италия әскерлері келеді деген хабар бар» деген жазбадан ақ шетелдің жаңалықтары тұрақты түрде жарияланып тұрғандығының дәлелі. Осы бір сыртқы хабарда Англия, Стамбул, Түркия,Лондон, Ирландия,Минск, Швеция атаулары кездеседі. Жалпы өзге ұлт өкілдерінің есімі өте аз кездеседі. Бұлай бөлуіміздің басты себебі сол кезде «Ақ жол» газеті арқылы қазақ халқы төрткүл дүниенің жаңалықтарын біліп отырғанына дерек бола алады.
Газет бетіндегі «Ішкі хабар» айдары еліміздегі онимдерден сыр шертсе, «Сыртқы хабар» айдары шетелдік онимдерден хабар береді.
«Ақ жол» газетіндегі кейбір туынды топонимдердің бір тобы топонимизация, трансонимизация және транстопонимизация тәсілдері арқылы жасалады.
Достарыңызбен бөлісу: |