1•Микроэкономиканың зерттеу пәні, объектісі мен субъектісі
Еңбек нарығындағы тепе-теңдік. Жұмыссыздықтың мəні, пайда болу себептері, зардаптары жəне түрлері. Оукен заңы
жүктеу/скачать 1,78 Mb.
|
1,2 блок ответы (2)
| 19. Еңбек нарығындағы тепе-теңдік. Жұмыссыздықтың мəні, пайда болу себептері, зардаптары жəне түрлері. Оукен заңы.
Экономикалыққызметіеңбеккеқабілетті халықтың ұдайыөндірісініңтиімдіүрдістерінқамтамасызетуденкөрінеді, ал əлеуметтікқызметіжұмыскерлердің жəне олардыңотбасыларыныңөмір сүру сапасыныңжоғарыдеңгейінқамтамасызетуменсипатталады. Жұмыс күші – бұл адамныңеңбеккедегенқабілеттілігі; адамдардыңигіліктердіөндіруүрдісіндегіфизикалық жəне ой қабілеттіліктерініңжиынтығы; елдегіжұмыскерлердіңжалпы саны; жұмыспенқамтылған мен жұмыспенқамтылмаған (жұмыссыздар) халықтың бірбөлігі. Жұмыссыздық – бұл еңбек ұсынысыныңеңбеккедегенсұраныстанартыпкетуі; еңбеккежарамды халықтың жұмыс табаалмауынемесежұмыспенқамтылмауы. Еңбек нарығындатепе-теңдікорыналғандаэкономикада толық жұмысбастылыққалыптасады. Бірақақпараттыңжетілмегендігіненеңбеккеқабілетті халықтың белгілібірбөлігі жұмыс таппайқалады. Макроэкономикада 16 жастанбастап жəне оданжоғарыжастағы халықты мынадайекі топқа бөліпқарастырады: 1) экономикалықбелсенді халық (бұл топқа жұмыс күшіжатады, ол өз кезегіндежұмыспенқамтылғандар жəне жұмыссыздарболыпбөлінеді); 2) экономикалықбелсендіемес халық (бұлар жұмыс күшіқұрамынакірмейтіноқушылар, зейнеткерлер жəне т.б.). Жұмыссыздықтыңнегізгікөрсеткіші – жұмыссыздықдеңгейі, олжұмыссыздарсанының жұмыс күшініңжалпысанына (жұмыс істейтіндер мен жұмыс істемейтіндерсаныныңсомасына) қатынасыарқылыанықталады жəне пайыздықкөрсеткішкеиеболады Еңбек нарығындажұмыссыздықтыңмынадайнегізгі үш түріорыналады: 1) фрикциондықжұмыссыздық – адамдардыңəртүрліөміркезеңдеріндебір жұмыс орнынан басқа бір жұмыс орнына тұрақты түрдеауысыпотыруынабайланыстытуындайтынқысқамерзімдегіеркінжұмыссыздық. 2) құрылымдықжұмыссыздық – еңбек ұсынысы мен еңбеккедегенсұраныстыңсəйкескелмеуіненпайдаболатынмəжбүрлі ұзақ мерзімдіжұмыссыздық. Жұмыссыздықтың бұл түріөндірістегітехнологиялық алға жылжуларменбайланысты жəне осыған сəйкес жұмыс күшінедегенсұраныстыңқұрылымыөзгереді. 3) циклдікжұмыссыздық – өндірісдеңгейініңқұлдырауынаннемесежиынтықсұраныстыңжалпытөмендеуінебайланыстыкезкелгенмамандықбойынша жұмыс табаалмауданорыналатынжаппайжұмыссыздықтың аса ауыртүрі. Толық жұмысбастылық – бұл жұмыс күшініңжалпысанында 5,5% жəне 6,5% мөлшеріндежұмыспенқамтылмағандардыңүлесінсақтап тұру, яғни бұл жағдай тек циклдікжұмыссыздықболмағандағанаорыналады Жұмыссыздықтыңтабиғидеңгейі – бұл əлеуетті ЖІӨ-ге сəйкескелетін толық жұмысбастылықкезіндегіжұмыссыздықдеңгейі. Жұмыссыздықпенөнімкөлеміарасындағыөзарабайла - нысОукен заңы деп аталады. Оукензаңынасəйкес жұмыс сыздықтың нақты деңгейіөзініңтабиғидеңгейінен 1%-ға өссе, онда нақты ЖІӨ деңгейіəлеуетті ЖІӨ-ге қарағанда 2,5%-ға қысқарады. жүктеу/скачать 1,78 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|