Джон П. Коттерің ұйымды өзгерту үдерісінің моделі 1. Кейінге ысырмау түйсігі. Бұл қажет екенін түсіну. Бұл үшін ұйымда кідіріссіз сезім орнатылуы тиіс. Бұл ақпаратты ұйымдастыруды қамтамасыз ете отырып, нарықты және бәсекелестік факторларды зерттеу қажет.
2. Басқару коалициясын тудыру. Ұйымға өзгерістер енгізу мақсатында басшылық коалицияны құру (жеткілікті билік пен сенімді адамдар тобы).
3. Пайымдау мен стратегиялықты дамыту. Процестің соңында өзгерістер қалай көрінеді деген көзқарас жасау. Пайымдау құрылымдық және күш-жігерді өзгерту үшін пайдаланылады.
4. Пайымдауды өзгеріске жеткізу. Стратегияны меңгеру бойынша командамен кері байланыс.
5. Өкілетті (сенімді) іс-әрекет. Басқарушы коалиция ұйымның осы бағытта күш-жігерін бұзуы мүмкін өзгерістерге жолдардағы кез келген кедергілерден құтылуға көмектесуі тиіс.
6. Кіші жеңістерді ескеру. Табысқа деген сенімділікті нығайту үшін кішкентай жеңістерді атап, қызметкерлердің еңбегін мойындау.
7. Табысты көбейте отыра жаңа өзгерістерге ұмтылу. Барлық жүйенің, құрылымның өзгеруін жалғастыру үшін қызметкерлердің сенімін арттыру.
8. Жаңа тәсілдерді бақылау. Жаңа ұсыныстармен мен ұйымның табысы арасындағы байланысқа назар аудару, бұл өзгерістерді нығайтады.
Көшбасшы ұйымдастыру барысында нені білу керек:
- Мақсатты айқындап, болашақта онымен жұмыс істей білу.
- Қандай стратегиялар нәтижеге жетуге көмектеседі?
- Оған жету үшін қай бағытта қозғалу кере?
- Мақсатқа жету үшін қанша уақыт пен ресурстар қажет?
- Нәтиже қандай болады?
Ренсис Ликерт ұйым ішіндегі адам мінез-құлқын зерттеумен айналысты. Жеке тұлғаның уәждемесін терең түсінуге негізделген және оның әлеуетін ескеретін жаңа әдістерді ұсынды.
• Топтық қатысу жүйесі – басшылықтың ең өнімді тәсілі. Ренсис Ликерт басшылардың сауалнамалары негізінде басшы бейнесін қалыптастырып, 1-жүйеден 4-жүйеге дейін басшылық стильдерінің картасын жасады:
