ұрысып,
қарын
-
дашын алып бергені сол, Балаға ара түсесің
-
деп Жұманның өзін
сөкетті қылды
(Ж. Аймауытов, Қартқожа)
.
Қойшының торы шолағына мініп келе жатқанын біліп
өте
қынжылды
(Ж. Аймауытов, Қартқожа)
.
Ала жаздай қымыз ішкенге
мәз болып,
партиядан қолы тиген
жоқ
(Ж. Аймауытов, Қартқожа)
.
Дүние тарылды. Ел
тарықты, састы, қысылды
–
қай ауылды
алсаң да қалт
-
құлт
(Ж. Аймауытов, Қартқожа)
.
Келтірілген мысалдардағы қарайтылып берілген
жылап келіп,
назаланып,
ұрысып,
сөкетті қылды, өте қынжылды
,
мәз болып,
тарықты, састы, қысылды
тілдік бірліктерінің барлығы да эмоцияны
білдіріп тұрған жоқ, тек сипаттап тұр.
«Мен сені жақсы көремін!», «Мен сені сағындым!»
деген
сөйлемдер адамның эмоциясын білдіреді. Бұл жерде контексте қарау
-
дың қажеттігі де болмайды. Ал
«Мен қазір келемін»
деген сөйлем
эмоцияны білдірмейді, тек хабарлау, ақпарат беру мәнінде айтылып
тұр. Ал енді бұл сөйлемді басқа бір контексте алып қарастырайық,
мәселен аяқ астынан қиын жағдайға тап болып, я болмаса түн
ортасында жолда қалып досына, танысына телефон соққан адам үшін
телефонның ар жағынан естілген
«Мен қазір келемін»
деген сөйлем
-
нің әсері шексіз. Бұл жерде
Достарыңызбен бөлісу: |
