116
58-сурет. Профиль үстінде қызыл сызықты салу тəсімі
7-жолаққа, трассаның көлбеулігін метрдің мыңдық шамасын-да (про-милмен) көрсетеді. Мұнда көлбеуліктің өзгеруі трасса-ның кез келген жерінде емес, құдықтар арасында ғана болады. Ұзынабойлық профильдің 1– 7-жолақтары қосымша сипатта-малармен толықтырылып отырады: құбыр қандай материалдан жасалған, диаметрі, құбырдың басқа жер асты тораптарымен (коммуникациялармен), авто жолдарымен жəне т.б. қиылысулары; профиль сызбасы əртүрлі ескертулермен, шартты белгілермен жəне басқа да берілімдермен қоса беріледі.
Профильге жобалық сызықты салу. Профиль үстінде жо-балық сызықты, берілген көлбеулікте қызыл түспен жүргізеді. Көлбеулікті есептеу кезінде трасса бойындағы қазып алыну-шы жер көлемімен, толтырылмақшы жер көлемі жобамен тең болғанын еске ала отырып жобалайды. Есептеудің реті төменде берілген.
Айталық, ПК 5 пен ПК 7 арасында (57-сурет) автомобиль жо-лының трассасы бар. NQ жобалық көлбеу сызығын профильге салу үшін, бастапқы нүктенің биіктігін (қызыл биіктігін) жəне жобалық көлбеуліктің шамасын білуіміз керек. Айталық, ПК 5 қызыл биіктігі 42,04 м жəне ПК 5-тен ПК 7 дейінгі көлбеулік i = 0.02. Онда ПК 6 қызыл биіктігі төмендегідей есептеледі:
Н6=Н5 + h = Н5 + d·tqγ = Н5 + di.
|
(101)
|
(100) формулаға мəндерін қойсақ,
Н6= 42,04+(100·0,02) = 44,04 м.
117
ПК 7 қызыл биіктігі жоғарыдағы есептеу жолымен іске асады.
Н7 = 46,04 м.
Сонда келесі нүктенің қызыл нүктесі алдыңғы нүктенің қызыл биіктігіне алдыңғы нүктенің биіктігін қосып, жобалық сызықтың көлбеулігіне көбейткенге тең болады. (101) формуланы жалпылама түрде төмендегідей жазуға болады:
Қызыл жəне қара биіктіктердің айырмасын жұмыс істеу биіктігі деп атайды. 58-суретте жұмыс істеу биіктігі болып, тө-мендегі мəндер саналады,
h/5 = - 4,04 м; h/6 = + 0,78 м; h/7 = + 1,74 м.
Егер қара биіктік қызыл биіктіктен көп болса, онда трассаның бұл тұсында қазу жұмысы жүргізіледі (ПК 5), ал егер қара биіктік қызыл биіктіктен аз болса, онда бұл жерде үю жұмысы атқары-лады деген сөз (ПК 6 жəне ПК 7).
Жобалық сызықтың жер бетімен қиылысу нүктесі, Мысалы М нүктесі (54-сурет) нөлдік жұмыс нүктесі деп аталады, яғни бұл тұста қазу немесе үю жұмыстары жүргізілмейді.
Нөлдік нүктеден жақын бекетке дейінгі жазық х арақашық-тығын формуламен есептеуге болады:
h/
|
|
x
|
, одан х = d
|
h/
|
.
|
|
|
6
|
|
6
|
(103)
|
|
|
|
|
h5/
|
d − x
|
h6/ h5/
|
|
|
|
|
|
|
58-суреттен мəндерін орынына қойсақ:
0, 78
x= 100 0, 78 4, 04 = 16.2 м.
Достарыңызбен бөлісу: |