Қазақ тіліндегі эмоционалды

жүктеу/скачать 57,39 Mb.

Pdf көрінісі

бет	170/218
Дата	08.11.2023
өлшемі	57,39 Mb.
	#190142

1 ... 166 167 168 169 170 171 172 173 ... 218

Байланысты:
Снимок экрана 2023—10—21 в 15.40.19

Жүрегі түскір су - у - у ете қалды
«Аяғымен жер тепкілеп, аузы - басы кемсеңдеп, өзін

басы кемсеңдеп, өзін
-
өзі тежей алмай, ал кеп бір аңырасын, бозда
-
сын сорлы ана. Буын
-
буыны дірілдеп, құлап түспеске, томардай
қақайып, тебіренбей тұрған ұлының иығынан қос қолдап құшақ
-
тап алған. Төбесінен ұдайы төніп тұрған қара қайғы зілмәуір
салмақпен енді келіп үстіне құлағанда, амалсыздан аңырап, азалы
бір, үрейлі бір үнге басқан. Жылап тұрып, жас жуған ақ шашының
арасынан, бетіндегі шаң
-
тозаңды көзден аққан жас лайланып,
соны сүртпек болып, діріл қаққан саусақтарының арасынан әлі де
үміткер көңіл өз ұлының таныс дидарына қадалды. Мені таныр ма
екен деген ынтызар үмітпен ұлының жанарына жалбарына көз
тігеді. Өз анасын тану деген сонша қиын емес қой, Құдай
-
ау!.»
(Ш.
Айтматов).
Жүрегі түскір су
-
у
-
у ете қалды –

бұл эмоцияның тікелей адам
ағзасына әсерін көрсетеді.

Автор кейіпкердің ішкі жан
-
дүниесіндегі
өзгерісін аталған фразеологизм арқылы ұтымды жеткізіп тұр. Бұл
автордың кейіпкер эмоциясын жеткізуінің бір ғана тәсілі, бір ғана
көрінісі. Найман
-
Ана эмоциясы ары қарай:
«Аяғымен жер

тепкілеп,
аузы
-
басы кемсеңдеп, өзін
-
өзі тежей алмай, ал кеп бір аңырасын,
боздасын сорлы ана», –

деп суреттеледі.

Ш. Айтматов –
эмоцияны білдіру, бейнелеу, сипаттау мақсатында
тілдік құралдарды ұтымды пайдаланып, кейіпкер бейнесін аша түсуде,
оның ішкі жан
-
дүниесін оқырманға сол күйінше жеткізуде үлкен

205
шеберлік көрсете білген жазушы. Шығармаларда эмоцияны сипат
-
тайтын жекелеген тілдік бірліктерден бастап, мәтінге дейінгі
аралықтың ерекше әсерлі болуы жазушы қолданған тілдік құралдарда
қарқындылық, бағалауыштық, бейнелілік, экспрессивтілік сияқты
қасиеттердің қатар жүруімен байланысты.

жүктеу/скачать 57,39 Mb.

Достарыңызбен бөлісу:

1 ... 166 167 168 169 170 171 172 173 ... 218