Тақырыбы: Ерте заманғы, орта ғасырдағы және қайта ӛрлеу дәуіріндегі эволюциялық идеялар Мақсаты: Эволюциялық кӛзқарастардың дамуы мен креационистер мен преформистердің талас тартыстары туралы мәлімет беру.
Сабақтың барысы: Қызығушылығын ояту «Эволюция» фильм кӛрсетіп, ӛз ойларын сҧрау Сабақтың ӛтілу барысы: Кӛне дүниедегі табиғаттың даму туралы эволюциялық идеялар (Гераклит, Эмпедокл, Демокрит, Лукреций) Аристотельдің биологиялық мұрасы. Аристотель – зоолог.
Орта ғасыр және қайта ӛрлеу дәуіріндегі биологиялық ойлар 18-19 ғ бірінші жартысында эволюциялық кӛзқарастардың дамуы. Креационизм мен трансформизмнің, преформизммен эпигенездің талас тартыстары
Ертедегі Грецияда жаратылыс ғылымдарының дамуы мен кӛне философия тарихы бір-бірімен байланысты. Біздің эрамызға дейінгі V – ІІ ғасырда гректің алғашқы философ-материалистері, бір жағынан философ, ал, екінші жағынан, олар табиғаттағы әртүрлі құбылыстарды түсінгісі келген тұңғыш жаратылыс зерттеушілер болды. Олардың кӛзқарастары, тозығы жеткен алғашқы қауымдық қоғам құрылысының орнына жаңа қоғамдық құрылыс – құл иелену қоғамы орнап, қоғамдық қатыстар түбегейлі ӛзгерген дәуірде қалыптасты.
Ғылым ежелгі гректің діни сенім сарындарына негізделген ескі дүние ұғымдарымен тартыста пайда болды. Табиғаттағы тіршілікті қарапайым бақылаулармен діни жорамалдар қисынды ұштасып, ондағы барлық құбылыстары әрқилы құдайдың ақылды әрекетерінің нәтижесі деп түсіндірілді. Адамның ӛмірі құдайдың қолында, оның және оны қоршап тұрған дүниенің тағдыры, ол бастан-ақ шешілген деп саналады.
Осы сияқты фантазиялық сенімдерге алғышқы философматериалистер ӛздерінің стихиялы-диаклектикалық бейнедегі кӛзқарастарын қарсы қойды. Олардың ұғымы бойынша табиғаттағы барлық зат қозғалыста, ӛзгерісте болады деп қарады. Олардың бәрі жаңадан пайда болады және жойылады, сондай-ақ біреуінен екіншісі дамып, жаңа зат пайда болады. Дүниені құдайлар жаратқан жоқ, ол хаостан пайда болып, содан бері ондағы заттар үнемі қозғалыста болып келеді. От, ауа, су және жер – осы тӛрт стихиядан дүниедегі барлық зат құралған деп таниды. Ежелгі грек философтарының ұғымынша осы стихияның әрқайсысы материяның белгілі қалпын бейнелейді. Мысалы, жер стихия ол қатты субстанция, су – сұйық, ал ауа – газ тәрізді деп ойлаған. От ӛзінің құрылысына қарай ауаға қарағанда материяға едәуір нәзік бейне береді. Бұл стихия ӛзгеріп бір-біріне ауысып отырады.
Сӛйтіп, ежелгі грек философтарында табиғат тұтас, ондағы барлық заттар, барлық құбылыстар бір-бірімен байланысты деп тұжырымдаған.
