ИНСТИТУТТЫҢ НЕГІЗГІ ҒЫЛЫМИ ЖЕТІСТІКТЕРІ

Соңғы үш жыл ішінде астықты егіннен кейінгі қайта өңдеудің, сақтаудың және кешенді өңдеудің технологиялық процестерін жақсартуға негізделген отандық күрішті пайдаланудың тиімділігін арттыру бойынша ұсыныстар мен ұсынымдар әзірленді және енгізілді.

«Алмурт-нан», «Шырганак-нан», «Тералмурт-нан» қалыптық наны, «Шырынды» және «Сәбізді» ұлттық таба нандары, өсімдік шикізатынан жасалған композиттік қоспаларды (алмұрт, шырғанық, топинамбур, шырғанық, сәбіз) пайдалана отырып, жоғары сұрыпты бидай ұнынан жасалған тілмектің 1 түрі өндірісі технологиялары әзірленді.

Жеміс-жидек шикізатының (теңіз шырғанақтары, алма, өрік) композициялық қоспаларына негізделген жаңа кондитерлік өнімдердің ассортименті жасалды: «Алма» және «Күнсары» қант печеньесі және «Шырын», «Нағыз» шикі зімбірі. Зімбір және печенье өндірісінің 2 технологиясын әзірледі.

Жалпы ұлттық мақсаттағы сүт өнімдерінің жаңа түрлері әзірленді: көкөніс қоспаларын (сәбіз, асқабақ, қызылша) қосу арқылы дәрумендер мен минералдармен байытылған қымыз бен шұбаттан, қоюландырылған ашытылған сүт өнімдері.

І және ІІ дәрежелі ірі қара малдың етінен көкөніс қоспаларын қолдана отырып, ет өнімдерінің жаңа түрлерін өндіру технологиялары жасалынған.

Ылғалдылығы және ұзақ сақтау мерзімі бар жаңа ет өнімдеріне арналған төрт рецепт жасалды: бауыр, жүрек, бүйрек және миға негізделген.

Жас (8) және ересектерге (12) ауылшаруашылық жануарларына, құстарға және бағалы балық түрлеріне арналған емдеу және профилактикалық құрама жемдердің 8 ғылыми рецепті әзірленді және жемшөп өнеркәсібінде, фермаларда және мал фермаларында жетілдірілді. Дәндік шикізат пен тағамның орнына 10% -ға дейін терапевтік және профилактикалық қоспалар енгізу мал азығының тиімділігін едәуір арттыруға, сапасын жақсартуға, шығындарды азайтуға және тапшы астық пен ақуыз шикізатын үнемдеуге мүмкіндік береді.

«ҚҚӨжТӨҒЗИ» ЖШС биотехнологиясы мен микробиологиясы зертханасында микроорганизмдердің коллекциялық дақылдарына негізделген бастапқы дақылдар мен биологиялық өнімдер құрылды: пісіру, сүт, жеміс-жидек консервілеу, мал шаруашылығы мен ветеринарияға арналған. Биокондардың емдік және профилактикалық препараты ауылшаруашылық жануарлары мен құстардың асқазан-ішек ауруларына қарсы жоғары белсенділік көрсетті.

Жеміс-жидек шикізатынан (шырғанақ, алма, абрикос) жасалған композиттік қоспалар негізінде жаңа кондитерлік өнімдердің ассортименті: "Алма" және "Күнсары" қант печеньесі және "Шырын", "Нагыз"ірімшік пряниктері әзірленді. Пряниктер мен печенье өндірісінің 2 технологиясы әзірленді.

Жалпы мақсаттағы ұлттық сүт өнімдерінің жаңа түрлері әзірленді: өсімдік қоспаларын енгізу есебінен витаминдермен және минералды заттармен байытылған қымыз бен шұбаттан алынған қоюландырылған қышқыл сүт өнімдері (сәбіз, асқабақ, қызылша).

Өсімдік қоспаларын пайдалана отырып, ірі қара малдың І және ІІ санаттағы субөнімдерінен құрама ет өнімдерінің жаңа түрлерін өндіру технологиялары әзірленді.

Бауыр, жүрек, бүйрек, ми негізінде жаңа ет өнімдерінің 4 рецептурасы жасалды.

Құрама жем өнеркәсібі, фермерлік және мал шаруашылықтары үшін 8 жас малдарға (8) және ересектерге (12) ауыл шаруашылығы жануарларына, құстарға және бағалы балықтарға арналған емдік-профилактикалық құрама жемнің ғылыми негізделген рецептілері әзірленді және нақтыланды. Астық шикізаты мен шроттың орнына емдік-профилактикалық жемшөп қоспасын 10% - ға дейін енгізу құрама жемнің тиімділігін елеулі түрде арттыруға, сапаны жақсартуға, өзіндік құнын төмендетуге және дефицитті астық және ақуыз шикізатын үнемдеуге мүмкіндік береді.

«ҚҚӨжТӨҒЗИ» ЖШС Биотехнология және микробиология зертханасында микроорганизмдердің коллекциялық дақылдары негізінде ашытқылар мен биопрепараттар құрылды:нан пісіру, сүт, жеміс-консерві өнеркәсібі үшін, мал шаруашылығы және ветеринария үшін. "Biokons" емдеу-алдын алу препараты ауыл шаруашылығы жануарлары мен құстарының асқазан-ішек ауруларына қарсы жоғары белсенділікті көрсетті.

ИНСТИТУТ ЗЕРТХАНАЛАРЫНЫҢ ҒЫЛЫМИ-ЗЕРТТЕУ ҚЫЗМЕТІНІҢ БАҒЫТТАРЫ:

Нан-тоқаш технологиялары зертханасы наубайхана, кондитерлік және макарон өнімдерін өндіруге арналған ресурстарды үнемдейтін технологиялар мен жабдықтарды әзірлейді және жаппай және емдік мақсатта кондитерлік өнімдердің жаңа буынын жасайды.

Функционалды, емдік және профилактикалық мақсаттағы нан мен нан өнімдерін, отандық өсімдік материалдарынан алынған композициялық қоспаларға негізделген макарон өнімдерін, ресурстарды үнемдейтін технологияларды дамыту. Жаңа өнімдер құнды физиологиялық және биохимиялық қасиеттерге ие, адам ағзасының қалыпты жұмысын қамтамасыз ету үшін қажет табиғи компоненттер, дәрумендер, минералды компоненттер, диеталық талшықтардан тұрады.

Нан-тоқаш өнімдерінде композициялық қоспаларды қолдану өнімдердің биологиялық және тағамдық құндылығын жақсартады, олар айқын дәм мен хош иістен ерекшеленеді.

Зімбір және печенье өндірісінің 2 технологиясын әзірледі. Композиттік қоспаларды қосқанда қамырдың құрылымдық-механикалық қасиеттері және дайын өнімнің сапасы жақсарады. Өсімдік материалдарын қолдану функционалды кондитерлік өнімдердің ассортиментін кеңейтуге және тағамдық құндылығын арттыруға мүмкіндік береді.

Өсімдік өнімдерін өңдеу және сақтау технологиясы зертханасы өсімдік шаруашылығы өнімдерін өңдеу және сақтау арқылы жаңа функционалды мақсаттағы тамақ өнімдерін өндіру бойынша ғылыми-зерттеу жұмыстарын жүргізеді:

- ресурстарды үнемдейтін, экологиялық таза биотехнологиялар мен жемістер мен көкөністер мен картопты сақтаудың жаңа техникалық құралдарын дамыту;

- электрофизикалық өңдеу әдістерін қолдана отырып өсімдік шаруашылығы дақылдарын өңдеу және сақтау технологиясын дамыту.

Берілген химиялық құрамы мен функционалды қасиеттері бар ұлттық және дәстүрлі тамақ өнімдерін өндіруге ферменттік препараттарды қолдана отырып өсімдік шикізатын ұтымды және терең өңдеудің технологиялары мен технологиялары жасалуда.

Жаппай тұтыну және емдік-профилактикалық мақсаттар үшін биологиялық және қоректік құндылығы бойынша теңдестірілген аралық ылғалдылық пен ұзақ сақтау мерзімі бар жаңа буынға арналған жаңа құрама тамақ өнімдерін өндіру технологиясын жасау. Микротолқынды өңдеу мен мұздату кептіру әдістері мен құралдарын жасау, сонымен қатар ауылшаруашылық шикізаттары мен тағам өнімдерінің құрылымдық, механикалық және термодинамикалық сипаттамаларын жедел бақылау.

Мал шаруашылығы өнімдерін өңдеу және сақтау технологиясы зертханасы мал шикізатын ұтымды және терең өңдеудің жабдықтары мен технологияларын жасау бойынша зерттеулер жүргізеді.

Зерттеулер мал шаруашылығы шикізатының құрамы мен қасиеттерін терең зерттеуге, ет және сүт шикізатын кешенді пайдалануға, ет және сүт өнімдерінің сапасы мен бәсекеге қабілеттілігін арттыруға бағытталған; әр түрлі функционалды мақсаттарға арналған ет және сүт өнімдерін өндірудің жаңа технологиялық процестерін әзірлеу; модернизациялау және жаңа технологиялық жабдықты құру; энергия және ресурстарды үнемдеу, ет және сүт өндірістерін көгалдандыру мәселелерін шешу. Азық-түлік өндірісінің тиімділігін, отандық ет және сүт өнімдерінің бәсекеге қабілеттілігін, дәмдік және қоректік қасиеттерінен төмен емес, сонымен қатар импортталатын өнімдердің сақталу тұрақтылығын арттыру мақсатында зерттеулер жүргізілуде.

Түйе мен бие сүтінен шөп қоспалары бар шоғырланған шұбат пен қымыз өндірудің технологиясы жасалынған, олар жоғары қоректік және биологиялық қасиеттерге ие, сонымен қатар ұзақ сақтау мерзімі бар (3 ай).

Микротолқынмен жабдықталған вакуумды сублимация кептіргіші жасалды. Мұздатылған сұйық тамақ өнімдерін кептіруге арналған және микротолқынды пештің көмегімен кептіру уақытын 20-30% қысқартуға мүмкіндік беретін микротолқынды пешпен вакуумды кептірудің тәжірибелік қондырғы.

Шөп қоспалары бар қымыз және шұбат негізінде құрғақ ұнтақтарды өндіру технологиясы және сақтау мерзімі ұзақ. Шөп қоспалары бар қымыз мен шұбаттың құрғақ ұнтақтарының технологиясы көмірсуларға, минералдар мен дәрумендерге бай, ұзақ уақыт сақтау өнімдерін алуға мүмкіндік береді, сонымен қатар әртүрлі ауруларды емдеу мен алдын алуға, сонымен қатар адамның иммундық жүйесін жақсартуға арналған.

Ет пен көкөністі толтырумен және ұзақ сақтау мерзімімен «Баурдак» ұн өнімдерін өндіру технологиясы жасалды. Баурдақ еті мен көкөністерін толтыру және сақтау мерзімі ұзақ (6 ай) және өзіндік дәмдік сапалары бар ұн өнімдерінің технологиясы, пішіні мен тұсаукесерін жақсы сақтап, қолданғанға дейін өзгермейді, фаст-фуд жүйесінде оны өндіруді ұйымдастыру процесін жеңілдетеді.

Аралық ылғалдылыққа және сақтау мерзіміне ұзақ уақыт сақталатын жаңа ет өнімдерін өндіру технологиясы жасалынған. Шөп қоспаларын қолдану арқасында жаңа өнімдер дәрумендермен, микроэлементтермен және диеталық талшықтармен байытылған және вакуумдық қаптамада төмен температурасыз сақталады, бұл республиканың шалғай аудандарына, сондай-ақ жақын және алыс шетелге тасымалдау үшін пайдалы.

Микробиология және биотехнология зертханасы тамақ өнеркәсібінде және мал шаруашылығында тамақ қауіпсіздігін қамтамасыз ету үшін бактериялар мен ашытқы негізіндегі пробиотиктер - ашытқы дақылдар, тағамдық қоспалар мен препараттарды өндірудің биотехнологияларын құрумен айналысады.

2004 жылы АҚШ-пен (ISTC) халықаралық жоба бойынша зерттеу аяқталды, соның арқасында микробиология және биотехнология зертханасы микроорганизмдердің мәдениеттерімен жұмыс істеуге, олардың қасиеттерін зерттеуге және ұзақ мерзімді сақтауға арналған ең жаңа қондырғылармен жабдықталған. Бұл француздық Juan мұздатқыш кептіргіш, мұздатқыш, термостат, ламинарлық қорап, Бекманның гельдік электрофорезі, видеокамерасы бар Axiolab 40 микроскопы (Германия), ПТР зертханасына арналған жабдық.

Зертхана қызметкерлері микроорганизм дақылдарын ұзақ уақыт сақтау әдісі - мұздату немесе кептіру. Жиналған сүт қышқылы бактериялары лиофильденген күйде, ампулаларға тоңазытқышта, 5 ° C температурада 22 жыл бойы сақталды. Сақталғаннан кейінгі барлық штамдардың белсенділігі индекстерін сақтау кезінде алынған мәліметтер деңгейінде қалды.

Институтта тамақ және өңдеу өнеркәсібіне арналған өнеркәсіптік құнды микроорганизмдер штамдарының жиынтығы бар (Қазақстан Республикасы Үкіметінің 30.07.2002 жылғы № 830 қаулысымен біздің институт микроорганизмдердің өнеркәсіптік мәдениеттерінің республикалық коллекциясының құрамына микроорганизмдердің өнеркәсіптік мәдениеттерінің депозиты болып тағайындалды).

Жинақта 1265 сақтау бірлігі бар - әртүрлі таксономиялық топтардың 514 штаммдары: 261 штамм - сүт қышқылды бактериялар, 167 штамм - ашытқы, 68 штамм - Bacillus тұқымының споралық бактериялары және 18 штамм - мицелиалды саңырауқұлақтар.

Шикізат пен тамақ өнімдерінің сапасы мен қауіпсіздігі зертханасы

Зертхана 2008 жылы құрылған. Зертхана қызметкерлері көкөністер мен картоптардың өсіру және сақтау сатысында токсикологиялық және микробиологиялық қауіпсіздігін бағалау және қамтамасыз ету бойынша ғылыми-зерттеу жұмыстарын жүргізеді.

Зертхананың негізгі бағыттары:

- ауылшаруашылық шикізаттары мен тағамдарының сапасын физикалық және химиялық зерттеу;

- өнімнің сапасы мен қауіпсіздігінің санитарлық ережелер мен нормаларға сәйкестігін микробиологиялық зерттеу (СаНПиН).

- өнімнің сапасы мен қауіпсіздігін токсикологиялық зерттеу.