Қарағанды облысының білім басқармасы Қарағанды облысында білім беруді дамытудың оқу-әдістемелік орталығы

43 
жүргізеді, ортақ шешімге келеді. 
«И.Д.Е.А.Л» 
әдісі (40-60 
минут) (америк. 
психолог
Брэнсфорд,
мәселелерді 
мінсіз шешу 
әдісі ). 
Әрбір әріп – бұл қиын жағдайдан шығуға мүмкіндік 
беретін қадам. Бұл қадамдарды тура қазір жасаңыз! 
1. Проблеманы ойластырыңыз (мақсат) 
__________________ 
2. «Қалай?» сұрағынан бастаңыз, ӛз мәселеңізді 
сұрақ түрінде қойыңыз Сӛзіңізде «жоқ» сӛзі 
болмасын және міндетті түрде «Мен» есімдігін 
қолданыңыз. 
Мәселен, сұрақ «Мен қалай сабағымды қызықты 
ұйымдастыра аламын?»
ҚАЛАЙ ____________________________? 
ҚАЛАЙ ____________________________? 
ҚАЛАЙ ____________________________? 
Ең дәл вариантты тандап алыңыз!!!! 
3. Проблеманы шешу үшін ең тиімді варианттарын 
айтыңыз (10 минут). 
Аландамай, БАРЛЫҚ ойға келген оны шешу үшін 
варианттарды жазыңыз,оның ішінде орынсыздары 
болса да . Ӛзіңізді сынауға тыйым салыңыз, ӛз-
ӛзіңізге «Мен енді ештеме ойластырмаймын», 
«Басқа тәсілдер жоқ» деп айтпаңыз т.б.. Белгіленген 
уақыт біткенше сіз жаңа варианттарды үсті-үстіне 
ойластыруыңыз керек. Қаласыңыз,бұған ӛз таныс 
адамдарыңызды қосыңыз. 
__________________________________ 
4. Бір «мықты» шешімдер бар ма? Ӛз тізіміңіздегі
орындауға болатын шешімдерді қандай болса да 
белгілеп қойыңыз. Олар қанша? Бірақ сынамаңыз. 
Талдау мен 
дамытуды болжау 
дағдысы
МПИ әдісі 
(Эдвард де 
Боно) 
1. «плюстер», «минустар», «қызық» жазылған 3 
жеке баған сызыңыз 
2. «

», «-» жататын барлық факторларды жазыңыз, 
сосын қызық болып кӛрінгенді жеке белгілеңіз 
талдау, басты 
нәрсені тани білу 
АВВ (Эдвард 
де Боно) әдісі 
Аббревиатура «Альтернатива, мүмкіндіктер, 
варианттар». 
1. Проблема алынады. Дәстүрлі шешімдер қаралады. 
2. Альтернативтік шешімнің варианттары 
ұсынылады . 
3. Шешуге мүмкін варианттар ұсынылады 
4. Шешімнің оптималдік варианттары ұсынылады. 
Проблеманы жан-
жақты кӛру,
проблеманы 
кешенді шешу 
ККИ әдісі 
Аббревиатура «Саны. Сапасы. Идея» 
Саны.
Проблеманы шешуге ең кӛп идеялар 
ұсынылады 
Сапасы.
Ең мазмұнды, сапалы, ойластырылған 
тандалады 
Идея.
Ең тиімді, реальдік, ӛзіндік, сапалы идея. 
тандалады 
Шешім қабылдау, 
ең тиімді шешім, 
білімді біріктіріп 
практикалық 
тәжірибеге сүйеніп 
дағдылану
«Тізбек» әдісі 
Проблеманы шешуге келесі сауалдарға тізбек 
бойынша жауап беруге тапсырма беріледі : «Кім?», 
«Не?», «Қайда?», «Қашан?», «Қалай?», «Не үшін?», 
«Неге?». 
Жағдайды 
сипаттай білу, 
жұмылдыруды 
білу, басты 

44 
Тақырыпқа байланысты оқытушы сауал түрін
ӛзгертеді , сауалдарды ӛзінше қосады. 
нәрсені кӛру және 
сӛйлей білу. 
РиП әдісі 
(Эдвард де 
Боно) 
«Нәтижелер мен салдары» аббревиатурасы. 
1. Алынған нәтижелер қаралады (ақырғы ӛнім). 
2. Практикалық қолданыста салдарына болжам 
жасалады. 
Қабылданған 
шешімдердің 
салдарын болжай 
және кӛре білу. 
Синектика әдісі
(Дж. Гордон) 
Синектика әдісі ой талқыға негізделген (А.Ф. Осборн). 
Талқылаушылардың санын азайту салдарынан және ойлану ырғағы мен 
стереотиптердің кӛмегімен неғұрлым кӛп пікір жинау. 
1. Ой-талқы ширатудан басталады – үйрететін сипаттағы сауалдарға 
жылдам жауап табу. 
2. Мақсат нақтыланады, талқылау ережелері кӛріне бастайды. 
3. Старт. Әркім пікірлерін айтады, қосады, нақтылайды. 
Сарапшы тақтада айтылатын пікірлерді белгілейді. 
«Балық сүйегі» 
әдісі 
Балық сүйегі суреттеледі. Жазылады: бас жағына – проблема, 
қабырғаларына – «неге пайда болды» және « проблеманы қалай 
болдырмауға болады», құйрығында – профилактикалық жұмыс. Сонғы 
этап – ең тиімді шешім тандау – жауап.
Кемпірқосақ
әдісі 
Кемпірқосақта жеті түс бар, және әрбір түсті ашу керек: 
Қызыл түс
– концепциялар, кӛзқарастар, амалдар; 
Қызғылт сары түс
– түрлі амалдарға, концепцияларға кӛңіл бӛлу; 
Сары түс
– ӛзгерту,ауыстыру,қосу,кіргізу және т.б. сезім; 
Жасыл түс 
– маңызды пікір, қандай мағынасы бар, заң, заңдылық табу; 
Ашықкөк түс
– қайда,қай салада қолдануға болады; 
Қоюкөк түс
– ұсынылған пікірдің, концепцияның мықты және әлсіз жағы; 
Күлгін түс
– функциялар, ӛмірлік қолданысы, ӛткізу түрлері, қалыптасу 
…. 
Морита әдісі 
Проблеманың шешілуі тізбектен басталады. Оқытушы проблеманың 
шешуін бастайды және топ оның шешіміне қарай ӛз қалауымен пікір 
қосады. 

жүктеу/скачать 0,95 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: