№1 практикалық жұмыс Математикалық маятник көмегімен бөлменің ауданын табу Құралдар: штатив; секундтық тілі бар сағат; жүк (пластилин); жіп.
Жұмыстың мазмұны мен жасау тәсілі: Бөлменің ауданың есептеу үшін математикалық маятник көмегімен оның ұзындығы мен ені тауып көбейту қажет.
Математикалық маятниктің периоды
Осында l – маятник жібінің ұзындығы (м),
g = 9,81 м/с2 – еркін түсу үдеуі,
T –тербеліс периоды(с).
Жібінің ұзындығын есептеу формуласы
Ұзындығы бөлменің ұзындығына тең lжіпті алып, ұзындығы 1-1,5 метр болатындай оны n рет қабаттап, пластилинді шетіне бекітіп тербелісінің периодын есептеу арқылы бөлменің ұзындығын l мына формула бойынша анықтауға болады:
Дәл солай бөлменің енін де есептейміз.
Ход работы 1. Өлшеулер мен есептеулерді енгізу үшін дәптерге кестені сызыңдар.
2. Бөлменің ұзындығына тең жіпті өлшеп алыңдар.
3. Ұзындығы 1-1,5 метр болатындай етіп жіпті n рет қабаттаңдар.
4. Жіпке пластилинді іліп математикалық маятник жасаңдар.
5. Мачтникті тепе-теңдік нүктесінен шығарып саны N тербеліс жасайтын t уақытын өлшеңдер. (N = 20). 6. формула бойынша маятниктің тербеліс периодын есептеңдер.
7. (2) формуламен бөлменің l ұзындығын табыңдар.
8. Дәл осылай бөлменің енін табыңдар.
9. Бөлменің ауданың есептеңдер.
10. Қателігін есептеп, қорытынды жасаңыздар.
Қосымша тапсырма. Бөлменің ені мен ұзындығын өлшеуіш таспамен өлшеп ауданың ептеңіздер. Тәжірибе жүзіндегі нәтижемен салыстыңыздар.
