Теодолит - белгілі бір дәлдікпен өлшеу жүргізуге арналган аспап. Сондықтан оның осьтері мен бөліктерінің өзара орналасуы белгілі бір талаптарға жауап береді, оларды теодолиттен кейін тексереді
Теодолит - белгілі бір дәлдікпен өлшеу жүргізуге арналган аспап. Сондықтан оның осьтері мен бөліктерінің өзара орналасуы белгілі бір талаптарға жауап береді, оларды теодолиттен кейін тексереді.
Теодолитпен жұмыс істер алдында:
штативке бекітілген зат төзімділігін;
механикалық бүлінулердің болмауын;
аспап бөліктерінің – лимбтің, алидаданың, дүрбінің айналу баяулығын;
көтергіш, кремальерлік бұрамалардың, диоптрлік сақиналардың, деңгейлеуіштердің дұрыстығын тексеру керек;
- дүрбінің көру шегінің тазалығын және шкалаларының микроскоптың көру шегіндегі кескінінің айқындығын тексеру қажет.
17-сурет – Теодолиттің геометриялық осьтерінің өзара орналасуы
Теодолит бөліктерінің өзара орналасуы горизонталь бұрышты өлшеу принципінен шығатын геометриялық жағдайларды қанағаттандыруы керек.
Негізгі геометриялық шарттар мынадай (17-сурет):
теодолиттің айналу осі тіктеуіштік болуы керек;
лимб жазықтығы горизонталь орналасқан болуы керек;
көздеуіштің айналуынан түзілген жазықтық (коллимациялық);
дүрбі жазықтығы вертикаль болуы керек.
Геометриялық шарттардың сәйкестігін анықтау үшін аспапқа тексеру жүргізіледі. Геометриялық шарттарды толық орындамаған жағдайда аспапқа түзету (реттеу) жүргізеді.
Техникалық теодолиттерді негізгі тексеру мен түзетулер мынадай.
