6- тақырып (1 сағат). Саяси жүйе түсінігі
Лекцияның мақсаты:
1. Саяси жүйе ұғымы коғам мен биліктің өзара әрекеті ретінде.
2. Саяси жүйенің кұрылымы.
3. Саяси режим ұғымы.
Негізгі ұғымдар:
Саяси жүйе, саяси қазыналар, бейсаясаттық, бейтараптылық, саяси институттар, саяси тұрақтылық, децентрализация, дискуссия, догматизм, доктрина, импичмент, инауграция, инновация, модернизация, институализация, интеграция.
Лекцияның қысқаша мазмұны:
Кіріспе. Саяси жүйе теориясының пайда болғанына көп уакыт болған жоқ. Оны XX ғасырдың 50 жылдарында Американың саясаттанушысы Давид Истон ойлап тапты. Ол саяси жүйенің қызмет ету тетіктерін былай сиппаттайды. Саяси жүйе сыртқы ортамен «кіріс», «шығыс» принциптері аркылы байланысады.
Д.Истонның идеяларын Г.Алмонд одан әрі дамытты. XX ғ. 50-60 жылдары көптеген бұрын отаршылдықта болған Африка, Латын Америкасы елдері егемендігін алып жаңа даму жолына түскен. Олардын біразы батыс саяси жүйесін қабылдады. Алайда ол келеңсіз зардаптарға әкелді. Д. Истон соны зерттеді. Батыс саясаттанушыларының арасында саяси мәдениеттің жағдайына карай, құндылыктар жүйесінің негізінде саяси жүйені жіктеудің төмендегідей 4 түрі кең тараған: ағылшын-америкалық, құрылыктық-еуропалык, индустрияланбаған немесе жарым-жартылай индустрияланған, тоталитарлық.
Достарыңызбен бөлісу: |
