Бақылау сұрақтары:
СЭК тың құжатты рәсімдеуі нешеге бөлінеді?
Франчайзи дегеніміз не?
Сыртқы эканомикалық қызметке мысал келтір?
МЭА мысал келтір
Материалды қабылдап алу актісіне мысал келтір.
Сабақ тақырыбы: 46. Тауарлар импорты, экспорты және
реэкспорты есебіне шоттар корреспонденцияларын құру
1. Тауарларды импорттау – шетелдік материалдарды, құрал-жабдықтарды, тауарларды, МЕА-ді және басқа да мүліктерді сатып алумен байланысты әрекеттер б.т.
№
|
Шаруашылық әрекеттер мазмұны
|
Шоттар корреспонденциясы
|
Сомасы, теңге
|
Дебет
|
Кредит
|
1
|
Шетел жабдықтаушыларына 50 мың $ аванс аударылды (аудару мерзіміне $ курсы 153тг.)
|
2910
|
1032
|
7 650 000
|
2
|
100 000 $ сомасына келіп түскен тауар үшін жабдықтаушы к/о-ң инвойсы акцептелді ($ курсы 153тг.) және осы сомаға көліктік басқа да шығыстар қосылды
|
1330
|
3310
|
15 300 000
|
3
|
Кеденнен өткізу барысында тауарларға кеден төлемі, алымы және басқа да шығыстар есептелінді
|
1330
|
3390
|
125 000
|
4
|
Тауарларды кеденнен өткізу барысында есептелген кедендік төлем алымдары төленді
|
3390
|
1032
|
125 000
|
5
|
Алдын-ала төленген жабдықтаушыларға аванс есепке алынды
|
3310
|
2910
|
7 650 000
|
6
|
Инвойс төлемі 50 мың $-ға жасалында (төлем кезінде $ курсы 153тг.)
|
3310
|
1032
|
7 650 000
|
7
|
Бағамдық айырма есептелінді
|
7430
|
3310
|
150 000
|
2. Тауарларды экспорттау – тауарларды сатып алушы елге жөнелтіп, шетелдік сатып алушыларға сатылған тауар.
Өнімді экспорттауда делдал ұйымсыз кәсіпорынның
өзімен жасалатын әрекеттер
№
|
Шаруашылық әрекеттер мазмұны
|
Шоттар корреспонденциясы
|
Дебет
|
Кредит
|
1
|
Экспорттауға арналған дайын өнім НӨҚ бойынша қоймаға кірістелді
|
8110
|
1320
|
2
|
Келісім-шартпен келісілген тауарлар қоймадан шетел сатып алушыларына жіберілді
|
7010
|
1330
|
3
|
Тауарларды сату бойынша шығыстар төленді
|
7110
|
1010
1030 1032
|
4
|
Келісім-шарт бағасы бойынша шетел сатып алушыларына инвойс жазылып берілді
|
1210
|
6010
|
5
|
Экспортталған тауар үшін шетел сатып алушыларынан табыс келіп түсті
|
1032
|
1210
|
6
|
Жыл соңында өнімді сату бойынша шығыстар мен кірістер шоты жылдық жиынтық есепке шығарылды
|
6010
5410
|
5410
7010
7110
|
Өнімді экспорттауда делдал ұйымның көмегімен
жүзеге асырылатын әрекеттер
№
|
Шаруашылық әрекеттер мазмұны
|
Шоттар корреспонденциясы
|
Сомасы, теңге
|
Дебет
|
Кредит
|
А
|
Экспортер кәсіпорында
|
1
|
Экспортқа арналған дайын өнім қоймаға кірістелді
|
1320
|
8110
|
2 000 000
|
2
|
Келісім-шартқа байланысты тауар шетел сатып алушыларына тиелді
|
7010
|
1330
|
2 000 000
|
3
|
Тасымалдау, сақтау, түсіру бойынша шығындар төленді
|
7110
|
1010
1030
1032
|
25 000
|
4
|
Шетел сатып алушыларына транзитпен жіберген дайын өнім үшін делдал ұйымға шот-фактура жазып берілді
|
1210
|
6010
|
2 460 000
|
5
|
Валюталық шотқа делдал ұйымнан табыс келіп түсті
|
1032
|
1210
|
2 460 000
|
В
|
Экспортер делдал ұйымда
|
1
|
Жабдықтаушылардың шот-фактурасы негізінде делдал ұйым 10%-қ комиссиондық сыйақыларды қоса шетел сатып алушыларына сатылған өнім үшін инвойс жазып берді
жабдықтаушы кәсіпорынның табысының сомасына
комиссиондық сыйақы сомасына
|
1210
1210
|
3390
6010
|
2 460 000
246 000
|
2
|
Делдал ұйымның валюта шотына шетел сатып алушыларынан табыс келіп түсті
|
1032
|
1210
|
2 706 000
|
3
|
Жабдықтаушы кәсіпорынның табысы оның валюта шотына аударылды
|
3390
|
1032
|
2 460 000
|
Бақылау сұрақтары:
Тауарды импорттау дегеніміз не?
Тауарды импорттауға мысал келтір?
Тауарларды экспорттау?
Тауар тасмалдау дегеніміз не?
Өнімді экспорттауға мысал келтір.
Сабақ тақырыбы: Толлингтік операциялар есебі
Толлингтік әрекеттер - өңдеуге берілген немесе әкелінген давальчестік шикізатпен байланысты әрекеттер.
Давальчестік шикізат – берілген немесе әкелінген шикізаттар кейін тапсырыс берушінің еліне қайтарылатын немесе келіскен үшінші бір елге шығарылатын болса, онда оны қайта өңдеу үшін ҚР-ң аумағында сырттан әкелінетін немесе одан сыртқа шығарылатын компенсациялық тауарлардың көлемін анықтау. Бұл әрекеттер ҚР-ң аумағында және одан тыс жрде орын алуы мүмкін. Кеден заңына сәйкес шетел тауарлары ҚР-ң аумағына кеден бекетінен өтіп, кедендік тәртіпте салық салыну арқылы әкелінеді.
Компенсациялық тауар – давальчестік шикізаттан қайта өңдеуге берілетін өнім.
Тауарды қайта өңдеуге шығару үшін осы әрекетке жауапты тұлға алдын-ала кеден комитетіне келесі құжаттарды көрсетуі керек:
өтініш
ұйымның мемлекеттік тіркеу туралы куәлігі
қайта өңдеуге берілген келісім-шарт
қайта өңдеу тәртібінің техника-экономикалық түсіндірме
берілген қызмет түрімен айналысуға құқық беретін лицензия
егер де бұл тауар Үкіметтің шешімімен импортталатын немесе экспортталатын тауарлар тізіміне енсе, онда Үкімет шешімі болуы керек.
ҚР-да жұмыс күшін әкелу лицензияланады. Лицензиялар ҚР-ң әлеуметтік қорғау және еңбек министрлігі б.т.
Жұмыс күшін әкелу барысында ұйым келесілерді төлейді:
жұмыс орындарына шетел қызметкерлері (мамандары мен жұмысшылары) ауысқаны (алынғаны) үшін компенсациялық төлемдер төленеді. Қызметкерлерге, мамандарға 2 айлық есеп көрсеткіші негізінде төленеді;
әрбір шетелдік еңбеккер үшін кепілдік салымы, яғни шетел азаматы ҚР-ң аумағынан жұмысы толық аяқталғаннан кейін ғана қайтатын кепілдік мөлшері әрбір адамға 1000 шартты бірлік мөлшері ретінде төленеді;
Кепілдік, жарна еліне жету үшін жақын орналасқан мемлекеттің аэропортына дейін қайта қайту билетінің құнына қосылады және 20% жол шығындары есептелінеді. Егер қайта қайту билеті болса, оның көшірмесі көрсетілуі керек. Кепілдік салым және жарна сомалары шетел еңбеккерлері қайтқан кезде ұйымға қайтарылып беріледі.
Экономикалық салымдардан төлеуден босатылады:
шетел мамандары мен жұмысшыларының қайтарымсыз көмек көрсету мақсатымен әкелетін ұйымдар;
шетел мамандарын инвесторлар ретінде әкелетін ұйымдар;
жекеленген жағдайда жоғары санатты жұмыстар орындайтын жоғары ақылы мамандрды әкелу.
Аталған тәртіп мына шетел азаматтарына қатысты емес:
ғылым және мәдениет қызметкерлеріне
діни қызметкерлерге
іс-тәжірибе өтетін студенттерге
ҚР-да аккредитивтелген корреспонденттер мен журналисттер
Лекторларға
Дипломаттар, консулдар мен шетел еншіліктеріне.
Қазақстан кәсіпорындарымен шетелге қайта
өңдеуге шығарылатын тауарлар
№
|
Шаруашылық әрекеттер мазмұны
|
Сомасы, тг
|
Дебет
|
Кредит
|
1
|
Толлингтік әрекеттер тәртібімен қайта өңдеуге келісім-шарт негізінде өндірістің жартылай фабрикаттары және материалдары жіберілді
|
5 000 000
|
1317
|
1310, 8210
|
2
|
Кедендік төлемдер жасалынды
|
100 000
|
1317
|
1030
|
3
|
Шетел орындаушыларымен толлингтік тауарларды қайта өңдеу бойынша жұмыстар үшін және оларды ҚР-ң кеден аумағына жіберу бойынша шығыстарға инвойс ұсынылды
|
500 000
|
1310
|
3310
|
4
|
Орындаушыға инвойс төленді
|
500 000
|
3310
|
1032
|
|
Қайта өңделген материалдардың НӨҚ
|
5 600 000
|
|
|
Орындаушыда толлингтік тауарларды
қайта өңдеу бойынша әрекеттер
№
|
Шаруашылық әрекеттер мазмұны
|
Сомасы, тг
|
Дебет
|
Кредит
|
1
|
Толлингтік әрекеттер ретінде давальчестік шикізатты келісім-шартта көрсетілген бағасы бойынша қайта өңдеуге шетелдік әріптестерден алынуы
|
2 000 000
|
|
|
2
|
Кеденде ҚҚС және кедендік алымдар төленді
|
300 000
? 45000
|
1430
|
1030
|
3
|
Давальчестік шикізатты қайта өңдеумен байланысты орындаушылардың шығындары жүргізілді
- еңбекақы есептелінді
- әлеуметтік салық аударымдары жасалынды
үстеме шығындардың үлесі есептен шығарылды
қайта өңдеуге көмекші өндіріс және басқа да ұйымның қызметтерінің үлесі есептен шығарылды
шығынның бірэлементтік шоттары жабылды
|
300 000
|
8112
|
3350
|
?
20 000
50 000
470 000
|
8113
8114
8110
8110
|
3150
8410
8310
8111-
8114
|
4
|
Давальчестік шикізатты қайта өңдеу бойынша шығындары сату шығындарына есепке шығарылды
|
670 000
|
7010
|
8110
|
5
|
Келісім-шарт құны бойынша толлингтік тауарлардың қайта өңделу үшін тапсырушыға шот ұсынылды
|
100 000
|
1210
|
6010
|
6
|
Қайта өңделген тауарлар қайтарылып есептен шығарылды
|
2 000 000
|
|
|
7
|
Тапсырушыға компенсациялық тауарларды жіберу бойынша шығындар есепке алынды
|
30 000
|
7110
|
3310
8310
|
8
|
Кеден органымен компенсациялық тауарды тиеудегі құжаттар бойынша кеденнен өткізу барысында алдын-ала төленген ҚҚС және кедендік алымдар қайтарылып берілді және ағымдағы корреспонденттік шотқа есепке алынды
|
350 000
|
1032
|
1430
|
9
|
Жыл соңында кірістер және шығыстар шоты жабылды
|
1 100 000
700 000
|
6010
5610
|
5610
7010
7110
|
Бақылау сұрақтары:
Компенсациялық тауар дегеніміз не?
Тауар дегеніміз не?
Толлингтік операциялар есебі?
Тауар тасмалдау дегеніміз не?
Толлинг операцияларына мысал келтір.
10-Тарау Ұйымның есеп саясаты
Достарыңызбен бөлісу: |