«Импульс» гректің impulses деген сөзінен шыққан, оның сөзбее сөз аудармасы «соққы» дегенді білдіреді. Бұл термин механикада екі шаманы: күш импульсі мен дене импульсін білдіреді.
Дене импульсі дененің массасы мен оның қозғалыс жылдамдығының көбейтіндісіне тең болатын физикалық шама:P=mv Р дене импульсінің ХБ (СИ) жүйесіндегі өлшем бірлігі секундына килограммметр [кг · м/с]
Масса – скалярлық шама, ал жылдамдық векторлық шама.
Дене импульсінің векторының бағытыда жылдамдық векторының бағытымен сәйкес келетін векторлық шама.
Серпімділік күші мен деформация арасындағы пропорционалдық туралы ұйғарым Гук заңы деген атауға ие.
3.Материялық нүктелер жүйесінің импульсі дегеніміз не? Тұйық жүйе импульсының сақталу заңы. Массалар центрі.
4.Импульс моментін және күш моментін сипаттаңыз. Бөлшек үшін және материалдық нүктелер жүйесі үшін моменттер теңдеуі. Оқшауланған жүйенің импульс моментінің сақталу заңы.
Материялық нүктелер жүйесі үшін моменттер теңдеуі:
d L
d ri
Pi
ri
d Pi
M ,
d L
= M .
(7.8)
dt
dt
dt
dt
Естеріңізге салайық, M – сыртқы күштер моменті.
Қатты дене ара қашықтығы тұрақты болатын материялық нүктелер жүйесі ретінде қарастырыла алады. Сондықтан, материялық нүктелер жүйесі тұралы пайымдаулар мен теңдеулер қатты денелер үшін де қолданылады.
(7.6) және (7.8) теңдеулері, осы жерде тағы да жазып көрсете кетейік:
d P
F ,
d L
= M ,
dt
dt
жалпы алғанда тұйық жүйе болып саналмайды. Алайда, олар қатты дене үшін тұйық теңдеулер жүйесі болып табылады.
5. Дайте определение вращения твёрдого тела относительно неподвижной оси. Момент инерции тела относительно оси. Теорема Гюйгенса-Штейнера. Уравнение динамики вращательного движения.Қатты дененің қозғалмайтын өстің маңайындағы айналуы анықтама беріңіз. Өске қатысты дененің инерция моменті. Гюйгенс-Штейнертеоремасы. Айналмалықозғалысдинамикасыныңтеңдеуі. Радиусі riшеңбер бойымен массасы mi материялық нүктенің айналуы кезіндегі оның айналу өсіне проекцияланған импульсының моменті Li=miviri - ге тең. Сызықтық жылдамдық vi=wri, сондықтан Li=miri2w, мұнда w – бұрыштық жылдамдық. Егер, О өсін айнала материялық нүктелер жүйесі
n айналып тұратын болса, онда L miri2w . Бұдан шығатыны
i1
Материялық нүктелер массаларының олардың айналу өсіне дейінгі қашықтықтарының квадратына көбейтіндісінің қосындысына тең J шамасы осы өске қарасты жүйе инерциясының моменті деп аталады. Егер масса үздіксіз таралған жағдайда қосынды таңбасы интеграл таңбасымен алмастырылады, онда инерция моменті мынадай түрде жазылады:
