Қазақ халқының СƏулет өнері ежелгі қҰрылыстар



Pdf көрінісі
бет21/81
Дата25.09.2022
өлшемі4,98 Mb.
#150647
1   ...   17   18   19   20   21   22   23   24   ...   81
Байланысты:
СЕН БІЛЕСІҢ БЕ 501-600
2 дәріс, Ескерту, Ñàïàëû î?óëû?- áîëàøà?ÒÛ? êåï³ë³ ò?ðê³ñòàí îáëûñûíû?àäàìè ?ëåóåò, 113geo10
ҚАЗАҚ ХАЛҚЫНЫҢ ШЕШЕНДІК 
ЖƏНЕ АҚЫНДЫҚ ӨНЕРІ
Таздан 
жарғақбас 
туады, 
Сараңнан 
бермес 
туады. 
Соқырдан 
көрмес 
туады, 
Мылжыңнан 
езбе 
туады. 
Қыдырмадан 
кезбе 
туады.
Майқы дау-дамайды əділ шешкен, ел ісіне араласқан би ғана емес, қазақтың шешендік 
сөз өнерін бастаған жырау болған. «Майқы би айтыпты» деген мəйекті сөз, мақал-мəтел, 
нақылдар да мол сақталып қалған.
Дауыл 
болмай, 
жауын 
болмас,
Даулы 
болған 
қауым 
болмас.
Би екеу болса, дау төртеу болады.
Егіз 
ешкі 
сауын 
болмас,
Екі 
жалқау 
ауыл 
болмас.
Аспан 
ашық 
болса,
Күн 
шуақты 
болады.
Хан 
əділ 
болса,
Халық 
ынтымақты 
болады.
Əнет баба
Əнет баба (1628 – 1723) – «Жеті жарғыны» 
құрастыруға қатысқан атақты 7 бидің бірі. Жас 
кезінде Бұхар-шарифте үйсін Сарышуаш жыраумен 
бірге медресе бітірген. Ислам қағидаларына, 
шариғат ережелеріне жүйрік болған. Əділдігімен, 
діндарлығымен аты шыққан. Қалқаман-Мамыр дауы 
кезінде бірін-бірі сүйген екі жас жазадан босатылсын 
деген билік айтады. Бірақ оған мəмбетбай руының 
басшысы Көкенай батыр көнбейді. Ол Мамырды 
атып өлтіріп, «енді тентегіңді сен де өлтір» деген 
ауыр шарт қояды. Көкенай батырдың ауыр шартына 
амалсыз көнген Əнет баба «Қалқаман жүйрік атпен 


526
ҚАЗАҚ ХАЛҚЫНЫҢ ШЕШЕНДІК 
ЖƏНЕ АҚЫНДЫҚ ӨНЕРІ
шауып өтсін, Көкенай сонда атсын» деген тоқтамға келеді. Бұл жазадан Қалқаман 
аман құтылады. 1723 жылы көктемде жоңғарлар шабуылы басталып, ел «Ақтабан 
шұбырындыға» ұшыраған кезде Əнет баба жұртта қалады. Кейін Көкенай бастаған 
батырлар ұлы бидің сүйегін тауып жерлейді. 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   17   18   19   20   21   22   23   24   ...   81




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет