Аналитические материалы по обучению предметам «история казахстана»

4 - сурет – Қазақ тілді емес мектептердегі оқушылардың білім сапасының

салыстырмалы динамикасы ()

2013-2015 жылдар аралығында қазақ тілді емес (Т2) мектептердің Дүние жүзі тарихы бойынша оқу үлгерімі мен білім сапасы келтірілген 12 аймақ бөлісінде орташа балдың жағымды өсу динамикасы байқалады. Тек Жамбыл 56%-дан 54%-ға, Алматы қаласы 73%-дан 67%-ға, Шығыс Қазақстан 64%-дан 61%-ға төмендеп, жалпы орташа 65% -дық тұрақты динамикасын көре аламыз (4-сурет).

«Дүниежүзі тарихы» пәні бойынша оқыту тілі қазақ тіліндегі емес жалпы білім беретін мектептердің білім алушыларының оқу жетістігіннің статистикалық үрдісі 2013-2014 және 2014-2015 оқу жылындағы білім алушылардың оқу сапасы өзгеріссіз 65 % көрсеткішті құраған. Дегенмен, облыстардың жартысына жуығы «Дүниежүзі тарихы» пәні бойынша білім алушылардың білім сапасының көрсеткішінің (Ақмола, Маңғыстау, Қостанай, Павлодар, Батыс-Қазақстан облыстарында) жоғарылағанын көрсетті.

Көптеген оқушылардың пікірінше, «Дүниежүзі тарихы» пәні бойынша оқу материалдарын жетістікпен игеруге кедергі келтіретіндер алдыңғы өткен материалдардың тақырыптары бойынша олқылықтардың болуы, өзіндік жұмыс дағдысының болмауы ықпал еткен.

«Дүниежүзі тарихы» оқу пәні бойынша білім алушылардың қызығушылығын оқу пәнінің мазмұнымен, жоғары баға алуға деген ынтасымен, оқу материалын оқыту сапасымен түсіндіреді.

Тарих пәні бойынша сапалы білім алудың маңызды шарты білім алушылардың өзіндік жұмысын сапалы орындау, білім алудың барлық деңгейіндегі өзіндік жұмысты орындау дағдысын дамыту болып табылады.

Мониторингтік зерттеу нәтижелеріне сәйкес білім алушылар «Дүниежүзі тарихы» пәні бойынша әр қашанда емес немесе өзіндік жұмысты орындамайды.

Мониторинг нәтижелері «Дүниежүзі тарихы» пәні бойынша білім беру үдерісін жетілдірудің келесідей бағыттарын анықтауға мүмкіндік берді:

1. 
   Тарих пәнін оқыту үрдісінде әрбір білім алушылардың жеке-психологиялық ерекшеліктерін ескере отырып, әрбір білім алушыны бағдарламада қарастырылған оқу-танымдық қызметтің әдістерін игеру; тарихи ұғымдардың маңызды белгілерін бөлу,тарихи фактілерді уақыт бойынша шектеу, тарихи фактілерді бағалау және сипаттау, тарихи фактілер арасында себеп-салдар байланыстарын ашу.
   
2. 
   Оқу сабақтарында білім алушылардың оқу қызметінің нәтижелері өзіндік жұмыстың мазмұны мен көлемін анықтау кезінде ескеріліп; оқу пәнін зерделеу үрдісінде тапсырмаларды өз бетінше орындау мазмұны және мағынасын түсіндіру;
   
3. 
   Әрбір сабақ барысында оқушылардың білімі мен білігін бақылаудың әдістері мен түрлері, жабдықтарын жете ойластырып, жаңа оқу материалын зерделеу кезінде біліміндегі олқылықтарды жеңуге мүмкіндік береді.
   
4. 
   «Дүниежүзі тарихы» пәнін зерделеу барысында әрбір білім алушының дамуының жеке траекториясын бейімдеу мақсатында білім алушылардың ауызша және жазбаша жауаптарын сапалы талдауды жүйелі өткізу.
   
5. 
   «Дүниежүзі тарихы» бойынша білім алушылардың білімі мен білігін түзету әдістерін тиімді қолдану және оқыту үрдісінде білім алушылардың жалпы оқу білігін дамыту.
   

Мектептің жұмыс барысының маңызды көрсеткіштерінің бірі ол оқушыларының пән олимпиадасына қатысуы болып табылады. Жалпы білім беретін пәндер бойынша олимпиаданы жыл сайын Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрлігі (бұдан әрі – Министрлік) және тұрақты жұмыс істейтін ұйымдастыру комитеті (бұдан әрі – ұйымдастыру комитеті) облыстық білім беру басқармалары өткізеді.

«Бұлақ көрсең, көзін аш» дейді халық даналығы. Алысқа қанат сермейтін талантты оқушыларға бағыт-бағдар бере отырып, жеке тұлғаның қалыптасуына жағдай жасау мақсатында білім берудің бірнеше бағыттары бойынша жүзеге асырылатын іс-шаралар аз емес. Солардың бірі – олимпиадалар мен ғылыми жоба сайыстары болып табылады.

Олимпиаданың негізгі мақсаттары мен міндеттері: ғылыми білімді насихаттау және оқушылардың ғылыми қызметке қызығушылығын дамыту, дарынды балаларды анықтау үшін қажетті жағдай тудыру, халықаралық олимпиадаларға қатысатын оқушыларды іріктеу және даярлау, сонымен қатар Қазақстан Республикасында білімнің беделін көтеру болып табылады.

Осы мақсатта әр жыл сайын тарих пәндерінен аудандық (қалалық), облыстық, республикалық пән олимпиадалары мен ғылыми жоба конкурстары өткізіледі.

2011-2012 оқу жылында қатысқан оқушылардың 49% республикалық пән олимпиадасына, 54% республикалық ғылыми жарыстардан жүлделі орындар иеленді.

Тарихтан пәндік олимпиадалардың өткізу нәтижесі бойынша көш бастап тұрған Алматы мен Астана қалалары, Қарағанды, Қостанай, Батыс Қазақстан, Жамбыл, Шығыс Қазақстан облыстарының оқушылары болып отыр.

5 - сурет – Тарих пәнінен республикалық олимпиаданың