Биохимиялық полиморфизм
Қан тобы антигендері сияқты белоктардың сан қиялы полиморфизмінің негізін гендердін аллельлизмі құрайды.Қанның сүтін,жұмыртқаның,еттін, шәуеттің иммуноглобулиннің, ферменттін және басқа белоктарының барлығына полиморфизм тән.
Белоктардың полиморфизімін талдау үшін электрофорез, иммунофорез әдістері қолданылады.
Генетикалық полиморфизм деп белгінің әр түрлі фенотиптерінің қалыптасуын анықтайтын бір гендік лакус-ң бірнеше аллельдік күйін түсінеді.
Генетикалық полиморфизм популяцияларында әр түрлі генотиптінің бар болуын қамтамасыз етіп, онын генетикасының өзгеруінедәуір деңгейде жоғарылатады.
Бір аллельден көп аллельдері бар лакус полиморфты деп атайды.
Эволюция барысында мулация арқылы гендер өзгеріпе, популяцияның кейбір белгілері бойынша көптік аллельлизм пайда болады.
Электрофорез белоктарының түрлі зарядталуына байланысты тұрақты ток өзгерісінде әр түрлі жылдамдықта қозғалуына сүйенеді.
Имуннофорез әдісінде антидене-антизат кешенінің түзілуі нәтежесінде белок тұнбаға түседі.
Казіргі кезде мал түліктерінің белок пен ферментінің 150 астам полиморфты лакустары зертелді.
Таблица
Қан плазмасының, эритроциттің және сүттің биохимиялық полеморфизмін зерттеу нәтежелері тұқым аралық айырмашылығын анықтау үшін коданылады. Мысалы, айршир және шортгорм сиырларының сүтінде В- қарынның тек А формасы табылды, ал В форма фриз бенденерат тұқымында байқалады.
Ірі қара көптеген тұқымдарында Т f А және Т f Д-аллельдері жоғары жиілікпен сипатталады, ал Т f аллелнің жиелігі анағұрлым аз ірі қараның зебу тұқымында керісінше, бұл алльлдң жиелігі 0,66-ға тең.
Генетикалық полеморфизмнің практикалық маңызы.
Қан антигендері мен белоктарының генетикалық полиморфизмі мынадай практикалық қолдану ала аладв:
-ұрықтан шыққан тегін бақылау
-моно және дипоталы егіздеуді зерттеу
-малды-ң туыстық дәрежесін анықтау ж-е популяциялық генетиқалық құрылымын аңықтау
-малдың өнімділік касиетімен және ауруларға төзімділігімен байланысын анықтау
-аналық мал мен эмбрионың Антигендік сәйкестігін бағалау.
Достарыңызбен бөлісу: |