Арғынбай бекбосын фәнилік драма (2500 рубаят)
Ашылады бәрібір «көмбелері»…
жүктеу/скачать 4,25 Mb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Көк аспанда аққу-қаз, ақ шағала…
Ашылады бәрібір «көмбелері»…1239
Деу әділ ме «Бүгінде азып бітті!?..»Сотталмай ма бұл заман, таппаса оны қазымырлар кейінгі қазып, тіпті?.. 1240
Мақсатың қоспау ма оның қайта басын!? Қырық жілік қып отырып бір қазақты, Қай бетпен «қазақпын» деп айта аласың?!.. 1241
Әлеумет мәз…гүл жайнап жатса дала… Бейнесі ме фәнилік пейіштің бұл, Әзірге арман елге де, патшаға да… 1242
Ғажаптықпен енді сіз – бізге азапсыз!.. Арылтар ем азаптан!.. Бірақ, аға, Отау тігіп қол жетпес құзда қапсыз… 1243
Бардан жоқ қылу бар ма сыйыңды, Алла? Әкеткен жел ұшырып даусы анамның, Жүр ме, айтшы, ғарыштағы құйындарда? 1244 Құштарлық атысымен сырнай таңы, Арналған тек бір жанға жырды айтады! Жаһаннан ұшатын кез келерінде, Көлемін кешкі Күндей ұлғайтады... 1245
Түсе сап ек кіл құрдас іріктеліп... Саласындай бір қолдың сол достардан, Мен-ақ қаппын!.. соғысқа кіріп пе едік?! 1246
-Тірлігім бар, ағасы, тырмысқандай... Біз-өткінші, ел-мәңгі. Мәңгілікке пайдам тисе болды да бір мысқалдай!.. 1247
Жайратқан талай жұртты жасындардың – бәрі тұр! Бәрі жым-жырт... Сонда тарих мүлгіген мүрдесі ме ғасырлардың? 1248
Ғұмырдың әрбір сәтін ту ғып ұста. Өмірдің өтеуі сол өкінсек те, Ертең-ақ сүйек қалар бір қуыста... 1249
Ал еңбексіз ақыл-ой бұйыра ма. Беттің әрін бұлдама, ол-бейнетсіз, тегін келген Тәңірдің сыйы ғана 1250
Қарастырар еш отқа күймесіңді,- Жүйе құру?.. Мүмкін, біз үйренерміз, Құмырсқадан қоғамды үйлесімді? 1251
Салмақтың санама еткен салдарынан, Жанды аяп, аямасам Ар-ожданды- кеш, Алла?! Жарылқаушым, жалбарынам... 1252
Адамның басты мәні – кісілікте!.. Даналар ғұмырына қойғаны анық, Арналған кісілікке ісі нүкте... 1253
Кімдер жүр табынында тағылардың?.. Өмірде екшесем де мен бейшара, Көрімде бәрін, бәлкім, сағынармын?.. 1254
Сен шештің!.. Ата-анам жерге сіңді... Енді не берсең де, Алла, разымын, Енді де сұрамаймын бермесіңді... 1255
Жағалап Тозақ жақтың жар қабағын жүргенін білмей ме әлде... әдейі ме?.. Жарандар, мен осыған таң қаламын!.. 1256
Адамзат-қоспасы жын, періштенің! - Шұп-шұбар мына Жаһан шошытыпты-ау!.. Келісем... кеп тұрса да терістегім. 1257
Сан жылым сарп етілді қоғам үшін. Бар болса қалған-құтқан енді өзіме, Қаншасы мағыналы болады шын?.. 1258
Неліктен жылдам ұзап қырды асады?.. Иесіз ен жайлаудай жан шіркінді, Мұнардай кешкітұрғы мұң басады... 1259 Бақ құсы ұшар мүмкін қона сап та, Сен оны көндірмейсің оңаша ап та. Одан да кейін алдан шығар-шықпас, Жақсылық жолдай бергін Болашаққа! 1260 – Жастар жағы, байқаймын, түсінбейді. Үлкенге айтсам – “Бұл қайбір кісім?!” дейді... - Үлкенде де үлкен бар... Күншілдері ықыласын, дәметпе, түсірмейді! 1261 Қайтесің өкпелеп сол қандендерге, Өкпелеу жараланған жанды емдер ме. Дүниеде қанден итті жоқ сана да, Сәлем бер Ата салтын арда емгенге! 1262
Қайтер ең қуып берсек құмай құсап?..- Бос әуре! Өтті, кетті... енді отыру- соңына есте қалған күн, айды сап... 1263
“Ұрпақтар арман-мақсат, мұңымды ұғар?..”- десе, үміт ақталды ма, ақталмаса, Не күйге түсті екен бұрынғылар?.. 1264
“Ұмтылған, деген рас, - алады Айды!” - Ал ұят, нысап жағы қалай еді?.. Нысапсыз Анасын да аямайды! 1265
Өкінішті-ақ көп жылым бос өткені!.. Алғы өмірде білмеймін не күтіп тұр? Өртенбесін, әйтеуір, осы өткелі... 1266 – Аманбысың, Алатау, көк белдерім! Кешіріңдер, кінәм бар-көп келмедім. Сарыарқаға сыйласам бүгінімді, Сендерде ғой сағыныш - өткендерім... 1267
Талай баста кетті ғой құлақ шулап!.. - Құлақ емес, бас шулау керек еді... Онда жазам орман, тау, бұлақ-суды-ақ... 1268
досым үшін жүргенге бағы жанбай!? - Міндетті емес – бақ жану, адамдық –шарт!.. Бұйымтай бар, айта бер, тағы қандай… 1269
- Жер жаралған Жұмақтың үлгісімен! Ал Адамзат пейішке өкпелі ме, Жерге тозақ орнатпақ түрлі ісімен?.. 1270
Қимастықпен алады кімді есіне? Сол қинар-ау... әйтпесе сұм ажалдың күндізі не болмаса түндесі не... 1271
Қуаныштың құлашын жаздырмаған?.. Бәріне де “Рахмет!” деп кетейін, Берші, Тағдыр, алаңсыз аз күн маған! 1272
жүрсем, қара мына бір масқараны: “Бәрін Тағдыр шешеді” дейді маған!.. Мені менсіз Ол неге басқарады? 1273
Тартты талай сазайын небір іскен!.. Жеңісімнен не таптым желкілдеген? Ал жүректе сау жер жоқ жеңілістен... 1274
Өкінбестен өткенге сан күліппін... Көрсем етті, құдай-ау, әр күндегі кіп-кішкентай бөлшегін мәңгіліктің!.. 1275
Жоқ па деймін оң істің аса мәні... - Қайдағы мән?! Қазіргі зор жетістік- Тағдырлар да парадан жасалады! 1276
Қайтіп тұрсың жұлқынған жүрегіңмен?!.. Намыс өлсе – сен өлдің! Неге ұқпайсың: бір пендеге – бір өмір, бір өлімнен!.. 1277
Ойлауың елдің, жердің, бала қамын...- бәрі де түптің түбі бір-ақ мақсат: тануды Жаһан жанын қалағаның! 1278
Арман қалса…ол қалай оқылады? Оқылмайды-ау!..Өйткені Өмір дейтін, Арман емес, Болмыстан тоқылады. 1279
Жарқ-жұрқ етті көкте не?.. Құс па мынау? Күзгі құстар…Қыс жақын…қысым келсе?.. Уай, Жалған, бір самғап ұшпадым-ау!.. 1280 -Кеп тұрсың, бірге өскен дос, дара теңім, Жөндеп бер деп бір істің шала, кемін. Мұның һәм дәлелдеу ме мына Өмірге, Менің де керегімнің бар екенін?.. 1281
Жүдеттің жүректерді, лүпілдеттің! Талайы қалды шор боп… Семсеріңнен жалғыз мен, сенесің бе, бүтін кеттім?!. 1282
Демеймін неге: “Аулақ, тұршы былай!” Неліктен ол Фәнидің кейпіне енбек, Мен үшін Күн тұтылар, күрсініп Ай?.. 1283
Құрбандық тілеп мәңгі жатқан майдан!.. Сол үшін діннен безсе небір софы, Сүлеймен патша алтын тақтан тайған!.. 1284
Келуі үшін ең керек – жылы ағыс па?.. Қоғам жаны тас болып қатып жатса, Қайта балқыр ол қанша «градуста»? 1285
Көнбей ме деп қорқамын көбісі емге. Жасытпа тек, о, Алла?! Келер күнмен жасыған жан жарқылдап көрісер ме… 1286
Сабыр ет, дос!.. Сөзімді елеп, түсін: Жасады, рас, бір иттік керек кісің! Жамандыққа жамандық сен де жасап, Бірдеңе оған үйретем демекпісің?! 1287
Жан байғұс салдарынан сан иленген. Ал ешбір себепсіз-ақ шаттануды, Үйрену керек, бәлкім, сәбилерден?.. 1288
Бұл шақта бой ауырлап, ұйқы қанған… Әйтсе де кейде елегзіп, ес кетеді, Шығардай сылаңдап бір сиқыр алдан… 1289
Мәз болдым неге, тұттым нені кірбің? Алдандым, азап шектім, ләззат алдым… Жә, жетер…келмейді ары ебі тілдің!.. 1290
«Ақтығым үшін ақ нұр қияр маған!»- десем де, Өмір жиі қоңырлайды. Әйтеуір, жалғыз мен бе, жиі алданам… 1291
Осы ма Өмір азапты ережесі? Өзгергенін қалар ма ем ол қайтадан, Тағдырымның тартылса жеребесі?.. 1292
Безсем де біржола одан, ол арадан, Түсімде ылғи жылап көрісеміз… Түсінде неге еріксіз болады адам? 1293 -Бұйыртары көп мейлі, кеміс мейлі, Талай пенде заманын терістейді… -Келтірерде дүниеге пендені Алла, Заман жайлы онымен келіспейді! 1294 -Мен үшін шықпай қалып Күн тереңнен, Сен кеткен Бақиға, әке, бір келем мен. Бас қатты: басқа қандай құрметім бар – Атыңды өз атыма тіркегеннен?.. 1295
Әйтпесе әлі тырнағын сан батырар кейде қатын, кейде еркек кейпіне еніп, Заманаға күйлеген салдақылар! 1296
Байқаймын: көңлің сынық, кейпің адал, Фәнилік саған жат-ау бейпіл амал. Қарашы, сен де анықтап мен пақырға, Екеуміз егізбіз бе, ей, пірадар?.. 1297
Көшіре алмай әлекпін көңілден мен бір хауіпті: қашанда қорқып жүрем, Ой мен тілі екіге бөлінгеннен! 1298
Үстінде ұсақ тірлік, келелі ісің күнәһар болсаң – басты куә өзіңсің! Шылп етпей Шынға шыдас беремісің?.. 1299
Жол салған, о Жүрегім, тағдырыма, Қарашы, қанша өртендік, не күйдеміз?!. Не таптық, Өмірде не қалды мына? 1300
Білген соң көлбең қағар күнәларың. Бәрін де мойындауға жете ме ерлік? Жетпейді-ау… «Мен» дейтін бар. Бұ да мәлім… 1301
Жерден өзге ғарыштық бір алыпта, Ел бар дейді, сол сөздің түбі анық па? -Бар болса олар қайда жүр?..Жерде қыз көп, Қол қусырып келмей ме құдалыққа?! 1302
Көруге көңлі оның тасығанын, Сезуге бетке ыстық дем басыларын… Кешір, дос, кеттім! Соған асығамын!.. 1303
Елді аспанға зар қылған нұр саулаған, Кезең кетті дейміз ғой…Десек те ойды қалай-қалай жалтақ қып құрсаулаған?! 1304
Жамандықты Жаббардың кінәсі ғып, Шатпа, шырақ! Мүмкін ол жаза шығар?.. Болған шығар бір кезде бір асылық?.. 1305
Бар нәрімді кіл жыртқыш жылдар алды. Ал олардан алғаным – ащы сабақ. Оны қайтем?..Бұл жағы…тым қараңғы… 1306
Асығамын! Тағатты кім қиратқан?.. Әлде Өмірдің өрден соң ылдиы ма, Қолды аяққа тигізбей құлдилатқан? 1307 Сөйлесе маймыл маңдай, торғайбастар, Айналып аярлыққа оңбайды астар! Сөйлесе сөзі шыншыл, жүзі нұрлы Ер, Көркейген көңліңе Ай, Күн орнай бастар! 1308
Шын талантқа қуана білмегендер – Аурусыңдар! Қызғаныш мүлде меңдер. Бір жылы сөз шықпаса тілдеріңнен – Үндемеңдер! Шыдаңдар. Күндемеңдер. 1309
Босанған бір түнектен Дала тынып, Даналық нұрын күтсе, шырық бұзды-ау, Даңғырлап дауасы жоқ Дарақылық! 1310
Көп те шығар ұққаннан ұқпасымыз. Кеп-кетерміз елеусіз Өмірге де… Сонда да, дос, мына елдің тұтқасы – Біз! 1311
Замандас, есіңе әр кез мұны сақта: Адамзат тұрмаса да ұлы сапқа, Бүгінде тұлғаланды тұтас Тағдыр. Ортақ ол бар болсақ та, құрысақ та… 1312
Неге үзіліп адалдық ала жібі, Неге ауырлап барады нала жүгі? -Барлық пәле, мен білсем, ашылмаудан, Ізгілік пен зұлымдық аражігі! 1313
Құр қол барсаң – біткенің, аластайды! -Жерік шығар…Дүниеге жерік болу жынысымен адамның санаспайды! 1314
Ей, найсап! Тыңда, болсаң сөзді ұғынар: «Жүз жылдап қорлығыма төзді бұлар», Деп әлі тілдейтіндей тіл, ділімді, Бізде осы қай әкеңнің көз құны бар?! 1315
Еңіреген үн көш жерге естіледі. Барында кім парқына жетіп еді?.. Ес кіреді… Неге тек кеш кіреді? 1316
Бір арман туып еді… О да заңғар! Жетем бе мұратыма, жетпеймін бе?.. Жете алсам оған дейін не заман бар?! 1317 Болғанмен бөлек-бөлек құндағымыз, Бауырмыз, бірге ішеміз құмда қымыз. Ал ұрпақ қайтер екен жүз жылдан соң?.. Біз болсақ, бір атаның ұлдарымыз. 1318
Деуші ме ек «Қолдың ұшын алам қайдан?»?! Ал бүгін неге тап-тар жұрт пейілі?.. Жарандар, мен осыған қалам қайран. 1319
Қорқам: «Қайта азаттық алыстай ма?» Неге таңсық болады сасық қолтық?! Алатаудай аталық намыс қайда?! 1320
Пайғамбарға еш патша бас ұрмапты! Күшті ме әлде тақ күші ар-иманнан?.. Түсінбедім…Көп ойлап басым қатты… 1321
мақтап жатса – алғыс айт. Мойындама. Өзіңді өзің білесің. Ал мадақтау – Өзгеруі ықтимал ойын ғана! 1322
Сәби кезгі аңыз бұл қырда қалған. Қазірде де қарасам толған Айға, Ұйытады уыз мұң, жұмбақ арман… 1323
Дүние десе болды – тұрады атқып! -Арзиды тек сұлулық қызығуға, Басқаға жексұрын іс – сұғанақтық! 1324
тұрсың, күнім…Қабағын кім шытпайды. Кешір оны, ол итті!..Кешіре біл. Кешірмеу де кісіні тыншытпайды. 1325
Айласы бар жауызда әртүрлі аңның! - Жерік асы не болған ол туарда, Анасынан сұрашы антұрғанның?! 1326
Рух-мәңгі, күнә - оған сүйінбеген! Тән енсе де әрдайым жер қойнына, Үстіне рух топырақ үйілмеген. 1327
Күнәні халімізше жасырдық та. Ал қазір «Құдай кешер» деп қойсақ, бұл – Үміт пе әлде Аллаға масылдық па?.. 1328
Зұлымның сенен көрдім ең кесегін!.. Дүниеге қашан келу болса еркімде, Оллаһи, сендер барда келмес едім! 1329
Ал өзіңді алып па ең анық танып? Лайық болсаң – датым жоқ. Басқа болсаң?.. Талай жерге жүрмейік барып қалып! 1330
Ризамын Алла өмір бергеніне. Атымды Адам - өз ойым- былғағам жоқ, Ойлансам да: «Мен жайлы ел деді не?» 1331
Жас отаудың босайды босағасы? Қосқанындай Адам мен Хауаны Алла, Қосылса ғой!..Қиыны – осы арасы. 1332
Түйе қылмай, қойшы, дос, шымшықтайды, Пейілі тардан қанша Бақ ыршып, тайды?!.. Жамандық та – адамдық көлеңкесі, Айта берсең таң атып, күн шықпайды. 1333
- Мансап мінген аярмен тірестім мен. Көкейі өзге, сөз басқа – жан сатады!.. Кім бұларға сансыз жан үлестірген?! 1334 - Рас, досым, шаршадым, жүрмін әрең… Әлі өзгерген жоқ сол жас күнгі мәрем: танып кетсем деуші ем ғой Адам затын! Енді қайдам…әр пенде – бір-бір әлем… 1335
-Тапса ғана кісісін – сұрағанның көңілі тынар. Әйтпесе, ол – тіленшілік. Тіленші боп тіріге ұнаған кім?! 1336
Тынды деп бәрін біреу айта ала ма? Баяны, байлауы бар болса олардың, Барыңда бермей ме әлде байқала да?.. 1337
көп жүрдік. Өтті дәурен!.. Құр егілме. Жарқырап жаһұты боп өмірімнің, Қаласың, қалқам, мәңгі жүрегімде! 1338
көз жұмды!.. көп болар-ау жыларман да. Жоқтасаң енді, әлеумет, жоқта үлгісін, Дұға ғып, Мәңгі өмірге шығарғанда… 1339
жамандаса – жасыма. Мойындама. Өзіңді өзің білесің. Ал жамандау – Соғу үшін сілтенген сойыл ғана! 1340
Пендесі бір күн азар, бір күн құмар, Кейде өзін құдірет көріп мәз болады!.. Алдамшы сәт те… керек. Ұмтылдырар… 1341
Айналар рухқа тек өз тіліңде. Туған тіл, туған жерді жұтатқаның- Өлгенің бірте-бірте көз тіріңде! 1342
Жалған иба, жасанды ұялшақтық, Ысқаяқ төс, ысытпас салқын жүрек?.. -Тый нәпсіңді, сорыңнан тый алшақ қып! 1343
Көңліңде де шұбартқан түрлі із бардай… Кешір, сәулем?…Кел, қайта жарасайық, Мына мәңгі жарасқан жұлдыздардай… 1344
Өтесің ертелі-кеш. Бұл да шындық. Шындықта жалғандықпен өмір кешу?.. Осында бар қасірет, тұр ма сұмдық? 1345
Деп өзімді өмірі тежеп келдім. Тек өкініш: көп тоқтап көлеңкеде, Күншуақтан неліктен тез өткенмін?.. 1346 …О, дәурен-ай!..Тау таңы бозаңдады… Суысыппыз…құштарлық қоза алмады!.. Жасқа айналды ақ жүзге бүрки қонған, Ақ күмістей Таластың тозаңдары… 1347 Тұманға сүңгіп жатыр жол бүктеліп, Жәй митың. Жүре алмайды орғып көлік. Оң жақ-құз, түпсіз құрдым – сол жағымыз… -Жүрме, Алла, келер шақты сор ғып беріп?.. 1348
Етуге алау оны, дос, тап тамызғы. Құрсын, енді көрмейік қапас, түнек! -О, Жасаған, сақтай гөр, сақта бізді? 1349
Не бітті?!.. Қалдың бикеш күлкісіне!.. Қансонар кімнен өтпес - қанағат қыл, Жетерлік қызық көрдің бір кісіге. 1350 - Жабырқап, «көрген қызық келте-ау!» деме, Барлығын асқаныңның бел, тау деме. Адалдың екі дүние – еншісінде. Соны ойла. Кеш қалмай, дос, кел тәубеге! 1351 Ар-намыстың шыңға шыққан шынары, Әділдіктің жанып тұрған шырағы дегеніңнің кейбіреуі – о, сұмдық!- Жәй ғана бір…тілемсек боп шығады! 1352 Деу бекер «жанашыр жоқ, қас айналам!» Досты да құлқыменен жасайды адам. Түңілсең түрлі иттерден, Жаһан бар ғой, Ой- сана сонымен-ақ масайраған! 1353
Иман бар қайсысында бұл бектердің?..» - Деп шаршап отыр ем ғой…жә,жарайды… Кеттік, дос! Сезіп тұрмын: «жүр» деп келдің… 1354
Бүгін ақша, тек ақша тілегені! Өсу, өшу, махаббат, салтанат та… Бәрі кеп сол жұқсызға тіреледі! 1355
Қу құлқын…Жоқ, шын одан басқа қасың!.. Мың қабат қабығыңды алтындап ал – Бәрібір Кісі емес, сен –тасбақасың! 1356
көл-дария көлгірсу еріндегі… -Жүрек қайда, жұртым-ау, жүрек қайда? Қу ерінмен қай қайғы жеңілдеді?! 1357
Қасқаймасам қарсы кеп – о да мінім. «Етекбасты көп көрген» небір Ұлы, Мені қойшы…мен-заман боданымын. 1358
Кейінгіні шалдың ғой?!. Кәне, есіңе ал!.. Бетке басу ойда жоқ. Бірақ, Шынның қарамайтын жас-пасқа пәлесі бар! 1359
Мәуесін адал пенде жетіп үзген. Сен, найсап, Фәниді алдап, Бақиға да баратын ойың бар-ау екіжүзбен?! 1360
Осыны ойлаймыз ба біз бүгінде?.. Ойласақ, жақсы-жаман неге ауылдас? Үмітін неге кей жан үзді мүлде?.. 1361
-Ши шыққан ең әуелі сөз бен істен. Соңғы сор - замананың лебін сезбей, Ат-тонды ала қашу өзгерістен! 1362
Неге «қорқақ тағдыры -жеңіл» деп ең?.. Мерт боп жатса батырлар елім деген, Қорқақтар еш шайқаста жеңбегенмен, Есесіне ешқашан жеңілмеген! 1363
Құны қанша Ұят пен бүгінгі Ардың? -Ар тепе-тең ең соңғы сорлылыққа! Ұят – құлы ұятсыз ұғымдардың… 1364
Түс пен өң боп төсекте түн аунайды… Уақыттың жүрмін бе құрсағында? Қайтіп шығам?..Шығу жоқ. Бұғаулайды… 1365
кез өтті ғой, туды деп шақ тыныстар – дамылдасаң, дауыл боп соғатын не?.. Өз-өзіңмен, мүмкін, ол қақтығыстар? 1366
Шаншығаны – шығар-ау жүдегені. Дерттен қорғау қолымнан келмепті ғой, Қараулықтан сақтап ем үдемелі… 1367
Ұрылар ұлыға тең қылған атын… -О, Тәңір, бұ дүниең немене өзі?! Мекен бе әркім кеп бір жынданатын? 1368
Тәңірдің жолықпаспын кәріне құр… Сүйеніш: сүйген жан мен сүйікті өлең, Олардан айырылсам – бәрі де тұл!.. 1369
«Қазақтың пәленшесі», нары еңселі!.. – Осылай ен салмасақ құлақ кесіп, Басқа жұрт ап қоя ма «пәленшені»?.. 1370 -Көп сұрасам, Рәббім, салты деме, Білмек үшін ол: «Өмір парқы неде?» Ал өзіме жақсылық көп жасадың, Артық болса, өтінем, тәркілеме. 1371
Бұлақ бұла екпінмен сырғанайды. Түу төменнен табардай оңашаны… Түн ұйқыда, ұйқыда кім қарайды. 1372
бар ма өзі соның оңай бір амалы? О да асыл тастан тұрар тәж секілді, Сәттерден асқақ, шырын құралады! 1373
Мейлі ол еркелетсін, еркелесін, Сұмдығы – Тозақ оты онда да бар, Онда да он қайтара өртенесің!.. 1374
Соңынан созылмалы білінер мін. Ал оны кешу-кешпеу құзырында, Кейінгі толқын-толқын тірілердің. 1375 -Сенен гүлзар пейіштің лебі ескендей, Сен сөйлессең – періште кеңескендей!.. Кеп тұршы енді осылай, перизатым, Анда-санда алыстан елес бермей?.. 1376
Шексіз ойдың болар ма шекті міні?.. Көз жас-жаңбыр, қаһар-қар, махаббат – от!..- Дүниенің, міне, біртектілігі! 1377
ақыл, көрік…бар еді тағы да нең? Суық жүрек…ол жұртты жылтпады да, Толтырмады-ау тұлғаңды мағынамен! 1378
(жалғыз қалғам сендерден - білесіңдер). Жасым асып кетсе де өздеріңнен, Неге әлі панам боп жүресіңдер?.. 1379 Мыналар мына бетсіз беттерімен оңдырар кімді?!. Қара, шеттерінен өздері өзек жарып шыға алмастан, біреудің шыққан қасаң шекпенінен!.. 1380
Қыста істеп, бір тірлікті күзде етпеген, Көңілдің қанатына мұз қатса да, Жер-көктен ізгілікті іздеп келем! 1381
борыштымын сендерге, ақ таңдарым. Күнде ертемен көңілді тазарттыңдар, Содан-сау боп, таза боп сақталғаным! 1382
Табаның сайға тимей ентелеп ең. Құдайым қуат берсін, әлі солсың… Соңыңда сол Уақыт желкелеген… 1383
Қысылмаған дәл бүйтіп өмірде ағаң! Жалғыз түнді жұмақ түн ете алмадық… Сезім селкеу болған соң көңілде алаң… 1384
Бақи жақта сен де әділет сұрарсың. Сауабыңды ал – картасы үшін Қазақтың, Қуысы жоқ қу тұмсығын сұғар сұм!.. 1385
Кім тағдырды туа сап құрықтаған?! Қайрат,жігер дегендер неге керек?.. Кім болады, білмеймін, мұны ұқпаған. 1386
Күндердің көбі әншейін бүгін елес. Солардан сұлулықты ап қалар ма еді!.. Ол да, әттең, қолға ілігер мүлік емес. 1387
Қарама Ақиқаттың сапарында, Шындықты айт! Әйтпесе Уақыт жазасынан, Алмайды арашалап сақалың да. 1388
Таңғажайып даналық бары анық па? -Кейде солай…Ал ылғи бар ғұмырдың бар мазмұны сол екі аралықта… 1389
Бойлай беру тегіңнің тереңіне, Ойлай беру о жағын…керегі не? -Керек. Мүмкін мың жылдар ашса сырын, Мен –ұрпағы Сақ-Үйсін патшасының?.. 1390
Көп қалмаған өмірге көп тілемен. Кеткенімде ел бір сөз айтса болды, «Бір адал жан дүниеден өтті» деген. 1391
Қалпым сол қазірде де түсінбеген: Ғаламда еш теңдессіз сұлу етіп, Тәңірім неге қызды мүсіндеген?.. 1392
Айтшы сонда сүйіктің болғандарды? -Ол –құпия кететін өзімменен! Айтсам…кейін айтармын соңғы арманды… 1393
Атақ-даңққа әбден-ақ кеткен есің… Онсыз өлердей елге кектенесің. Неге ұқпайсың: бәріне шын Ұлының «Адам» деген бір ғана жеткен есім?! 1394
Әлеуметті сақтай гөр жаман аттан! Тәнге жылу тараса нұрлы Күннен, Жанға жылу жайылар жамағаттан. 1395
Бұл –қасқөйлік, қашанғы қасаң қылық. Ал қазіргі ең жойқын қару-жарақ- Шебер жебір жасаған жасандылық! 1396
Сен- береке, ел, жерге күш, панасың, Қаһарлансаң қылпыған ұстарасың. Жағаң толы өзектес өз өркенің, Тыныштал да сабаңа түс, Таласым!.. 1397
Толмапты ғой Адамзат ақылы әлі! Неге қарау, айлакер АҚШ-тарға, Пенде түгіл елдер де сатылады? 1398
Жастық өткен. Өткеннің бәрі - сыр, ой… … «Таң ат-қан-да гүл бағын су-ара-мын…» Есіңде ме?!.. «Махаббат вальсі» ғой!.. 1399
удан өлу оп-оңай қазір деген!.. Оны іштей оңдырмай сыбап ал да, Дауасы сол - уды айда әзілменен. 1400
Не бітірем деп мұнда келдім екен?.. Түк бітірмей кетсем де жүрген жерде Әділеттің ақ туын желбіретем! 1401
Жалпы, онда өтеле ме тер төгілген? Кешегің кешірімшіл сияқтанса, Еседі неге ызғар ертеңіңнен?.. 1402
Адам десек…Өлшеусіз кем бе есебі? -Балаға Ана мейрімі Ғаламменен, Шексіздігі жөнінен шендеседі! 1403
«Ғашығыңды түс емес, өң деп сүйгін!»- десе, аңсаулы бұл жүрек шыдар ма екен?.. Ал, әзірге…таң алды…дөңбекшимін… 1404
-Бекер сөз сені, еркем, өлді деген!.. Суреттен шығып көкке самғады, әне, Екеуміз көп айтатын сол бір өлең… 1405
Жөнді аялай алмаппын – кешір, анам? Әр күніңді бағыма баласам ғой!.. Өкінішпен өртенем… есіме алам… 1406
Гүлзарында бұлбұлдың салған әні… Және ғажап – Тараздық бәйтеректің тамырлары тарихқа жалғанады! 1407
Білмейсің кейде жылдам, мылжыңдығын. Содан ба кейде үн қатқым кеп тұрады, Ұрпаққа тым бейтаныс мың жыл бұрын… 1408
- Аяр итке сенбейді сайтаным да! Әуелі еске түсірсін ол антұрған, Адамдықты атқанын қай қалыңға! 1409
Құрыңдар! Жат жырға да жылынамыз!» - Деп қап ем, шумақтарым шулап кетті: «Нақақтан нақақ неге қырыламыз?!» 1410
Алланы хақ деп танып, кірген есі ұрпақпыз! Енді осымен өтсек болды, Тағы да тап болмастан бірдеңесі… 1411
Сыртта әппақ гүл ашыпты жаңадан бақ. Хош иіс. Тымық көңіл… Бірақ, қайдан… Тіршілік көзін ашты тағы алаңдап… 1412
Жалғанды жалпоштайды дана, шын ғып. Жалпошсыз, кейіп айтқан Абай сөзін, Не сыр бар деуінде жұрт жанашырлық? 1413
Бір-біріне іштері мылтық атып, - «Сыйластықтың» аярлық осы сиқын, Бір көргенде жатқаны жұрт ұнатып… 1414
Айтпасам Адамдықтың тау талабын ақтармын қайтіп, Алла?..Ал, ақтасам – Жаулықтан қайда барып сау қаламын?.. 1415
Болмағандай жүрсің дос-қасты алдап та. Есекдәме!.. Сеніңше, арсыз жалған Ақиретте ашылмай тасталмақ па?! 1416
Емеуріннен сездің бе арман барын?.. Атыңды атай алмадым…білші, ақылдым, Іңкәрліктің тек саған арналғанын! 1417
Көңілмен кеп тұрмын күн, ай тынбаған! Етпестен көптің бірі жәй тыңдаған, Өтінем: ұқшы, қалқам, сөзімді емес, Астарын айып көрмей айтылмаған?.. 1418
Жар етіп сені өмір кешер ем мен! -Жасымда асау болғам, көнбей жүрсем?.. -Онда мен келіспес ем пешенеммен! 1419
«Алла салса сол жолы жолға басқа, Бар болмысым басқаша болар-ау» деп, Неге кейде өткенді болжамасқа?.. 1420
Жаназаңа жалаңды оқымақ па?! Ал мәйітің бейітке барып жатса, Күйетін шығар-ау жас топырақ та!.. 1421
Түк таппай таптаурын өз өрісімнен, Көлгірсіп көзге мақтап көрсем десем – Бар бәйге баяғыда-ақ бөлісілген! 1422
Қиянаттың қаптаған селін көрдік! -Күні ертең-ақ адамзат есін жияр… -Сенімсізге сену де, тегінде, ерлік! 1423
Ал әзірге сау қалдың, түгел есің… Тек ыстық жас шықпастан жанды шаяр, Дар жібі боп жиреніш, түнересің… 1424 Бұл не?.. Тағы қу Тағдыр аларған ба, Енді жеттім дегенде ақ арманға?!.. Шеке шағып барады мына шиқыл, Шымшықтар да темірден жаралған ба? 1425 «Жақсылық жасағаным үшін кей сұм, Қадады көк найзаның ұшын!» дейсің. Бір соры-сол ізгінің пешенелік. Ал басқа болуды сен… түсінбейсің… 1426
Тірліктің тілеймін деп оңды, расын, О, Тәңір, сан соғылды сорлы басым! Барады шаш та сиреп, бурылданып, Бұл басқа бақты қашан қондырасың? 1427
Бір сұмның тілімен-ақ байланады. Сонымен өте шығар өмір шіркін, Жер дейтін диірменше айналады… 1428
Кескін-кейпін, тіл, ділін анықтаған? Бізді арлы, мейірімді дейтін еді… Жұрттанудан мүмкін мен қалып барам?.. 1429
Тәңірім қимаған ба дұрыс тағдыр? -Келші, еркем! Ендігі үміт тек өзіңсің, Көңлімнен Күн шығар да тыныштандыр. 1430
Қызыл шоқ – толқын тасты ұрғылады… Алысқан, жұлқыласқан, беу, дүние-ай! Бұл алыс бәрін, бәлкім, құм қылады?.. 1431
«Ит!» деп байғұс иттерді жамандама. Адам болсам деп еш ит таласпайды, Иттікке де таласар – адам ғана! 1432
Өзгерген жоқ ол арман. Жалындайды!.. Жұлдызым ең неге сен алыстадың?.. Көкте еш жұлдыз жолынан жаңылмайды. 1433
Сен оны кейінгіге тапсырып қал. Тек сонда біз кетсек те келе берер, Бірінен бірі асар жақсылықтар. 1434
Лоқсып жүріп Жалғаннан от құстың ба?.. Сенсіз менен бүгінде халі жақсы, Қос қанаты түбінен жоқ құстың да… 1435
-Бәрі де шығар, сірә, пешенеден, - деп қойып, қайығымды қайырлатпай, Өмірдің дариясында есе берем! 1436
Бейнетпенен таң атып, батып күнім, – Қалжырадым, қанша рет қапа болдым!.. Дегенменен мен аздап… бақыттымын… 1437
Елестеп сен тек алыс, жат төріңнен, Өтермін «Әттең, дүние!», әттеңіммен… Қойныңның бұйырмады қызығы! Енді табылсам болды қойын дәптеріңнен… 1438
Мәз болдым «Қайтқаны-ау, -деп, - қайыры ақтың». Кеше де естігенмін жылы лебіз, Ал бүгін кешегіден байырақпын… 1439
Халық сені санаса анық тұлға, Қабағына қарағын халықтың да!.. Әлде өзіңді өлмей-ақ көрге тығып, Өзге болып жүруден жалықтың ба? 1440
Жан да, тән де тұңғиық халді ұнатып, Келеді ұйқы күндегі…Ал , мәңгі ұйқы – Біз білмейтін керемет, мәңгі бақыт?.. 1441
Бар сөзің – болар-болмас жыбыр сыпсың… Ішіңде бір емес жүз ит өлердей, Қарағым, неге мұнша тымырсықсың?.. 1442 -Елу жыл бұрын жыртқан тың даланы, Дастан боп біздің ерлік жырланады! -Елу жыл ұшқан шаң да жыр болып па?!.. «Әркім өз білгенінше жынданады». 1443
Орын ап босағадан жәй кекселер, Тойда да, азада да төр басады, Күрсіде күпінетін майбөкселер! 1444
Қызғаншақтың басынан бұлт аунар ма. Қызғаныштан туады көрсоқырлар, Соған перзент жасанды мылқаулар да! 1445
Арсыз сұм, жалмауызға кенелгенде ел, Мейлі атаң яки, тіпті, енең деңдер, Әйтеуір бордай тозып кетпеу үшін, Бірдеңе десеңдерші, кемеңгерлер! 1446
Мұны рас ойлағаным көз ілмей де: Сенде бар, құдай куә, шалқар ақыл! Сол ақыл неге жау дәл өзіңдейге? 1447
Өлімнен, шыныңды айтшы, қорқасың ба? -Жаңа хал ғой ол бастан кешірмеген, Судан да тайынбай ма шешінбеген… 1448
Жөн енді қандай тілек қосқанымыз? -Бас қосу жазсын кеткен ағайынға, «Пейіштің гүл жамылған сарайында»! 1449
О да рас - сан сұлуды еркелеттің!... Ал үшінші мыңжылдық гөзәлдерін, Өзің болып аялар өз әндерің. 1450
Көбіне үлгермеймін түстеп өңін… Бұл не? Әлде болғаны ма жанама өмір, Көргенің – бөлшегі сол үстеменің? 1451 …Опасыз таң… көрдің бе ағарғанын… -О, қу нәпсі! Тағы арбап, тағы алдадың!.. Сол екен ғой сүйіктім!..Ал мынаған қызықсам да түк қызық таба алмадым… 1452
Бүтін көңіл о да жоқ…алау-жалау. Сұм дүние су құйып сөндірді отты, Қалғаны енді…баратын анау жақ-ау… 1453
Сөйлегін сөкет сөзден тиып тілді. Онсыз да сызды қабақ бұ Жалғанда, Абайсыз қарып түспе сүйіктіңді. 1454
Жабыға беру жанға лайық па?! Адамға алау керек, ләззат керек, Ал, кеттік, аздап сауық құрайық та! 1455
Шешен тіл берген Тәңір ауызға да. Мына елге бұл кісі де жақпас па екен? -Жақтырмас жақтырмаса жауыз ғана! 1456
Өзі де әбден әдемі дәріптелген… Жалған күлкі жалғыз-ақ жасырмай тұр, Залымдығын заңды ғып алып келген… 1457
Әлде жүрек – мәңгі дос…өзгерді ме?… Ұмытыппын… бәрін де. Ұмытыппын Ғашыққа айтар демі ыстық сөздерді де… 1458 Білмеген соң өлшеуді немен нені, Сен емессің кер заман кемеңгері! Әлде өзіңе өзгеше өлшем беріп, Ібілісің бірдеңе деген бе еді?.. 1459 -Бақытың да бар еді жолығатын, Дәулетің де бар еді молығатын… -Бүгін соның бірі жоқ! Сонда бұл не? -«Тағдыр» дейтін шығар-ау оның атын. 1460 Иманды болмасақ та құлай бүгін, Иншалла, кеңейтуде дін айдынын. Тек енді мүттәйімге қарғыс атқан, Құдайым көрсетсе ғой құдайлығын! 1461
Азаптаушы жендеттерді Тәңірім де тыймады… Оянып ап өңім басқа екеніне қуандым, Жеткілікті болғанымен мұнда да әлгі «сыйлары». 1462
Ордада отырғандар отыр еппен. Кішкене мекемеде біреулер жүр, Бастары аласа боп көкіректен… 1463
«Өткенді сұрап, салма қолқа» деп ең. Әйтсе де кешегінің көлеңкесі, Ертеңге түсе ме деп қорқа берем… 1464
Қасіреттен аман дейсіз қай кісі. Мың есе ауыр соғады екен сонда да, Өз қайғыңнан сүйікті жан қайғысы! 1465
Жазыпты долы қатын, есер ене. Үй-түнек, түзім-жарық, жаным-жара, Жарандар, мендік мекен көшеде ме?!..» 1466 Бауырым, айналайын, қазағым-ай, Жүрсек қой дос пейілмен, таза… былай… «Көр менен орды өзіңе өзің қаз!» деп, Кескен бе жаратарда жаза Құдай?.. 1467
Жалғанға жақсы атаулы қойынды ашқан… Бұл солай болған әлі болады да, Тұрған да Өзімшілдік жойылмастан. 1468 Талайлар сыйлы баста бағыменен, Байлықпен сыйлы…тағы, тағы немен? Қарттар да сыйлы бізде… тек кейбірі Сақалдың жеткен дейді ағыменен… 1469
Шымшықтың қаршығаны ілем деуі – Күлкілі. Ал ең нағыз күлкілісі – Аярдың аярлыққа күлем деуі. 1470
Жолдары жосып берді бар алаптан. Жер-көкті кернеп кеткен бұл құдірет – Моторлы адам емес. Заман аққан! 1471
іріткі салсаң жатар іштен іріп» - қаны қас десе осылай, ойландық па, Азаттық жүрмеуі үшін түске кіріп? 1472 Кеш, еркем…асықпашы…олай емес… Шын тәтті ләззат жолы оңай емес! Өйткені өтсе дәурен қалады есте, Алғашқы отты сәтке орай елес… 1473
Мұңда өксік пе…әлде айқай, ақырғы үні? -Оны естіген жалғыз жан сен боп тұрсың… Жылы жауып қояйық, батыр, мұны. 1474
Амалдап аман қалған мың ажалдан, Елімнің ертеңін де сақта, Тәңір, Сұқтанса сұмпайылау мына Жалған?! 1475
Безінбе біржолата түршігіп тым. Бәрі де ауысады алмакезек! – Бұл заңы шет, шегі жоқ тіршіліктің. 1476
Кейбірің кеніш, кейбірің жылтыр, жылмағай… Тасып та жүрдім, жасып та жүрдім. Сендерге бәрін де бердім. Бермедің бәрін…Бұл қалай?.. 1477
Бәріне мұның кім ие? Адамдық бары анық па?.. Бесікте жатқан немере…шоши ма өзі, немене?.. Толқындар толқып басылар…Әжесі, тыншы. Қамықпа… 1478
Кеңдіктен тағы бір ой келді, міне: Ғаламның Адам титтей моделі ғой, Тарылса, ол пенделік кемдігі де. 1479
Жүргенің, жүгіргенің – бар мағынаң… Саңғырлап тұратұғын жансарайлар, Өткеннің арылсақ қой салмағынан! 1480
Су сепкендей бұл көңіл басылады. Тек әдеті – күнде елу жыл бұрынғы, Қара жолмен ауылға асығады… 1481
«Болар-ау, - деді ме екен, - бір амалы»?.. Сол амал – елі елтитін әні емес пе, Елінің әнге айналған дұғалары? 1482
Сөздің дәмін білместен жырға барып, Ұятсыздық қылғандар ертең қайтпек?.. Ал қазірше қалқиып тұрғаны анық. 1483
Біреу келіп ғайыптан жұбатады… Бұл не? Адамзат балалық шақта ма әлі? Олай болса, ол қанша сақталады? 1484
Мезеттер о да өртеп өпкен мені?!.. Бүгінде тек іште ойнап иірімдер, Көңілдің көзден ұшты-ау көк белдері!.. 1485
Көзалдымда бұ Жалған ойнақтайды!.. -Жынданба, дос!.. Ал менің көңлім алаң… Алаң көңіл ақылды ой ойлатпайды. 1486
Үміт те өлген – демеймін енді оңармын!...» Аяп кеттім…Ал неге ол мені аяды?.. Мүмкін оған бір серік мен болармын?.. 1487
Таппассың паналайтын қуыс түзден. Жылатқан Абайды да заманы емес, Замандас запыран мен у ішкізген! 1488
Кеңейіп кетті өмірдің қалпы да тар!.. Қарашы, қалқам, үнің нұрға айналды, Аралап жансарайды жарқыратар!.. 1489
Әлі де аздық қылды ма бағың, барың? Неге атыңды таңбақсың Келешекке, Жүріп оның кескілеп тамырларын?! 1490
Теңгеріп ап асқарға аласаны. Тұлпар, тұғыр тоғысқан бір аламан… Мүмкін бізге осы да жарасады? 1491
Құмарлық құрық бермей әлі қашқан, Бұл не хал?.. Құштарлық па ақырғы рет Шырқауға махабаттың әнін асқан? 1492
Фәниден де бір жұмбақ көрсем деп ем. Бейкүнәға мұнда оны қимайды екен… Осындайдан шықпай ма өлсем деген? 1493
Ал залым сенен бәрін қызғанады. Өзіңмен өзің бол да істе ізгілік, Қайтсе де ізгіліктен із қалады… 1494
Фәниге келсе Лұқман қайталанып, Таныр ма ек?.. Танысақ та бір нақұрыс: «Несі артық менен!» деп те айтары анық. 1495
Тек күтпегін жүректей сыйды асыға. Түске де енбе. Өйткені ол арналады, Бақиға озған менің ең қимасыма! 1496
Ақын жанды айтшы өзің, шалсынар кім?! Олай десең, оллаһи, арсынармын. Кел, ішейік француз бал шарабын, Райханын қабыл ал парсылардың!.. 1497
(Білдірдің, сәулетайым, бүгін мұны): Көркем ғой Көк те, Жер де! Бірақ, бірақ, Әлемнің тәжі - Әйел Сұлулығы! 1498
(Ал мен сені бұл жағын білмес деп ем). Бар айырма – жас болса, нартәуекел!.. Тәуекелсіз ғашықтар күн кешпеген!.. 1499
Шақырып ақиретке зор үн шығар. Бітер-ау сөйтіп мендік драма да, жүктеу/скачать 4,25 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|