Ана тілі халықты әлі де кітаптар, мектептер болмаған кезде де оқытқан және өркениет пайда болғаннан кейінде оны оқытуды жалғас-тырған ұлы халықтық тәлімгер болып табылады



бет27/31
Дата30.12.2021
өлшемі1,07 Mb.
#106736
1   ...   23   24   25   26   27   28   29   30   31
Байланысты:
000c3324-ffd9c607

Жас жіктелуі (әдеби түрі)Адамның жас ерекшелігі мен оның сипаттамалары туралы ұғымдар тым мол.Бір ақын қыз: «5 күшік, 10 ит,20 бөрі,30 арыс- тан, 40 қабылан,50 өгіз,60 арқан,70 тұсау,80 шідер,90 торғай, 100 жұмыртқа» деп адамның жас ерекшелігін,күш-қуатын жасырып жұмбақтаған.Сонда қарсылас ақын: «5 жаста адам мысалы күшік мінезді,10-да иттей,20-да бөрідей,30-да арыстандай,40-та қабыл-андай,50-де күші мол өгіздей,60-та аттай арқандалады,70-те оның үстіне тұсау-ланады,80-де арқан,тұсау үстіне шідер салынады.90-да торғай-дай халі болады,100-де шертіп қалсаң жарылатын жұмыр-тқадай қауқары қалады» деп шешкен екен.Әйгілі Жетес бидің сөзін мағыналы тұжырым деуге тұрарлық.«Онға келдім ойна-дым, қызығына тоймадым.Жиырмаға жеттім-бойладым,онда да балалықты қоймадым.Есейе келе жақсы сөзге сүйсіндім, жаман сөзге күйіндім,барымды бойға киіндім,сұлу-қыз келін-шектерге шүйілдім,жауларыма түйілдім. Отызға келдім-алтайы қызыл түлкі болдым;қыран бүркітке алдырмадым,құмай тазыға шалдырмадым,қатар құрбының көңілін қал-дырмадым.Қырыққа келдім арғымақтай аңқылдадым,тау тас-ындай саңқылдадым,ақ алмастай жарқылдадым,құз қыран-ындай шаңқылдадым,барымды жоқ деп сарқылмадым.Елуге келдім биік қырға шықтым,арғы жағының алыс-жақынын бай-қамадым, дәулетімді шайқам-адым.Алпысқа келдім-алты тарау жолға түстім;қайсысының алыс-жақынын білмедім. Жетпіске келдім жеңілгенімді білдім, бала мен келінге билігімді бердім, айтқанына көндім,айдауына жүрдім.Сексенге келдім-оң жағым от,сол жағым су ,алдым жар,артым құз қалай қозғалсам да тірлік деп біле алмадым,-деген екен(Адамтану қазақ ілімінен)
95


Менің жеті ата-бабам
1.Әке ..............ұлы ............
2,Ата: ..............ұлы ..........,
3.Баба...............үлы ............
4Ұлы ата .........ұлы ...........
5Ұлы баба .......ұлы ..........
6.Әзата .............ұлы ...........
7.Әзбаба ...........ұлы ..........
Егер біле алсаң ата бабалардың туған және өмірден өткен жылын көрсетіп қою керек 10-

Менің бірге туған аға-бауыр әпеке қарындастарым:
1......................(туған,ай,күн,жыл)
2...............................................
3..............................................
4...............................................
5............................................... 6...............................................
7.................................................
8................................................
9 ..............
10..............................................

-11-




Менің талғамым:
сәтті күнім,............................
айым,мезгілім.....................
өң-түсім,............................
саным .................
ғұмырлық саным ................
Ерекше қасиет тұтып құрметтейтін,еліктейтін адамдарым...........................
...............................................
...............................................
...............................................

-12-





100

Тұлғаларымыз үлгі еткен қазақ баласының қазақтығын мақтан тұтуы ерлік қасиет, тарихта елінің алдына ата-баба ұранымен шығуы елдік қасиет, елінің өмірінен ал­шақтамай оның ертеңі үшін тер төгіп өтуі ұлы қасиет.Бұл қасиеттің бойға қонуы,тектілік ұғымының жас ұрпақ санасына ұяла аракідік айтылатын әңгіме,ата-ана ұстаздар мен тәрбиешілердің ұйымдастыратын ашық сабақ,тәрбие сағаты,сыныптан тыс ұйымдастыратын ертеңгілік,кешкілік,кездесулер мен жиындар,отырыстар мен басқосулардың сыртында арнаулы іс-әрекеттерді талап етеді. Солардың бірі-баларларға «Менің шежірем» атты белгілеу кітапшасын істеп беріп,оны олар қалай толтырып пайдаланғаны туралы қысқаша әңгімелекпіз. Мұқабаның тысы




\
( Кітапшаның әр беті А4 парақтың 4/1-ндей аумақпен пішіліп беттелген.Ата-аналар өз қалауымен кейінен «Әулет шешіресі» деген атпен қалаған форматпен,өзіндік дизайнмен өзгертіп жаңалап алған-ды.Мына үлгіні керектенемін деушілер ешкімнің рухсатынсыз,өз қалауымен өзгертіп,хаңалап,көрнекті дизайнмен жасап алуына жол ашық.)Қазақ ұғымында тектілік іздену, жан-жағыңды көру, біліп тану.


Көрген білген нәрсеңнен пайдалыны жию, игілігі жоқ
97



нәрседен өзіңді тыйып отыру. Қазақ руханиятында, «Көргені жақсы көш бастар» – делінген. Жаңаны біліп, жақсыны тану, танып білген нәрсеңді халыққа тарату жақсы қасиет. Пайғамбарымыз Мұхаммед (с.ғ.с.) айтып кеткен: «Ғылымды үйреніп әркімнің өз бойына сіңіруі де біле білсеңдер парыз. Сол себепті алыстығына қарамастан қайда болса содан үйрену керек». Білім мен ғылым жолында халыққа үлгі болатын бағытта адамның адамгершілігін сақтайтын тектілікСол тектіліктің басы баланың өзін-өзз танып білуі.Ата-баба,ағайын туыс,ұрпақ заузат кімде жоқ,бәрінде бар.Бірақ оларды танып біліп,сыйлап құрмет-теу,қажетті шағында қолұшын беріп көмектесу,ағайын-туған,құда-жегжатты құдйдай сыйлау қасиет-ниетіміз өз денгейінде емес екені баршаға аян.Келер шақта бұданда нашарлауы мүмкін.Осыны ойлап жасаған бір амалды ұсынғаным ғой.Сыни көзқараспен,өз таным елегінен өткізіп байқап көріңіз.Пікір айтсаңыз ыстық ықыласпен қарсы аламын.Белгілеудің бұл бетін бала өздігінентолтырса,

Мен .......жылы ....айдың.....


жұлдызында,,..........күні ....
........... деген жерде(перзентханада), сағат щамасында,өмірге келіппін.Кіндік шешем ......... деген кісі екен..

-3-

Мен 1991 (қой) жылы,сәуір айының10- (тоқты) жұлдызында сәрсенбі күні, Теміртау қалалық перзентханада, таңғы 6 (азанда) сағат шамасында өмірге келіппін.Кіндік шешем Разиға Елеуова екен.

-3-


әуелі қарындашпен нобай жасап,әбден нақтыланған соң,ашықтап жазу керек.Белгілеу мектепте, «Өзін-өзі тану»
пәніаясында толтырылса,бесінші сыныптан бастап бұл
белгілеуді пайдалану нәтижелі екенін тәжірибе көрсетті.
98

Менің әкем ................ұлы...


..............,....жылы... айлың...
......жұлдызында,.....күні.......
............................................
деген жерде өмірге келген.
Руы .............................
Әкем... ағайынлы.Олар.......
.........................................
.-4--

Менің анам ......... ... .қызы.


................. жылы.....айының
..........жұлдызында,.....күні .
........................................
деген жерле өмірге келген.
Руы ......................................
Анам...ағайынды.Олар;..........
.................................................
................................
-5-

Менің атам ...........ұлы..


.... ....... жылы .... айдың ...
..... жұлдызында, ... күні
.........................................
деген жерде өмірге келген.
Руы ...................................
Атам ...ағайынды.Олар: ....
.............................................-6-

(7-бетке,ұлы әкесі(атасы)8-бетке нағашы атасы,9-бетке нағашы әжесі осы үлгімен жазылады.) Себебі,генетика,астрология,хиромантия,нумерология ғылымдарының алғашқы мағлұматын олар игере алады.Ата –бабаларда болған өнер мен таланттың қандай бір ұшқыны,олар өмірден өтсе де,сізге келіп қонуы әбден мүмкін.Сондықтан өз жұртыңыздағы ,нағашы жұртыңыздағы тіптен олардың жеті атадан ары болса да тауып,біліп белгілеп қойған дұрыс.Ешбір адам,ешуақытта қандай өнер білімдік,алант қарымсыз,икем-бейімсіз өмірге келмейді.Себебі,адамды Жаратушы жай ғана,есті-тілді жануар ретінде жарата салмайды. Шындығында,Адам деген тұнып тұрған,өнер-білім,ғылымқамбасы екенін ұмытпаған дұрыс,
99

ие болса, қолдаушысы оны қашанда қуаттағаны. Еңбекте жетістікке жетсе, өз маңдай тері, табан ақысы. Жұрт қашанда оған сенім артады, бірақ достарының көбі-бәтуасыз. «Төрт-тіктер»-ырымшыл жандар, отбасында мәйін де жұмсақ. Өйт-кені, өздерін ең жақын адамдарынсыз бейшара сезінеді. Өмір-ге реалистік көзқараспен қарайды. «5» санына орайлас туған болсаңыз... Онда сізді желеп-жебейтін планета - Меркурий.Олардың айырықша мінезі - тас бұлақтай шамыр-қанған, күш-қажыры бойында буырқанған болып келуі мүмкін. Өмір деген олар үшін - кітаптағыдай қым-қуат оқиға. Біркелкі қалыпты өмірге, мидай тірлікке төзімсіз. Сезімтал, интелектісі бай, бір қиын мәселе шешу керек болса, құлшына кіріседі. Бірақ мой-нына көп жауапкершілікті ала бермейді. Жеке өз басы жауап беретін шаруа болса, жалтарып кетуге әзір. Өмірі тек қана қозғалыстан, алға жылжудан тұратын секілді. Қызметте мен-менсіп, шірене бергенді онша қаламайды. Егер сіздің Тағдыр саныңыз - «6» деген сан болып келсе... Онда Венера планета-сына орайлас болғаныңыз..Сіздің жебеушіңіз мықты, мақсат-ты іске өне бойы жетелейді. Арман-аңсар,биік мұраттарға жеткізбей қоймайды.Өмірлік мән - сұлулық, гармония – үйле-сімділік. Осыдан өнерге, музыкаға, жалпы әдемілікке ұмты-лыс. Сүйсіну, әуестену. Сөйте тұра, өзін сынағанды ұнатпай-ды, алда-жалда біреуге мін таққысы келсе, оның өзінің тігісін жатқызып, «тістерін сындырып» барып жеткізеді. «6»-ның астында туғандар - әсілі консуль-танттар, өз жеке өміріне үс-тірт қарайтындар. Бірақ айналасына үлкен сенім артады.Егер сіз «7» санына орайлас тусаңыз, сізді қолдаушы планета - Уран.Көбіне-көп сізді ойлануға, философиялық, толғаныс-тарға бастайды.Ойшыл-ықта жақсы, бірақ өз өзіңмен болып, оңаша-ланып қалатын да мезеттер аз емес. Жалғыздыққа да бейім тұрасыз. Техника, ғылыми-зерттеу жұмыстарында зор таб-ыстарға жетуіңіз. «7» санына орайлас туғандардан тауда-ғы ұлардай, тек жалғыздара тұлғалар, ұлы философтарөнер,
104

Менің ерекшелігім
1.Қан тобым .................
2.Қолтаңбам-ның дамуы
А,( )
Б,( )
3.Тыңдау,есту,
дыбыс-үн ажырату қабылетім

(екі жылда бір рет өлшету)


4Көру қабылет дәрежем
(қажет деп көрсең жылына қаралып жүр)

-13-


Менің сырлы өлшемдерім
1.Саусақ,Білезік, Алақан:
Табан сызық-
тарымның үлгісі

2Бет пішін үлгісі


3.Құлақ күнқағар,көз аласының тамырларының орна-ласуы
4Мең,қал саны мен орналасуы
5Жүрек соғысы қан қысымының өзгерісі мен шамасы -14-



Ата–бабамнан қалған мирастар мен мақтанышым
................................................
.................................................
-15-20-
Бала талғамын анықтау амалы
................................................
.................................................

21-28
Зерттеу жасату жолдары:......


.................................................

29-32



Бұл үлгіде 35 беттік белгілеу кітапшасының әр бетінде нелер жазылғандығы туралы,оның қысқаша мазмұнын көрсеттік.Мұндағы 21-28 беттердегі «Бала талғамын анықтау» туралы кеңестер мен 29-32 беттегі «Зерттеу жасату жолдары» маңыз ды мағұлматтар. Оны ғылыми негіздеталдап,түсіндіріп
жазу қажет.Ол үшін Тектану,(родология),жұлдыздама
101

(астрология),ғұмырнама (нумерология) сияқты ілімдердің пайдаланамыз.Сондай-ақ генетиканың да қажеті бар,,көмегі көп.Айталық,сәтті ай-күн,сан,өң түсін анықтауда жұлдыз-дамаға жүгінсек,ғұмыр жасын анықтау,тектілік тегіне болжам жасау баланың ата-тегінің өнері мен дарынына керек десеңіз қандай науқас пен өмірден озғанын,нендей тарихи оқиғалаларды басынан кешкеніне зерттеу жасауға тура келеді.Бұл ата-ана,мұғалім және мамандар көмегімен жүзеге асырылады.Он үштен асқан соң жылына бір рет болса да био ритмін жасату қажет болады.Бұлшық еттерінің орналасуы мен қуатына өлшеу жүргізуді болмағанда екі жылда бір рет өлшеу жасауға тура келеді.Бұдан мынандай қорытынды жасаймыз; «Менің шешірем» атты белгілеу кітапшасын толтыруды асығып-аптығып бір-екі жылда бітіріп тастауға болмайды Толтыру ісі 25 жасқа дейін жалғасып,пайдалану өмір бойы жүріледі.нумерология қатарлы ғылымдардың алғашқы ұғымдарын игеру мүмкіндігі осы жастағыларда толық бар.Екінші жағынан, баланың өзін-өзі тану дағдысы қалыптасып,өзінің қадір-қасиетін түсініп, айналасындағы адамдармен дұрыс қарым -қатынас жасау машығын игереді. «Өзіңді өзің сыйласаң,жат жанынан түңіледі» емес пе? Небәрі 35 беттік бұл кітапшаға қосымшалар жалғанып,қомақты кітап болып ұрпаққа аманатталатынын ,жалғасатынын ескерген жөн.Кеңеске келейік.


1.Ғұмыр санын анықтау «Сан туралы ілім» біздің мінезімізді, болмысымызды, табиғи ерекшелігімізді, тағы басқа қасиеттерімізді қандай планета билеп, әсер етіп отырғанына түсініктеме жасайды. Мәселен былай: сіз өз тағдырыңыздың санын білгіңіз келеді дейік. Ал сол әр санның (тоғызға шейін, әрине), аржағында тоғыз планета тұрады. Мысалы «27-шілде, 1962 жылы»туған екенсіз дейік. Олай болса, осы сандарды бір-біріне қосыңыз. Қосындыны тағы бір-біріне қосыңыз. Шыққан жалғыз сан-сіздің Тағдыр саныңыз. Мысалы:
102

2+7+0+7+1+9+6+2=34. 3+4=7.«7»-Сіздің тағдыр саныңыз.Кейде қосынды екі саннан тұрады.Ондайда оларды қашан жалғыз таңбалы сан қалғанша бір-біріне қосу керек.Егер сіз «1» саны аумағында дүниеге келсеңіз- онда сізді жебеп-желейтін шырақ -Күн. Олай болса, осы сан құзыретіндегі кісінің өмірі қиыншылық пен қайшылыққа толы. Қол жеткізген атақ-даңқ, табыстар тек тамшылатып төгілген термен, табандылықпен келген. Ол үшін талай-талай нәрселерді құрбандыққа шаласыз.Тым өзімшілдік, бірбеткейлік, менмендік сізді көп ортадан шеттетеді. Шын берілген дос адамның өзін тек жеке бастың қамы үшін пайдаланып кетесіз.Қандай жағдайда да жеңіп шығуға, үстем, өктем болуға тырысу - «1» санына орайлас туғандардың басты қасиеті. Олардың ылғи да шоқтығы биік тұрады.Егер ойланғандары іске аспай қалса, «таз ашуын тырнап алады» дегендей, төңірегіндегілерді жүндей түтеді.Егер «2» санына орайлас тусаңыз...қорғайтын нысаныңыз (шырақ) – Ай. Ай жарығындай жүзіңіз нұрлы, әрдайым көңілдісіз. Тек достық шыраймен қарайсыз. Өміршеңдік, қиынның өзін қиыстырып жіберетін мизам шуақтай мінезіңіз айналаңызда көп адамды жинайды. Бәрі сізге ұмтылады. Соған орай ылғи да жолы болғыш, ештеңкені күшпен, зорлықпен алуға, белден басуға тырыспайды. Өзінен-өзі-ақ келеді.Егер «3» санына орайлас дүниеге келсеңіз, онда - планетаңыз Юпитер. Басты қасиеті - кісіге үйірсектік. Ешкімге залалы жоқ. Жамандық тілемейді. Қайта өзімде емес, өзгеде болса екен дейтін. Шеттерінен шешен, сөзге ағып тұрады, зерделі әрі сақтар. Аяғы тайып кеткен жағдайда, қайтадан қаз тұра қойғыш, жүні жығылып, бәзбіреулерше еңсесі езіліп кетпейді. өн бойы желі оңынан соғады, қиын проблемаларды шешемін деп бас қатырып жатпайды, ал жұмыс істесе, ынта-шынтасымен беріліп істейді. Махаббат - ол үшін ауадай қажет. Сізді желеп-жебеп қолдайтын планета - Сатурн. Егер «4» тез байлыққа


103




Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   23   24   25   26   27   28   29   30   31




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет