15.2 Тогы бар өткізгіштің тұрақты магнитөрісінде орын ауыстыру жұмысы. Холл эффектісі Магнит өріс күшінің тогы бар контурдың орнын ауыстыруда жасаған элементар жұмысы контурдағы ток күші мен осы контурмен шектелген аудан арқылы өтетін магнит ағынының өзгерісінің көбейтіндісіне тең.
. (15.5)
Тогы бар контурдың орнын бастапқы 1 жағдайдан 2 жағдайға орнын ауыстырғанда жасалынатын толық жұмыс мына формуламен анықталады
. (15.6)
Тұрақты ток жағдайында
. (15.7)
Холл эффектісі - тогы бар металл пластинканы перпендикуляр бағытта магнит өрісі тесіп өтсе, ток пен өріске параллель жақтар арасында потенциалдар айырымы пайда болу құбылысы (15.2 сурет) .
15.2 Сурет
Пайда болған потенциалдар айырымы мына формуламен анықталады
. (15.8)
Холл эффектісі магнит өрісінде әрбір қозғалған ток тасымалдаушыларға Лоренц күшінің әсерімен түсіндіріледі, нәтижесінде бөлшектер ауытқиды.
Электр өткізгіштіктің электрондық теориясы бойынша (15.8) формуласындағы R- Холл тұрақтысы мына өрнекпен анықталыды:
, (15.9)
мұндағы е –электрон заряды;
n – заттағы ток тасымалдаушылар (электрондар) концентрациясы.
№16 дәріс. Заттардағы магнит өрісі Дәрістің мақсаты:
заттардағы магнит өрісінің негізгі сипаттамаларымен танысу;
заттардағы магнит өрісін есептеудің негізгі әдістерін үйрену.
