Қазақ тілінен жаттығулар жинағы (Оқыту орыс тілінде жүргізілетін мектепке арналған) Буын 1-жаттығу
жүктеу/скачать 86,69 Kb.
|
учебное пособие
- Бұл бет үшін навигация:
- Етістік. 1-жаттығу.
| 6-жаттығу. Тиісті есімдікті қойып, мәтінді оқы. Есімдіктердің қай септікте тұрғанын айт.
Кеше (ол, мен) сыныпта кезекші болдым. (Мен, менімен бірге айнұр кезекшілік етті.) (Сен, ол) гүлге су құйды, сыныпты желдетті. (Біз, мен) парталарды және тақтаны сүрттім. Тақта жалтырап тұр. (Біз, біздің) сынып тап-таза. 7-жаттығу. Жіктеу есімдіктерін сұрақтардың ыңғайына өзгертіп жаз. Неліктен солай өзгерткеніңді дәлелде. (Ол) (кіммен?) кездесу, (ол) (неге?) тағылады, (мен) (кімге?) ұнайды, (сен) (кімнің?) киімің, (мен) (кімді?) таппады, (ол) (неден?) көлемдірек, (сен) (кімге?) бармақшы. 8-жаттығу. Көп нүктенің орнына тиісті есімдікті қойып, мәтінді көшіріп жазыңдар. .... мектепке де бірге бардық. Ол – бір үйдің еркесі. .... атасы мен әжесі бар. .... апам ғана бар. Әкем әскерге кеткен. Апам жұмысқа ерте кетіп, кеш келеді. Ол кез қиын уақыт еді. (Р.Қунақова.) 9-жаттығу. 1. Жұмбақты оқы, шешуін тап. Толқып теңіз тулайды. Қуса, өзін қуады, Ешкім оны қумайды. 2. есімдіктерді табыңдар. Олардың қайсысы жіктеу есімдігі? 3. жіктеу есімдігінің орнына қай сөзді қойып айтуға болады? 10-жаттығу. Өлеңді мәнерлеп оқыңдар. Есімдіктерді тауып, оларға сұрақ қойыңдар. Мынау менің сезгенім: Күнде бестік алсаң сен, Ол – сыныптың анасы. Онда басқа жоқ арман. Өзінің де, өзгенің Ал оқымай барсаң сен, Баласы – оның баласы. Бір тал шашы ағарған. Қай кезде де ол анық, Жақсы болсаң шынында, Қайғырмайды өзі үшін. Қартаймас деп айта алам. Біздер үшін қуанып, Жаңа оқу жылыңда, Қызарады біз үшін. Жасарады қайтадан. (Қадыр Мырза Әли.) Етістік. 1-жаттығу. Мәтінді түсініп оқыңдар. Мәтіннен етістіктерді табыңдар, оларға сұрақ қойыңдар. Әбунасыр әл-Фараби туралы не білесіңдер? Адам баласы тарихын зерттеп жүрген бір оқымыстының қолына Аристотельдің «даңқ туралы» деген кітабы түседі. Тарихшы кітапты аяғына дейін ақтарып шығады. Кітаптың ең соңғы бетінен: «мен бұл кітапты жүз мәртте оқып шықтым» декген жазуды көрді. Сөйтсе, мұны жазған Әбунасыр әл-Фараби екен. Әбунасыр еш уақытта қолына алған кітапты бір не екі мәртте оқып қоя салмаған. Мағынасына толық түсінгенше ерінбей-жалықпай оқи берген. Сөйтіп кітапта айтылған жағдайлардың мән-мағынасына ой жіберіп, жаңа түсініктердің есігін ашып отырған. Сол есігі арқылы өзі ішке кіріп, ғылым әлемінің таңғажайып сырларына қанған, гүлзарларын шарлаған. («Жыл он екі ай» кітабынан.) 2-жаттығу. Төмендегі сөйлемдерді көшіріңдер, етістіктерді тауып, дара, күрделі түрін анықтаңддар. Көктемде кластағы оқушылар экскурсияға барды. Бізді мұғалім бастап апарды. Орманға келіп жеттік, орман іші тыныштық. Тек құстардың сайрағаны естіледі. Экскурсияда көргенімізді жазып алдық. 3-жаттығу. Туынды етістіктерді теріп жазыңдар. Неліктен туынды етістік екенін дәлелдеңдер. Туынды етістіктерді қатыстырып сөйлем құраңдар. Оқы, жырла, жүрді, жүзді, көрген, ақылдас, ойла, сезді, ұсақта, болды, керілме, тұзда,ақта, айтады, сөйле, кешік, әкел, тазар, жаз, әдеміленді, екеуледі. жүктеу/скачать 86,69 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|