Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрлігі.

ОҚУ-ӘДІСТЕМЕЛІК КЕШЕН

„ Биологияны оқыту әдістемесі„ пәні бойынша

050113 - мамандығының студенттері үшін әзірленген.

Оқу-әдістемелік кешен типтік бағдарлама негізінде құрастырылған.

Типтік оқу бағдарламасы ҚРБҒМ – нің «11» 05 2005 ж. №289 бұйрығымен бекітілген

Оқу - әдістемелік кешені кафедра мәжілісінде талқыланған

Кафедра меңгерушісі: т.ғ.д. Аширов А.М.

Факультеттің әдістемелік кеңесінде мақұлданған
Хаттама № “ ” 2008 ж

Әдістемелік кеңесінің төрағасы х.ғ.к. доцент Ибраимов Ш.И.

Университет ғылыми кеңесінде мақұлданған
Хаттама № “ ” 2008 ж
Кеңес төрағасы

050113 - мамандарын дайындайтын кафедра меңгерушісі келісімімен

1. 
   Биологияны оқыту әдістемесі
   
2. 
   Биологияны оқыту әдістемесінің басқа ғылымдармен байланысы
   

Биологияны оқыту әдісі педагогикалық ғылымдар саласына жатады, сондықтан пәннің құрылымы оқытудың жалпы білім беру жөне тәрбиелеу міндеттеріне сай түзіледі.

Биологияны оқыту әдісі мектеп биология пәндерінің ерекшеліктеріне байланысты білім беру және төрбиелеу процестерінің жүйесі туралы ғылым. Бұл жүйені меңгеру мұғалімнің биология пәндерін тәрбиелеп оқыту процестерін басқаруына мүмкіндік береді. Биологияны оқыту едісі, биологиялык мазмүнды, оқыту ерекшеліктерін ескре отырып, мектептегі барлық пәндерді оқыту барысындағы педагогикалық қағидаларға сай жүргізіледі.

Мұғалімнің оқу материалын оқушылардың саналы түрде меңгеруін, оны өмірде қолдана білу дағдыларына үйрету жолдарының тиімді өдістерін үйретеді. Қысқаша айтқанда методика-оқу пәнініц мазмұнын және оқыту формалары мен тәрбиелеу жолдарын қарастырады. Методиканың аталган бөлімдері бірін-бірі толықтырады және тығыз байланыста, бірлікте болады. Оқыту жүмыстарының құралдарымен жабдықтарында анықтайтын осы методика. Қорыта айтқаида, методика дегеніміз биологияны қалай окыту керск, иені үйретіп қалай төрбиелеу керек, биологияны не үшін оқу керек? - деген сүрақтарға жауажі берсді.

Биология-оку пәні ретінде-оқыту әдістерінің озіндік ерекшеліктерімен сипатталады, онда нақты объектілер (есімдік, жануар, адам) және тірі табиғаттың күрделі қүбылысгары мен дамуын оқытады. Бүл ерекшеліктер оқыту жүмыстарын үйымдастырудың ерекше формаларын қолдануды талап етеді (топсеруендер, оқушылардың өз бетінше, сабақтан тыс және үй жүмыстарын, сыныптан тыс орындалатын жүмыстар т.б.). Сонымен бірге оқыту әдістері-практикалык жүмыстар, лабораториялық жүмыстар, эксперимент-' rep, тәжірибелер, арнайы көрнекіліктер қолдану аркылы жүргізіледі.

Биология пәнінің мазмүны жөне оның озіндік ерекшеліктері, окытудың әдістерін, тәсілдерін анықтаумен шектелмейді оның төрбиелік мүмкіндіктерін де аныктайды.

Тірі ағзалардың иақты фактілерін, табигат құбылыстарының бір-бірімен байланысын, тірі табиғаттың даму эволюциясының заңдылыктарын оқып-білу оқушылардьщ ғыльши, диалектикалық-материалистік козқарастары н қал ыптастырады.

Биологиялык білім қоршаған табиғи ортаның маңызын, табигаггы қорғау қажеттілігімен қалпына келтіру шараларын, қоғамдық және жеке еңбектің гигиенасының маңызын түсінуге, оқушыларды өмірге бейімдеп, политехникалық білім алуға мүмкіншілік туғызады.

Атақты педагог К.Д. Ушинский айтқандай «Оқушылардың ақыл-ойын, логикасын дамыту үшін, жаратылыстану тарихын оқыту тиімді - деп есеитеймін». Себебі тірі табиғаттың объектілерін бір-бірімен салыстыру, анықтау, эксперименттер кою, оқушылардың ойлау қабілетінің дамуын қамтамасыз етеді.

Пайдаланған әдебиеттер

Негізгілері:

1. 
   Бинас А.В. , Маш Р.Д., Никишов А.И. и др. Биологический эксперименты в школе М. , Просвещения, 1990.
   
2. 
   Верзилин Н.М., Корсунская В.М. Общая методика преподавания биологии: Учебник для студентов биологических специальностей. М., Просвещение, 1983.
   
3. 
   Зверев И.Д., Мягкова А.Н. Общая методика преподавание биологии. М: Просвещение 1985.
   
4. 
   Хрестоматия по методике препордавания биологии сост. И.Д. Карцева, Л.С. Шубкина. Учебное пособие для студентов педагогических вузов по биологическим специальностям. М. Просвешение , 1984.
   
5. 
   Школьные программы и учебники по биологии.
   
6. 
   Журналы Биология в школе
   
7. 
   Колченко А.К., Энциклопедия педагогических технологий, Изд. КАРО, 2002.
   

8. 
   Бруновт Е.Т. Малахова Г. Я. Сакалова Е. Л. Уроки анатомии и физиологии , гигиены человека. М. Просвещение, 1984.
   
9. 
   Зверев И.Д., Мягкова А.Н. Бруновт Е.Т. Воспитания учащихся в процессе обучения биологии. М. Просвещение 1984.
   
10. 
    Калинова Г. С. Мягкова А. Н. Методика обучения биологии 6-7 классов: Растения. Бактерии. Грибы. Лишайники. Пособия для учителя. М. Просвешение 1989.
    
11. 
    Кейран Л.Ф. Структура методике обучения как науки. М. Просвешение 1979.
    
12. 
    Конюшко В. С. Как подготовить урок биологии: Пособия для учителя. Минск, Нарадная асвета, 1988.
    
13. 
    Максимова В.Н., Груздева Н. В. Межпредметные связи в обучении биологии. М. Просвешение 1987.
    
14. 
    Методика обучения в школьных курсах биологии ред. Д. И. Трайтак. М. Просвешение 1980.
    
15. 
    Методика обучения ботанике ред. Н.В. Падалко., В.Н. Федоровой. М. Просвешение 1982.
    
16. 
    Молис С. С. Молис С. А. Активные формы и методы обучения биологии: Животные . Книги для учителя. М. Просвешение 1988.
    
17. 
    Муртазин Г. М. Активные формы и методы обучения биологии: Человек и его здоровье. М. Просвешение 1989.
    
18. 
    Пономорева И.Н: Изучение экологии в школе : Экология растений основами биогеоценологии М. Просвешение 1978.
    

әдістемесінің пайда болуы мен дамуының революцияғадейінгі кезеңі

1. 
   В.Ф. Зуевтің әдістемелік ұсыныстары.
   
2. 
   А.Я.Гердтің әдістемелік ұсыныстары.
   

ХVIII ғасыр аяғында мектеп биологиясын оқытуда тек қана биологиялық фактілерді сипаттау бағыттары үстемдік етті. Сол кездегі ғылымдар өсімдіктер, жануарлар және адам арганизмдерін зерттеу барысында сипаттама әдістерін пайдалана отырып зерттеулер жүргізді.

Биология ғылымынің дамуындағы басты бетбұрыс ХІХ ғасырдыңорта кезінен бастап, Ч.Дарвин ілімінің ашылуына тікелей байланысты болады. Биологиялық ғылымда табиғат сырларындағы қубылыстарды зерттеуде тарихи даму әдістері енгізіле бастады. Осы жағдайлар орта мектептегі биологиялық білім беру, оқыту процестеріне үлкен әсерін тигізді. Атақты әдіскер жаратылыстанушы А.Я.Гердтің 1-ші рет биологияны үйретуде, оқытуда эвалютсиялық идеяларды ең басты критерит етіп көрсетті.

ХХ ғасырдың 20-30 ж.ж. биология ғылымынің экалогия, генетика салалары тез дамып жатті. Н.И.Вавилов туқым қуалаушылық, өзгерістердің гомологиялық қатарлары заңын ашты.

С.С.Четвериков папуляциялық, генетикалық бір келкі емес, олар рецессивті мутациялар мен қаық қубылысын дәлелдеді. Осындай биология салаларындағы әртурлі зерттеу жұмыстарының нәтижесі, эволюциялық ілім мен генетикалық синтездік әдістерінің қорытындысынан келіп, эволюцияның синтетикалық теориясын қалыптастырады.

1. 
   Осы эволюциялық теорияның негізгі қағидалары мынадай: популятция-эволюцияның ең қарапайым қурылым бірлігі; оның ең басты бірлігі белгілі уақытта, кеңістікте ұрпақ боцы өзгеріске ұшырау қабілеттілігі бар.
   
2. 
   Эвалюцияның қарапайым материалы мутасия. Ол барлық организмдерде белгілі бір жағдайларда, белгілі бір жиілік пен популяцияға таралып, олардың барлық белгілеріне әсерін тигізеді.
   

4. Эволюцияның ең басты белгісі – дивергенттілік бір қалыптылық , ұзақтық және түр түзілу кезеңдері болып есептеледі .

Глоссарий:

1. 
   Папуляция
   
2. 
   Микроэволюция
   
3. 
   Макроэволюция
   
4. 
   Эволюция
   

жүктеу/скачать 1,95 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: