р/с №
|
Бүрлер мен жемістерді жинау
|
Бүрлер мен жемістерді өңдеу. Тұқым тазалау
|
Жалпы массадан бүрлер мен жемістерден тұқым шығымы, %
|
Тұқым сақтау
|
|
|
|
|
|
Сақтау тәсілдері
|
Сақтау мерзімі, жыл
|
Тұқымның оңтайлы ылғалдылығы %
|
|
1
|
2
|
3
|
4
|
5
|
6
|
7
|
|
Сібір шыршасы, Шренк немесе Тянь-Шань шыршасы
|
|
1
|
Бүрлерді олар селекциялық тұқым шаруашылығы объектілерінде, сондай-ақ қалыпты алқа ағаштарда өсіп тұрған ағаштардан қоңыр түске боялған кезінде жинайды, УОТУ-лерде және кеспе ағаштарда бүрлерді кесілген ағаштардан жинауға болады.
|
Тұқымдарды бүрлерден бүркептіргіштерде 30-40оС температурада бүрлер ашыла бастағанға дейін және одан кейін олар толық ашылғанға дейін 45 С аспайтын температура жағдайында алады.
Бүрлерді күн бүркептіргіштерінде кептіруге болады.
Алынған тұқым қанатсыздандырғыштарда, тұқым тазарту машиналарында, суға шаю тәсілімен немесе қолмен қанатсыздандырылады, ал содан соң елеуіштерде немесе жел өтіне қолмен желдетіледі.
|
2-4
|
Бітеу жабылатын шыны шөлмектерде, сиымдылығы 25 л дейін металл немесе полиэтилен құтыларда
|
3-4
|
6-7,5
|
|
Сібір балқарағайы
|
|
2
|
Бүрлерді тұқым толық піскенге дейін 15-20 күн қалғанда негізінен селекциялық тұқым объектілерінде және қалыпты алқа ағаштардан
Бүрлерді қолмен жұлып алады, бүр алғыштармен тарайды, жеңіл ағаш таяқтармен сабалайды. Бүрлерді УОТУ-лерде кесілген ағаштардан және кеспеағаштарда қалыпты алқаағаштардан жинауға болады.
|
Тұқымдарды бүрлерден бүркептіргештерде 30-40оС температурада алдын ала кептірілген бүрлерден алғашқы бүрлер ашыла бастағанға дейін және одан кейін олар толық ашылғанға дейін 45 С аспайтын температура жағдайында алады.
Бүрлерді күн бүркептіргіштерінде кептіруге болады.
Алынған тұқым қанатсыздандырғыштарда, тұқым тазарту машиналарында, суға шаю тәсілімен немесе қолмен қанатсыздандырылады, ал содан соң елеуіштерде немесе жел өтіне қолмен желдетіледі.
|
4-6
|
Бітеу жабылатын шыны шөлмектерде, сиымдылығы 25 л дейін металл немесе полиэтилен құтыларда
|
4-5
|
8-9
|
|
Кәдімгі арша, зеравшан, түркістан және басқа да аршалары
|
|
3
|
Бүржидектерді піскеннен кейін (өзіне тән бояуы болады) үсік басталмай тұрып қолмен жинайды.
Үсіктен кейін бүржидектер жерге түсе бастайды.
|
Бүржидектерді 3-4 күн суға немесе марганец қышқылы калийдің 0,5% ерітіндісіне салып қояды, содан соң ағаш ыдыста ағаш оқтаулармен ұнтақтайды немесе кедір-бұдыр екі тақтайдың арасына салып, електе немесе тұқым тазарту машиналарында үгітеді.
Содан кейін тұқымды сумен шайып, електерге 1,5-2 см. қалыңдықта жайып кептіреді.
|
8-10
|
бұл да
|
2-3
|
|
|
Сібір майқарағайы
|
|
4
|
Бүрлерді селекциялық тұқым шаруашылығы объектілерінде және қалыпты алқаағаштарда өсіп тұрған ағаштардан ұшар бастардың оңтүстік секторларда олар өзіне тән түске боялып, ішінара шашыла бастаған кезде жинайды.
Кеспеағаштарда бүрлерді кесілген ағаштардан жинауға болады.
|
Бүрлер жақсы пісу үшін оларды жақсы желдетілетін бөлмелерге шашып қойып, күніне 1-2 рет араластырады.
Тұқымды бүрлерден машинада алу ұсынылады. Машина болмаған жағдайда ашылған бүрлерді қаптарда қолмен үгітеді, тұқымды қабыршақтардан және өзектерден електерде ажыратады, қанатсыздандырады және желдетеді.
|
20
|
Бітеу жабылатын шыны шөлмектерде, сиымдылығы 25 л дейін металл немесе полиэтилен құтыларда
|
2
|
11-12
|
|
Сібір самырсын қарағайы (сібір самырсыны)
|
|
5
|
Бүрлерді (піскен) жинауды өсіп тұрған ағаштардан оларды сырқпен сілку немесе бұтақтарын таяқпен сабалау арқылы жүргізеді.
Өнім мол болған жылдары бүрді жерден қар еріп кеткеннен кейін де жинайды.
|
Бүрлерді ұсақтайды және тұқымдарды үгіту аппараты бар машиналарда қоспалардан тазартады.
Машина болмаған жағдайда бүрлерді ағаш үгіткіш терде ұсақтайды, қисық таяқтармен ұнтақтайды.
Тұқымды електерде тазартады.
Дайындалған тұқымдарды 10-15 см қалыңдықпен күн көзінде кептіреді. Көп тұқымды астық кептіргештерді кептіруге болады
|
Сібір самырсын қарағайы
|
Құрғақ, салқын үй-жайларда жәшіктерде, қоймаларда, қамбаларда.
Шұңқырларда, траншеяларда құмқабаттарын төгу арқылы сақтайды.
|
1
|
12-16
|
|
|
|
|
|
|
2
|
-
|
|
Кәдімгі қарағай
|
|
6
|
Бүрлерді ТОТБ объектілерінде және қалыпты алқаағаштарда өсіп тұрған ағаштардан қыркүйек-қазанда (ерте жинау) және қарашадан наурызға дейін жинайды. УОТУ мен үстіміздегі жылғы кеспеағаштарда кесілген ағаштардан жинауға болады.
|
Тұқымды бүрлерден бүркептіргіштерде 50-60оС температурада ажыратып алады. Ерте жиналған бүрлер толық пісуі үшін оларды жақсы желдетілетін жерлерге 1-2 ай қояды, мезгіл-мезгіл араластырып тұрады және сақтауға қойылған соң 1-3 айдан кешіктірмей өңдейді.
Тұқымдарды механикалық тәсілмен немесе су бүрку арқылы қанатсыздандырады және сұрыптайды.
|
1
|
Бітеу жабылатын шыны шөлмектерде, сиымдылығы 25 л дейін металл немесе полиэтилен құтыларда
|
5-6
|
6-7,8
|
|
Батыс бозаршасы
|
|
7
|
Бүрлерді піскен кезінде өсіп тұрған ағаштардан бірден жинайды
|
Бүрлерді құрғақ үй-жайда жерге жайып брезентте немесе сөрелерде кептіреді және тұқым тез түсу үшін араластырады.
|
4-10
|
бұл да
|
2-3
|
-
|
|
Кәдімгі өрік
|
|
8
|
Жемістерін піскен кезінде бұтақтарынан қолмен үзіп алып немесе (жаппай піскен кезде) жерге төселген төсеніштерге сілку арқылы жинайды.
|
Тұқымның шағын партияларын дайындау кезінде қолмен жинаған соң 1-2 күн ішінде жемістерді кесіп, сүйектерін жемістерден ажыратып алады немесе тұқымның үлкен партиясын дайындағанда сүйек шығаратын машиналар пайдаланылады.
Сүйектерді 4-5 см қалыңдықта жайып ауада немесе 35оС аспайтын температурада астық кептіргіштерде кептіреді.
|
10-17
|
Салқын жерде таза қаптарда, жәшіктерде. Ең сенімді тәсіл құм салынған жәшіктерде сақтау
|
2
|
8-12
|
|
Бұталы туша қурай
|
|
9
|
Жеміс беретін бұтақтарды күзде және қыста қолға қолғап киіп жинайды
|
Жеміс бұтақтарын кептіріп, електерден өткізіп, тазалайды (себу ашылмаған дәнмен жүргізіледі)
|
60-70
|
Ұзақ сақтау үшін бітеу жабылатын шыны шөлмектерде; алғашқы көктемде себу үшін - қағазқаптарда, жәшіктерде
|
3-4
|
11-12
|
|
Салпыншақ қайың
|
|
10
|
ТОТБ объектілері мен қалыпты алқаағаштарда сырғаларды өсіп тұрған ағаштардан қолмен үзіп немесе секаторлармен және бұтақ кескіштермен кесіп, тұқым шашыла бастағанға дейін 10-15 күн қалғанда жинайды (сырғаларды майыстырған да олар ішінара шашыла бастайды)
|
Сырғаларды жақсы желдетілетін жерлерде 5 см қалыңдықта жайып немесе бұтақтармен бірге іліп кептіреді.
Кептірілген сырғаларды тырмамен араластырады, қаптармен үгітеді немесе сілкиді; буылған сырғаларды үгітеді.
Жапырақтарын, бұтақтарын, өзектерін және басқа да ірі қоспаларды тұқыммен қабықтарын електен өткізу арқылы алып тастайды. Қайың тұқымын 2-3 мм дөңгелек тесікті електерде тазартуға болады. Үлкен партиялар дайындау кезінде сырғаларды өңдеуді (қанатсыздандыра отырып) тұқым тазалайтын машиналарда жүргізу ұсынылады.
|
Қабықты - 90; қабықсыз - 30-40
|
Бітеу және жабық ыдыста. Хлорлы кальций құйылған осындай ыдыста.
Жиналған жылы немесе келесі көктемде себу үшін - құрғақ, салқын үй-жайда ағаш жәшіктерде қалыңдығын 4 см қағаз салып сақтайды.
|
1-2
|
7-8
|
|
Үлпек қайың
|
|
11
|
Сырғаларды өсіп тұрған ағаштардан қолмен үзіп немесе секаторлармен немесе бұтақкескіштермен кесіп жинайды.
Піскен сырғалар ағашта ұзақ тұрады, сондықтан жинауға асықпауға болады
|
Бұл да салпыншақ қайың сияқты
|
Даур қабығы - 20 үлпек - 30-40
|
Бұл да салпыншақ қайың сияқты
|
1-2
|
-
|
|
Кәдімгі қынаағаш
|
|
12
|
Жемісі піскен соң қолмен жинайды
|
Жидектерді електен өткізіп, сумен жуады, електе қалыңдығын 1,5-2 см етіп жайып кептіреді немесе жидектерді електен өткізген соң мезга бар тұқымды кептіріп, сұрыптайды.
Жемістердің үлкен партиясын тұқым тазалайтын машиналарда өңдеуге болады, өңдеуден кейін тұқымды жуу керек
|
8-18
|
Бітеу және жабық ыдыста, ағаш жәшіктерде.
Таза қаптарда сақтауға болады
|
1-2
|
8-10
|
|
Кәдімгі долана
|
|
13
|
Жемістер піскен кездегі қалыпты түсіне бояла бастағанда оларды ерте күзде себу үшін; ұзақ сақтау үшін - толық піскен кезде жинайды.
Секаторлардың, ұзын сырықты кескіштердің көмегімен немесе сатылардан жиналады.
|
Жемістер жеміс қырғыштарда немесе електерде қолмен үгітіледі, ағаш ыдыста қолмен езіледі. Үлкен партиялар өңдеу үшін тұқым тазалайтын машиналар пайдаланылуы мүмкін.
Тұқымды 2-3 см қалыңдықта жайып, жуады, кептіреді және сұрыптайды.
|
15-20
|
Таза қаптарда, ұрада, жәшіктерде
|
2
|
10-12
|
|
Аюбадан: кәдімгі, қызыл, қара
|
|
14
|
Піскен жемісті бұтақтарын қолмен үзіп алады немесе секатормен себетке не төселген төсеніштерге кесіп түсіреді.
|
Жемістерді ағаш ыдыстарда немесе астауларда ағаш қалақтармен араластырады, електерден өткізеді, жеміс қырғыштарда өңдейді.
Тұқымды сумен жуып, шүберек тартылған рамаларға 1 см қалыңдықта жайып, кептіреді, сұрыптайды.
|
Қызыл аю. бадам - 3-5; қара - 2-6;
|
Бітеу және жабық ыдыста; ағаш жәшіктерде
|
2
|
8-10
|
|
Шие: бұталы, далалық, кәдімгі
|
|
15
|
Піскен жемісті бұтақтан үзіп, қолмен жинайды.
Жеміс бақтарында жеміс жинау машинасын қолданылады.
|
Сүйектерді жемістерден сүйек алу машиналарында немесе жеміс қырғыштарында ажыратып алады.
Аз мөлшерде дайындау кезінде сүйектер қолмен ажыратып алынады немесе жемісті ағаш ыдыста мыжиды, ал сүйектегі жеміс жұмсағын елек арқылы жуып шаяды.
Жемісті жинаған соң 1-2 күн бойы өңдейді. Егер тұқымдар жиналған соң бірден себуге арналмаса, оларды елекке қалыңдығын 2-4 см жайып кептіреді және сұрыптайды.
Тұқымның үлкен партияларын өңдеу кезінде салқын тәсілмен ілеспе өнім (пюре, шырындар) ала отырып дайындайды.
|
Шие:
бұталы - 12-15;
кәдімгі - 12-20
|
Таза қаптарда, жәшіктерде, қоймаларда
|
2
|
10-12
|
|
Шегіршін: жылтыр; жапырақты, қарағаш; ұсақ жапырақты, бұжыр жапырақты
|
|
16
|
Жемістерін қанаттары сарғая бастаған күннен 5-10 күн ішінде жинайды
|
Жемістерді қоспалардан, ал жер бетінен жинағанда електі пайдаланып топырақ түйірлерінен тазартады.
Содан кейін жемісті 3-5 см қалыңдықта жайып кептіреді. Қанатсыздандырылған тұқымды себу үшін жемісті тұқым тазарту машиналарында өңдеуге немесе ұсақ ұялы електен өткізу арқылы қолмен өңдеп, желдеткіштер немесе жел арқылы сұрыптауға болады.
|
Жылтыр шегіршін - 40;
жапырақты - 60;
ұсақ жапырақты - 50-70;
бұжыр жапырақты- 40-50
|
Тұқым жиналған соң бірден себіледі.
Келесі жылдың көктеміне дейін сақтау қажет болса, тұқымды кептіріп, хлорлы кальций құйылған бітеу және жабық шөлмектерде сақтайды (10 л шөлмекке 100 гр хлорлы кальций).
|
-
1
|
7-8
сақтау үшін 4-6
|
|
Кәдімгі қарамала
|
|
17
|
Піскен жемістерді өсіп тұрған ағаштардан жинайды
|
Жемістерді күн көзінде желділетін орында немесе бүркептіргіште 30-35оС температурада кептіреді; тұқым тазалау машинасында немесе үгіткіште не жеңіл таяқпен брезентке сабалау арқылы қолмен өңдейді.
Тұқымды қоспалардан електе тазалайды.
|
20-25
|
Қағаз қаптарда, үлкен партияларын-жәшіктерде, қоймаларда
|
4-5
|
11-12
|
|
Кәдімгі алмұрт
|
|
18
|
Жемісті әбден піскен кезінде соң өсіп тұрған ағаштардан жинайды.
|
Шағын тұқым партияларын дайындағанда жемісті ағаш ыдыста езеді немесе електе жонады.
Әдетте тұқымды 2 рет жуып, шүберек тартылған рамада қалыңдығын 1 см дейін етіп жайып кептіреді, сұрыптайды және сорттайды. Тұқымды сорттап алудың құрғақ тәсілінде қолданады: жемісті ұсақ бөліктерге кесіп, күн көзіне кептіреді және ұсақталған массаны үгітіп, електеп өткізеді.
Тұқымның үлкен партияларын бір мезгілде шырындар немесе пюре алумен (ыстық әдіспен емес) әзірлейді.
|
0,8-1,0
|
Ұзақ сақтау үшін бітеу және жабық шыны шөлмектерде.
Таза қаптарда(көктемге дейін қыста сақтау үшін) сақтауға жол беріледі.
|
2-3
|
10
|
|
Дерен: ақ, қою қызыл немесе сәнтал
|
|
19
|
Жемісті толық піскен кезінде бұтадан қолмен үзіп алу немесе жерге сілкілеу арқылы жинайды.
|
Жемісті електен өткізеді немесе жеміс қырғышта өңдейді.
Тұқымды жеміс жұмсағынан сумен жуып ажыратады, қалыңдығын 2-3 см етіп елекке жайып кептіреді және сұрыптайды.
|
Ақ дерен - 10-15;
қою қызыл
- 10-25
|
Таза қаптарда, жәшіктерде, қоймаларда
|
1-2
|
10-12
|
|
Емен: қызыл, жартас
|
|
20
|
Жаңғағын жерге жаппай түскен кезде сол бір учаскеде жинауды 3-5 күннен кейін қайталап, бірнеше рет жинайды. Алдымен ауру, зақымданған жаңғақтар түсетінін ескеру керек
|
Жиналған жаңғақтарды 15 см дейін қалыңдықта жайып және ағаш күрекпен араластырып, аздап кептіреді. Содан соң оларды ірі және ұсақ қоқыстардан тазартады. Траншеяларға қысқы сақтауға салғанға дейін ауаның салыстырмалы ылғалдылығы 60-70% жерлерде (жертөлелер, ұралар) сақтайды.
|
90-95
|
Қысқа сақтауды: траншеяларда; қарда; жаңғақ сақтау қоймаларында; типтік қоймаларда
|
Жиналған жылдан кейінгі көктемге дейін
|
мүлдем құрғақ массасынан 55-60
|
|
Ұшқат: Маака; кәдімгі; татар
|
|
21
|
Жидектерді бұтақтардан қолмен үзіп алу арқылы қолмен жинайды
|
Жемісті електе, жеміс қырғышта, тұқым тазалау машиналарында езеді, ағаш ыдыста мыжиды.
Тұқымды жеміс жұмсағынан сумен шаю арқылы ажыратады, шүберек тартылған рамада 1-1,5 см қалыңдықта жайып кептіреді және сұрыптайды
|
3-9
|
Ұзақ сақтау үшін сиымдылығы 25 л дейін оқшау ыдыста. Қысқа мерзімді сақтау кезінде жәшіктерде және таза қаптарда
|
2
|
Татар ұшқаты - 10-12;
кәдімгі - 8;
Маака - 8-10
|
|
Ақ күміс тал, тал
|
|
22
|
Сырғаларды өсіп тұрған ағаштардан қолмен үзу немесе секатормен кесу арқылы жинайды.
Жинауға алғашқы қорапшалар ашылып, мақтасы шыға бастаған кезде кіріседі.
|
Дайындалған сырғаларды құрғақ, желдетілетін жерлерге 2-3 сырғаны толық піскенге дейін қояды. Қорапшаның басым бөлігі ашылып, мақтасы шыққанда 2-3 күннен кейін сырғаларды тұқым тазарту машиналарында өңдейді немесе тесіктері 2х2, ал содан соң 1х1,5 мм металл торлардан өткізіп өңдеп, бұл тәсілді 2-3 рет қайталайды.
Тұқымды таяудағы 15-20 күн ішінде себу мүмкін болмаған жағдайда тұқымды 5-6 с бойы бөлме температурасында 6-7% ылғалдылыққа дейін кептіреді.
|
2-10, орташа есеппен 4,5-5
|
Бітеу және жабық шөлмектерде. Хлорлы кальций немесе өшірілмеген әгі бар эксикаторларда
|
1 жылға дейін
|
6-7
|
|
Кәдімгі шәңгім
|
|
23
|
Толық піскен жемістерді бұтақтарды үзіп, қолмен жинайды
|
Жемістерді жеміс қырғыштарда өңдейді, електен өткізеді немесе ағаш ыдыста езеді.
Тұқымын (сүйегін) жеміс жұмсағынан сумен шайып ажыратып алады, електерде 1,5-2 см қалыңдықта жайып, кептіреді және сұрыптайды.
|
8-10
|
Бітеу және жабық шөлмектерде, күбілерде. Уақытша сақтаған кезде - жәшіктерде және қаптарда
|
2
|
8-10
|
|
Ағаш тәріздес қараған және сары қараған
|
|
24
|
Жемістерді олар жарылмай тұрып бұтақтарын ұзындығы 0,5 м таяқпен ұрып төселген төсенішке түсіреді немесе қолмен үзіп жинайды
|
Бұршақтарды төсенішке 4-6 см қалыңдықта жайып, желдетілетін жерде кептіреді (күн көзінде емес) және барлық бұршақ ашылғанша тырмамен араластырады. Жеміс жарылған кезде тұқым сырт жаққа шашырап кетпес үшін жемісті ұсақ тормен жабады.
Тұқымдарды қоспалардан желдеткіште тазалайды.
|
15-20
|
Ұзақ сақтау үшін бітеу және жабық ыдыс қолданылады. Жәшіктерде және қоймаларда. Жинаған соң бірінші көктемге дейін қағаз қаптарда сақтауға болады.
|
3-4
|
11-12
|
|
Кәдімгі сәнағаш
|
|
25
|
Жемісін өсіп тұрған ағаштардан әбден піскен кезде қолмен үзіп және секатормен кесіп жинайды
|
Жемістерді аздап кептіреді және тұқым алу үшін машинада өңдейді немесе електен өткізеді және сұрыптайды
|
22-25
|
Жәшіктерде, қоймаларда, қаптарда
|
2-3
|
-
|
|
Үйеңкі: ақ; далалық; сүйір жапырақты
|
|
26
|
Өсіп тұрған ағаштардан әбден піскен кезінде жиналады. Қанаттары қолмен үзіледі немесе секатормен және бұтақ кескіштермен кесіледі, төселген төсенішке немесе алдын ала қоқыстан тазартылған алаңға сілкілеп жерге түсіріп, жемістерді жинап үйеді.
|
Жемістерді сағағынан, ұсақ бұтақтардан, жапырақтардан және басқа қоспалардан қолмен тазартады немесе 5-10 см қалыңдықта жайып қойып електерде кептіреді. Тұқым көлемін азайту мен себу ыңғайлы болуы үшін жемісті тұқым тазарту машиналарында немесе ауыл шаруашылық молотилкаларында қанатсыздандырып, кейіннен сұрыптауға болады.
|
70-90
|
Жәшіктерде, себеттерде (жеміс қабаты 50 см аспауға тиіс), қағаз қаптарда
|
1
|
10-12
|
|
Кәдімгі ат талшын
|
|
27
|
Жемістерін олар жаппай түсе бастаған кезде алғашқы үсіктерден кейін жерден жинап алады.
|
Қорапшаларды құрғақ, қопсытылған, мүмкіндігінше құмайт топырақты жерге бастырма астына 8-10 см қалыңдықта жайып, мезгіл-мезгіл аударыстырып, аздап кептіреді. Барлық қорапшалар ашылып, тұқымдарды босатқанша кептіреді.
|
90-95
|
Аздап дымқыл құм салынған жәшіктерде ұраларда немесе траншеяларда
|
Жиналған жылдан кейінгі алғашқы көктемге дейін
|
14
|
|
Жөке:
ірі жапырақты; ұсақ жапырақты немесе жүрек тәріздес
|
|
28
|
Жемістерін өсіп тұрған ағаштардан қолмен үзіп немесе бұтақшаларды гүлшоғырымен бірге кесіп жинайды; төселген төсенішке немесе қыста қар үстіне сырықпен түсіреді
|
Жемістерді сағағынан, гүлінен және тағы басқа қоспалардан қапты толтырмай салып қолмен сілкіп тазалайды, 5-10 см қалыңдықта жайып қойып кептіреді және тұқымды сұрыптайды.
Күзгі себуді жаңадан жиналған, кептірілмеген тұқымдармен жүргізеді.
|
ірі жапырақты - 70; ұсақ жапырақты - 50-90
|
Бітеу және жабық шыны шөлмектерде, металл және полиэтилен күбілерде
|
2-3
|
10-12
|
|
Жіңішке жапырақты жиде
|
|
29
|
Жемістерін ағаштардан және бұталардан қолмен үзіп жинайды
|
Сүйегін бөліп алу үшін жемісті жеміс қырқышта немесе електе өңдейді, сүйекті сумен шаяды, 2,5-3 см қалыңдықта жайып електе кептіреді. Жемістің үлкен партияларын сүйекті бөліп алу үшін молотилкаларда өңдейді.
|
30-45
|
Таза
|
3-4
|
12
|
|
Шырғанақ
|
|
30
|
Жемісті күзде төселген төсенішке түсіріп (қысқы дайындау кезінде каротин мен С витаминін жоғалтпас үшін) немесе қыста мұздап қатып қалған күйінде бұтағын кесіп жинап, оларды жабық лашықтарға үйіп қояды.
|
Мұздатылған жемісті бұтақтарынан ажыратады, содан кейін сұрыптап, қоспалардан тазартады. Тек тұқымдар (сүйектер) дайындау кезінде жемістерді жеміс қырғышта өңдейді, ағаш ыдыста езеді, електен өткізіп, кейіннен сумен шаяды.
Шырынын алу кезінде жемісті преспен қысады және сүйегін жоғарыда айтылған тәсілмен бөліп алады, жуылған тұқымды 1-1,5 см қалыңдықта жайып, кептіреді және сұрыптайды.
|
10
|
Әдетте бітеу және жабық ыдыста. Таза қаптарда, 50 см дейін қабатпен ағаш жәшіктерде сақтауға болады
|
2
|
10-14
|
|
Жабысқақ қандыағаш
|
|
31
|
Бүрлерді өсіп тұрған ағаштардан қолмен үзіп, секатормен кесіп немесе төселген төсенішке сырықпен сілкілеп жинайды. Жемістерді қар ерігеннен кейін көктемде су бетінен де жинайды
|
Бүрлерден жемісті бүр кептіргіште 40-45оС температурада 1-2 тәулік ішінде немесе жылытылатын үй-жайда 5-6 тәулік бойы бүрлерді 3-5 см қалыңдықта еденге немесе еденге жайып қойып, күніне 2-3 рет араластыра отырып бөліп алады.
Су бетінен жиналған жемістерді жинап алынған соң бірден себеді.
|
3,5-12 (қазан-қарашада жинау кезінде шығымы неғұрлым жоғары болады)
|
Бітеу және жабық шөлмектерде
|
2-3
|
5-7
|
|
Грек жаңғағы
|
|
