Аппозициондық өсу (көне грекше: appositio — қабаттану) — адам мен жануарлар организмдері ұлпалары мен дене мүшелерінің сыртқы жағынан жаңа қабаттар түзу арқылы қабаттана жуандап өсуі. Шеміршек ұлпалары — сыртқы шеміршекқаптағы шеміршек түзгіш жас жасушалар (хондробластгар) түзетін шеміршек ұлпасы қабаттарының, ал сүйек ұлпалары - сүйек қаптағы остеобласттар түзетін қабаттарының қалындауы нәтижесінде жуандап өседі. Экзофитті аппоплазиялық осу ісік сыртта коріс береді ал эндофитті де керісінше іштен дамып оседі .
Қатерлi, қатерсiз және өскен жерiн деструкциялайтын (бұрын өсетiн) iсiктер. Қатерлiлiк белгiлерi.
Жалпы бізде ісіктер қатерлі қатерсіз өскен жерiн деструкциялайтын болып болинеді . соған қарай ісіктердің осуі яғни дамуы да ерекше-
Егер ісік ағза қуысына қарай немесе терінің сыртына ролип тәрізді болып оссе экспансиялық осу деп атаймыз.
Егер ісік қуыс ағзаның қабырғасына немесе баска ағзалардың іщіне қарай оссе онда оны эндофитті яғни энвазиялық осу деп атаймыз , бұл қатерлі ісік жасушаларына тән осу .
Қатерлі ісікпен қатерсіз ісіктің айырмашылықтары оте коп –
Катерлі ісік – тез дамиды , метостаз береді , қалыпты клеткаларға ұқсамайды және шекарасы айқын болмайды жәнеде толықтай емі жоқ .
Қатерсіз ісік – ба.яу дамиды қалыпты клеткаларға ұқсас , метостаз бермейді шекарасы айқын емдеп жазуға болады .
32 Метастаздың түрлерi және заңдылықтары қайта асқыну жайлы түсiнiк. Iсiктердегi екiншi өзгерiстер.
Метастаз түрлері Таралу жолдарына қарай лимфогендік, гематогендік, имплантациялық, аралас Метастаз (сирек) түрлеріне ажыратылады.
Гематогендік Метастаз – ісіктің тікелей капилляр қан тамырларында өсуі;
Имплантациялық Метастаз – кейбір ісіктерді операциямен алып тастау кезінде, ісік клеткаларының басқа органдарға ауысуы.
Заңдылығы осы күнге дейін нақты табылған жоқ. Дегенмен гематогендік (қан арқылы тарайтын) М-дың (өкпе, бауыр, сүйек, кейбір ішкі органдарда) пайда болу жолдарының механизмін зерттеудің нәтижесінде оның мынадай негізгі сатылары бар екені анықталды:
1) алғашқы ісік түйіннен ісік клеткаларының ажырап, қан тамырларының қабырғасын бойлай отырып, қанға өтуі;
2) ісік клеткаларының қандағы циркуляциясы;
3) ісік клеткаларының қан тамыр қабырғаларына жабысып, қан тамыр ішінде жаңа ісік клеткаларының өсуі;
4) қан тамырлар ішіндегі ісік массасының қан тамырларды жарып шығып, ішкі органдарға жайылуы.
Организмде М-дың болуы ісіктің жергілікті өсу фазасынан генерализация (ісіктің өсіп жайылуы) фазасына өтуіне бірден-бір дәлел бола алады. М-дың бір ғана түйіннен дамитын жекеше (солитарлы) М. Түрі және тарамдалып жайылып кеткен көпше түрі болады.
