Қазақстан халықтарының ассамблеясы Барлық ұлттық және конфессиялық топтардың өкілдері үшін тең құқықтар және барлық конфессиялардың қызметі үшін қолайлы жағдайлар жасау мемлекеттік ұлттық саясаттың базалық қағидаттары болып табылады. Осының арқасында Қазақстанда он сегіз жылдан астам уақыт бойы этникалық немесе діни негізде бірде-бір жаппай саяси қақтығыс болған жоқ.
Тәуелсіз Қазақстанның алғашқы заңнамалық актілері этностық немесе діни тиесілілігіне қарамастан, барлық азаматтардың құқықтары мен бостандықтарының теңдігін қамтамасыз ететін барлық азаматтардың азаматтық және саяси ортақтығына негізделген құқықтық база жасады деп асыра айтпай-ақ айтуға болады. Қазақстан жүзеге асырып жатқан этносаралық саясат тәжірибесі әлемдік қоғамдастық тарапынан жоғары бағаға ие болды және халықтың полиэтникалық құрамы ұқсас елдердің қызығушылығын тудырды [1; 2].
Халықаралық қоғамдастықта Қазақстан Қазақстанда тұратын барлық ұлт өкілдерінің толеранттылығын, конфессияаралық және мәдениетаралық келісімін қамтамасыз етуге бағытталған дәйекті ішкі саясатты жүргізетін және Қазақстанның біртұтас халқын - қазіргі заманғы және бәсекеге қабілетті зайырлы мемлекетті белсенді құрып жатқан халықты білдіретін ел ретінде танылды. Қазақстан өркениеттер диалогын кеңейтуге және тереңдетуге мүдделі, қазіргі заманғы әлемдік құрылыстың өзекті проблемалары бойынша Шығыс пен Батыс арасындағы түсіністікті жақындастыруға бағытталған халықаралық бастамалар жасауға әрқашан да қолдау көрсетіп, өзінің дайындығын білдірді.
Республика тәуелсіздігінің алғашқы жылдарында елде қоғамның рухани өмірімен, оның әлеуметтік көңіл-күйімен, ұлттық сана-сезімнің жандануымен байланысты өте күрделі процестер жүріп жатты. Дәл сол кезде, өткен ғасырдың 90-шы жылдарының басында, біздің тарихымызда көп нәрсені қайта пайымдай отырып, біздің басты құндылығымыз — халықтар достығын сақтау үшін — 1992 жылы Қазақстан халықтарының 1-ші форумында Қазақстан Республикасының Президенті Н.Ә.Назарбаев осы форумды тұрақты негізге көшіру қажеттілігі туралы идеяны білдірді. Ал 1 наурыз 1995 ж. республиканың қоғамдық-саяси аренасында ұлттық саясат саласындағы жаңа институт пайда болды-Қазақстан халқы Ассамблеясы [2; 39].
Қазақстан ТМД-ға қатысушы елдер арасында бірегей институт — Қазақстан халқы Ассамблеясы құрылған алғашқы ел болды. Бұл институт қызметі этносаралық және конфессияаралық келісімді нығайтуға бағытталған көпэтникалық қоғамның қазақстандық моделінің қалыптасуы мен бекітілуіне көп жағынан ықпал етті. Қазақстан халқы Ассамблеясы құрылғаннан бері Қазақстанда тұратын халықтар арасындағы бейбітшілік пен келісімді нығайтуда үлкен рөл атқарды. Бірақ соңғы жылдары оның қоғамдағы рөлі ерекше байқалды.
2007 жылғы мамырда ҚР Парламенті биліктің барлық өкілді тармағының рөлін елеулі түрде өзгертетін бірқатар конституциялық түзетулерді қабылдады. Конституциялық реформаның маңызды жаңалықтарының бірі-Парламент Мәжілісіне депутаттар санын 107 адамға дейін арттыру, олардың 9-ын Қазақстан халқы Ассамблеясы сайлайды. Бұл қадам, сөзсіз, Ассамблеяның рөлін жоғары деңгейге көтерді. Бұдан басқа, депутаттар санын ұлғайту жолымен Ассамблея үшін арнайы орындарды енгізу Қазақстан аумағында тұратын неғұрлым ірі этностардың Парламентте өкілдік етуіне мүмкіндік берді.
Конституцияға енгізілген түзетулерде әңгіме Қазақстан халқы Ассамблеясы емес, халық Ассамблеясы туралы болып отырғанына да назар аударған жөн. Осы уақытқа дейін бізде Президенттің Жарлығымен құрылған Қазақстан халықтары Ассамблеясы болғаны белгілі. Бұл түбегейлі маңызды түзету, өйткені біздің Конституциямыз: "Біз, Қазақстан халқы.». Біз елдің біртұтас халқымыз. Бірақ біздің халқымыз өзінің ұлттық құрамы жағынан алуан түрлі. Бұл Тарихи болды. Бұл түзету бәрін Республика Конституциясына сәйкес келтіреді. Бұдан басқа, осы жылдар ішінде Ассамблеяны Мемлекет басшысы Н.Ә.Назарбаев басқаратынын есте ұстаған жөн. Бұл бастапқыда осы органның ерекше маңыздылығын атап өтті. Бұдан басқа, 2000 жылғы 20 шілдеде қабылданған, 1-баптың 2-тармағында қабылданған, Республиканың Тұңғыш Президентінің мәртебесін айқындайтын "Қазақстан Республикасының Тұңғыш Президенті туралы" Қазақстан Республикасының Конституциялық заңында Республиканың Тұңғыш Президентіне, оның тарихи миссиясына байланысты, өмір бойы Ассамблеяны басқару құқығы тиесілі екендігі атап көрсетілген.