Ахметжанов о. Н. Жануарлардың КӨз аурулары оқу құралы семей, 2012 Қазақстан республикасы білім және ғылым министрлігі
жүктеу/скачать 7,92 Mb.
|
7e7b7439-84b7-11e3-9ea3-f6d299da70eeкоз-3
7e7b7439-84b7-11e3-9ea3-f6d299da70eeкоз-3
| Белгілері. Әдетте ауру аяқ астынан пайда болады. Дамуы әрқилы. Бірде тез дамыса, бірде созылмалы дамиды. Алғашында малдың жалпы жағдайы нашарлайды. Азыққа қарамайды. Әлсіз. Жалпы көз ауруларына тән клиникалық белгілер байқалады. Мал жарыққа қарай алмай, көзінен жас ағады. Қабақтары ісініп, баяу қимылдайды (спазм). Көзді сипағанда аса аурушаң. Көз аумағының қызуы көтерілген. Көздің ішкі қысымы да біршама жоғарлайды. Конъюнктивасы ісінген (конъюнктивит), қанталаған. Екінші, үшінші күндері қасаң қабықтың шет жағы бозарып бұлдырланады. Ауыр түрінде қасаң қабық тұтастай бұлдырланады. Қасаң қабықта терең тамырлану (васкуляризация) байқалады. Көздің алдынғы камерасына фибринозды – геморрагиялық эксудат шығады. Уақыт өте көз камерасы түбіне әртүрлі дәрежеде тұнба («шварт») түседі. Ол түсті қабықты, тіпті қарашықты жартылай жауып тұруы мүмкін. Түсті қабықтың түсі қою қоңыр түске дейін өзгереді. Қарашық біршама кішірейген. Жарыққа реакциясы баяу немесе жоқ. Тіпті атропин сульфат тамызғанда әрең қозғалып кеңейеді. Көздің шыны тәрізді денесі де бұлдырланған. Офтальмоскоппен зерттегенде көз түбі анық көрінбейді. Қабыну үрдісі 8 – 12 күндері ең жоғарғы шегіне жетеді. Содан соң ол қайта бастайды да 20 - шы күндері көзде қабынудың сыртқы клиникалық белгілері байқалмайды. Қабыну кезінде бұзылған көздің көруі қайта қалпына келеді. Көзде кейбір өзгерістер қалады. Мысалы қасаң қабықтың, шыны тәрізді дененің бұлдырлануы мен бұршақ дененің күңгірттенуі сол күйінде қалып қояды. Шыны тәрізді дене сұйылып, көздің ішкі қысымы төмендейді (гипотония). Осының салдарынан торлы қабық ажырайды. Түсті қабық семеді. Қарашық бұршақ денеге жабысып («синехи»), пішінін өзгертеді. Кейде бұршақ денеге жабысқан тұсынан түсті қабық ыдырап, жыртылады. Түсті қабықтың ол жері кедір – бұдыр болып көрінеді. Көздегі осы өзгерістерге байланысты малдың көруі бұзылады, төмендейді немесе көзі толық көрмей қалады. Көздің қабынуы араға әртүрлі уақыт салып қайта қайталанады және жоғарыдағы клиникалық белгілер бәсең байқалады, баяу дамиды. Бірақ келесі қабынулар барысында көз біртіндеп сола бастайды. Көлемі кішірейеді, көз алмасы көз шарасының ішіне түседі. Көз көрмей қалады.
Емі. Ем тек алғашқы кезеңінде тиімді болады. Ал қабыну үрдісі екі – үш рет және одан да көп қайталанса тиімділігі күрт төмендейді. Нақты аурудың себебін жоюға бағытталған (этиопатогенетикалық) ем жасау мүмкін емес. Өйткені аурудың себебін дөп басу қиын. Дегенмен жоғарыда қарастырылған теорияларды есепке алып, малдың азығының сапасын жақсартып, іш айдайтын дәрілер (глаубер тұзы) беріп малдың асқазанын тазалайды. Жалпы ас қорыту жүйесінің ауруларын емдейді. Кең ауқымды әсері бар антибиотиктер (бициллин -3, нитокс – 200 т.б), В және А тобындағы витаминдер егіледі. Көзге күніне төрт рет үш – төрт тамшыдан 1% атропин сульфат тамызады. Ретробульбарлық антибиотик – новокаин блокадасын жасауға болады. жүктеу/скачать 7,92 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|