Бағдарламасы бойынша басылып шығарылды «Торғай кітапханасы»

Соңғыға бұрынғыдан бұл бір хабар.

Кешікпей бір хикаят сөйлеп қара,

Келерде елу төртке жала жабар.

«Мені айт!» - деп бір уәзір қақылдап тұр.

Кешікпей бір хикаят сөйлеп қара,

Дігерлеп елу төртің жақындап тұр.

Ол – Бағфор, салтанаты тым тамаша.

Бар екен бір уәзірі сонша ерікті,

Рұқсатсыз жүруші еді болса оңаша.

Ешкімнен сұрамайды жолығарды.

Қанша жан, қанша ренжу болса – дағы

Өзінің шаһабазынша шамалайды.

Басқа адам ондай еркін емес еді.

Мұрсатсыз қалауынша келер – кетер,

Падиша оған «Мұның не?» демес еді.

Уәзір кіріп келді түн ішінде.

Ұйқыдан оятқанға қатты ашулы,

Патшасын көрген емес бұл пішінде.

Патшаһи суық жүзбен назар салды.

Жалынып падишаға үй деп, бүй деп,

Жығылып аяғына әзер қалды.

Болмаса не ғажайып көрдің бе түс?

Өзіңіз рақым етіп шешпесеңіз,

Бимағлұм бізге болды шамадан тыс.

Көркіне ғашық болдым көріп оның.

Елестеп көз алдыма көрінгендей,

Жүзінде болар ма екен дүнияның?

Оқа емес қапалықтан өлсем хақта.

Аз уақыт жүзін көріп тоя алмадым,

Айырылып ақыл – естен бір сағатта.

Мәлике түсте көрген менен қашты.

Көзде жоқ, көңілімде дап – дайын тұр,

Ғажап па ашуменен кессем басты?

Жалғанда жоқ жамалы құтымды алды.

Аз уақыт жүзін көріп тоя алмадым,

Ішіме ғашықтықтың отын салды.

Рақым ғып өз жаныма рұқсат берсең,

Түсіңде көрген қызды айтуменен

Не болар тәуекел деп жазып көрсем?

Бейнелеп патша айтады, уәзір жазды.

Патшаның сарай толған салтанаты,

Жазылмай осылардан қалғаны аз – ды.

Баһамы қалай жеткен нұсқалыққа?

Түсінде падишаның көруімен,

Құйғандай болып шықты бір қалыпқа.

Қаламын Хақ тағала келтірді тап.

-Түсіңде сен де қызды көріп пе ең? – деп,

Падиша таңғалады басын шайқап.

Шаһарға, керуен келер барды шетке.

Әйбаттап, бұрынғыдан ажарлы ғып,

Суретін іліп, биік мұнара етті.

Жай алды осы арадан тағамын деп,

Адамнан туған болса табамын деп.

Осыны падишаға тауып берсем,

Артылып бұрынғыдан жағамын деп.

Уәзір жан танымай түңіліп тұр.

Бір жігіт керуеннен бұрылып кеп,

Таңырқап суретіне үңіліп тұр.

Суретті таныды деп үміт етті.

-Ей, жігіт, көшің кетті, адасарсың,

Не жұмысың бар еді бұл суретте?!

-Тұрғаныма қылма айып,

Бұл жерге сурет емес бек лайық.

Ұрым патшаның қызы еді бұл Мәлике,

Мен соны танып тұрмын, о, ғажайып!
Патшаның қызы еді бұл, тұрмын танып,

Мұнша әшкере болмаған ешкімге анық.

Күн көрген терезеден ханша еді,

Суреті келді мұнда қайдан ғайып?!

Иншалла, қиялыммен таптым мұрат.

Сұрайды ол жігіттен ахуалын:

-Баянда, есітейін, бұл нешік зат?

Әр патша хабар салған аламын деп.

Еркектен бір себептен көңілі қайтып,

Бұл күнде отыр ерге тимеймін деп.

Қасында кәнизактар оны күткен.

Ерлі – жұпты екі тауық баққа кірді,

Қасында балапаны соңынан ерткен.

Шошынып екі тауық шығып қалды.

Шыққасын балапаны еске түсіп,

Анасы от ішіне қайтып барды.

Еркегі сыртта қалды мойнын иіп.

Қыз сонда еркектерде опа жоқ деп,

Балапанға тұрады іші күйіп.

Көзінде, көңілінде еркек болды жауы.

Аң демей, адам демей, хайуан демей,

Еркектің тегіс күйді ауру – сауы.

Сөздерін ешбірінің қабыл алмай,

Ер құлқы рақымсыз болады деп,

Қыз отыр сол себепті ерге бармай.

-Сүйінші, тақсыр! Қызды таптым ақыр.

Қызы Ұрым патшаның бұл Мәлике,

Бұл хабар бір саяқтан болды мәзір.

Себебін ерден тоқтап тұрғанының.

Есітіп қыздың ісін, күдер үзіп,

Падиша тағы тартты ғашық зарын.

Баһам ғып оның көңілін аңғарайын.

Әйел боп адамзаттан туған болса,

Хайламен оның көңілін аударайын.

Жолдас боп айтқан жігіт бірге барды.

Шаһарын хастан тана сайран етіп,

Бір жерден пәтер жалдап, орын алды.

Қойнына тәсуірін салып келді.

Екеуі айырылмастан бірдей шығып,

Сол қыздың осы екенін анық білді.

Сурет жасап сатуды кәсіп қылды.

Асырып бұл шаһардың ұстасынан,

Бағасын қымбат пұлдап алып тұрды.

Алушы алдын босатпай келіп тұрды.

Бұл істеген суретке қолы жеткен,

Бұрынғы ескісінен жеріп тұрды.

Өнері күннен – күнге асып тұрды.

Алғандар әм көргендер бара қалып,

Хабарын әр тарапқа шашып тұрды.

-Ұста екен бұл шаһарға бек лайық. –

Қызына бұл падиша ақылдасты:

-Істетіп тәсуірден біз де алайық.

Ол ұста тереземе тұстас қонса,

Әр ісін қолға ұстамай, көзбен көріп,

Қаншасын біз де алармыз көңіл толса.

Алыстан отырайын тамаша етіп.

Сыйменен өзі келсе ықтияры,

Зорлықпен әкелмеңіз ренжітіп.

Уәзір бек шаттанып мұнда келді.

Ханшаның қақпасына қарама – қарсы,

Көшенің бір шетінен мекен қылды.

Түсірмей қолдан – қолға алып тұрды.

«Көрмеген нақыш, наздар бар екен», - деп,

Ханшаңыз көргеннен соң қайран қалды.

Істейді күндіз – түні оңашалап.

Жемістен неше түрлі миуасы бар,

Қасында балқашы бар ағар бұлақ.

Тізілмес сан алтыннан өңкей жақұт.

Қияштай жаңа шыққан жас падиша

Отырды тақ үстінде сол уақыт.

Сеңдері кемерінен асып жатқан.

Теңізге екі лағы түсіп кетіп,

Текесі соны ала алмай сасып жатқан.

Оттап тұр ешкі маңырап қашып барып.

Мұғайым осылардың бәрін жасап,

Көшеге жайдырады ертең алып.

Қайран боп білмей тұрды өзіне – өзі.

Мәлике уәзірді шақырып алып:

-Баяндап, тындыр, - деді, - көңілімізді.

Үш киік суда, бірі кетті қашып.

Патша кім, басқалар кім, баяндашы,

Білуге мұның бәрін болдым асық.

Асып тұр салтанаты, даражасы.

Айтуға айыбырақ бір ісі бар,

Өзінің қатыны мен жоқ баласы.

Қалмасын дей ме артымда жұрағатым?

Еркекке жарсыз тұрған бола ма екен,

Баянда, есітейін асыл датын.

Төрт киік ойнап жүрді оңашада.

Теңізге екі лағы түсіп кетіп,

Текеге рақым салған жаппар құда.

Лағын ала алмастан қаза жетті.

Енесі қашып барып оттап тұрып,

Ешбірін қайғы тұтып елемепті.

Көз көрді әйел халықтан опа жоқтан.

Әйелдің мекері мен опасызын

Падиша көреді екен тауарихтан.

Сонан соң әйел заттан күдер үзді.

Кесіліп сол себептен мұхаббаты,

Падиша жалғыздыққа шыдап, төзді.

-Келген жан дүнияға қатын алған. –

Не түрлі көкейкесті сөз айтады:

-Кім мінер тағыңызға сізден қалған?

Көнбеген ешбіріне көңіл бөліп.

-Әйелді опасы жоқ маған ал деп,

Қасқырды қоймаңыздар қойға теліп.

Маған ұқсас екен деп кеуілі кетті.

«Опасыз ер құлқында болар десем,

Бар екен әйелде де мұндай», - депті.

Маған ұқсас екен деп көңілі азады.

«Бір еркек маған ұқсас бар екен», - деп,

Қыз ерге тиюіне болды разы.

Құрметтеп, тарту сыйлап көп асыл зат:

«Бар еді жалғыз қызым хор сипатты,

Разы сіз алсаңыз кеуілі жат.

Хал – ахуалын баяндады әуел бастан. –

Қызымның сізді сүйген себебі сол,

Екеуіңіз бір болдыңыз ықыластан».

Өнермен бәрін айтты еткен дайын.

«Ұрым патшаның көңілі үшін аламын», - деп,

Азырақ ойға шомып, қылды уайым.

Қалса да, тоқтатайын, қанша көңілім.

Менікі жөніменен болмаса да,

Қабыл еттім Ұрым патшаның құрметі үшін».

Бағфордың айтқан сөзін айтып кепті.

Той қылып неше күндей елін жинап,

Қызының ұзатылуын талап етті.

Қазына – пұлға ауыр, сөзге жеңіл.

«Қызымды күйеуіне қосып кел», - деп,

Не жақсы қосып берді ақыл кемел.

Жол жүріп кеміген жоқ арып – ашып.

Бағфор да хабарменен қарсы шығып,

Қосылды ай мен күндей екі ғашық.

Кейі – қолда, кейісі күште болар.

Дүниеге кімдер келіп, кім кетпеген,

Кейінгі келешекке нұсқа болар.

Келген жан дүнияға бір – ақ жандық.

Не түрлі кеңес сөзді есітесің,

Дүнияны, Сейдахмет, жүрсең заңғып.

Тағы да бір хикая айтсаң не етер?

Ағылы – Бүгілімен ертеде өткен,

Зілзала болған емес мұнан өтер.

Жел сөзбен көтерейін көңіл шатын.

Халайық, құлақ салып, құп тыңдасаң,

Айтайын бір мырзаның хикаятын.

Ішінде пітнасы көп арман екен.

Әкесі шешесімен жастай өліп,

Бір жігіт жетім болып қалған екен.

Дәулет – бақ бір өзінде болғаннан соң,

Бір сұлу елден таңдап алған екен.

Болмапты күн көруге ешбір міні.

Артықша байын күткен себебінен

Халыққа мағлұм болды қатын сыры.

Ұсынып мақсұт еді жарын таппақ.

Қосылып байыменен бірге отырып,

Қатынға болды харам тағам татпақ.

-Қалай мұның?

Халыққа мағлұм болды барлық сырың.

Қосылып бізбен бірге ас ішпейсің,

Жүзіңнің кетірерсің барлық нұрын.
Сөйлейді сонда қатын тілін жанып:

-Отырған құзырыңда біз бір ғаріп.

Болады бейәдептік, артық ұят,

Отырсам сізбен бірге тағам алып.

Сөзіне мынау айтқан қайран қалды.

«Не қорек бұл қатыным етеді?» - деп,

Қатынын аңдымаққа ойына алды.

Пенденің Аллаға аян барлық сыры.

Өтірік ұйықтаған боп жатыр еді,

Қатыны төсегінен түрегелді.

Соңынан ғаріп басып ере берді.

Шаһардан сол уақытта сыртқа шығып,

Ішіне көп бейіттің кіре берді.

Әуелде құтым қашты, жаным безіп.

Жаңа өлген бір өлікті жей бастады,

Жанында тұрар емес адам төзіп.

Себебін құтылудың ойыма ала.

Сол уақ таңға жақын уақыт екен,

Артымнан ол да келді іле – шала.

Оқыдым таң намазын мешіт барып.

Келген соң аспазшыма бұйрық еттім,

Келтір деп неше түрлі тағам алып.

Жалындым тағам же деп тағы да оған.

Тағамнан қанша айтсам да бір татпайды,

Шынымен ашуландым енді бұған.

Еркексіп, қамшыменен қалдым салып.

-Бұл тағам кісі етінен харам ба еді,

Жегенде жиіркенбейсің көрден алып?!

Киімнен түгі тұтам тесіп өтіп.

Аузынан көбік ағып бұрқырайды,

Қу жаным қалар ма деп үміт етіп.

Бойына бар қайратын жиып алы.

Қолына бір солқылдақ шыбық алып,

Келді де: «Ит болғыр» - деп салып қалды.

Айырылдым бұрынғы адам порымымнан.

Қатыным ал, қамшының астына алды,

Құтылмақ қиын болды енді мұнан.

Ақырсам даусым жетпес ойбайлауға.

-Бұралқы мынау итті тез өлтір! – деп,

Бұйырды даладағы малайларға.

Көзімнен қанды жасым араласып.

Құтырған өңшең малай аясын ба,

Ал ұрды ортаға алып қамаласып.

Сонда да алмақ, сірә, мені байлап.

Бұлардың бұлай қылған қиялына

Түсініп біліп тұрмын мен де абайлап.

Қақпадан атып кеттім я, Құдайлап.

Үзіліп құйрық қалды, өзім аман,

Ал қуды шаһар иті тамаша – айлап.

Жалғызға қажет емес дүние жиып.

Қыдырып бірнеше күн кезіп жүріп,

Ит болдым бір наншының соңына еріп.

Бірталай зейін керек сөз жазарға.

Екінді мен ақшамның арасында

Қожама біреу келді нан аларға.

Ал қожам берген пұлын алып қалды.

Пұлының жартысы адал, жартысы арам,

Қу екен бұл да құртқан талайларды.

Ақшасыз нанды берсін ол несіне?

Мен – дағы ит болсам да біліп тұрмын,

Шарам не, көнбеймін бе Алла ісіне?

Мен тұрмын сөйлер тіл жоқ, құлақ тұнып.

-Осыны адам түгіл ит білер, - деп,

Жіберді қожам маған лақтырып.

Екеуін екі аяқпен алдым қысып.

Палшыны бір уақытта лақтырдым,

Көрінбей көк жүзіне болды ғайып.

Қарамсыз садақа бер жиған малға.

«Бір ит бар пәленшеде, таниды ақша», -

Деген сөз жайылды енді алты алашқа.

Жаққан соң қиянатсыз ісім оған.

Қожам жоқ, нан қасында жатыр едім,

Бір кемпір келді жетіп сонда маған.

Барайын ол кемпірге нағып еріп.

Шақырды қайта – қайта мені қоймай,

Келемін мен кемпірдің соңына еріп.

Қорқақтап, жан – жағыма көз жіберіп.

Үйіне кіріп келсем бір қыз отыр,

Жоқ екен мен қорқардай бөтен серік.

Пайдасын өз басымның жеп ойладым.

Үйіне алып барып сиқырменен

Тағы да өлтіре ме деп ойладым.

Қызына сөз айтады мына қатын.

-Ақшаны танитұғын осы ит, балам,

Білуге болмас па екен мұның затын?

Білуге келер ме екен шамам, - дейді. –

Бар еді бір шаһарда бір имансыз,

Бір болса бұған зиян содан, - дейді. –

Дұғамен болушы едік әр порымда.

Әр уақыт сайран етіп жүрген шақта

Жеуші еді адам етін әр қорымда».

Қасына иттің жеке жетіп барды.

«Әуелде қандай болсаң, сондай бол!» - деп,

Келді де көк шыбықпен салып қалды.

Бұл сөздің түсінерсің анығына.

Ал мені адам қылып болғаннан соң,

Барады кітап қарап сандығына.

Бұл күнде моншада екен қатын зәлім.

Қолыма бір кесе су, шыбық берді:

«Үстіне шаш мұны, - деп, - одан бұрын».

Дұғаны қыз үйретті біз бейбаққа:

«Су шашып, шыбықпенен бір салып қал,

«Не болсаң, сол бол!» дерсің сол уақытта».

Қиянат бұрын қылған ойға кіріп.

Жақындап мен моншаға келгенімде,

Жүгіріп шыға келді мені біліп.

Торыша байтал болды өзі арық.

Сол жерде ауыздықтап, жүген тағып,

Мен тарттым қыз үйіне міне салып.

Аяңдап, жортып әрі желуменен.

Байталды алып келген көргеннен соң,

Болыпты кемпір мен қыз күлуменен.

Падиша, ойланыңыз үшбу сөзім.

Жарымын сол малымның бөліп беріп,

Айырып тағы да алдым кемпір қызын.

Бақытты әр пендеге Тәңірім берсін.

Қоя бер ғазабынан құтқар – дағы,

Жайылып баянында күнін көрсін».

Сол байтал өз бетімен кеткен шауып.

Сүйікті падишама уәзір болып,

Бақытты өмір сүрдім, мұрат тауып.

Дүние өтірік, жалған маған нансаң.

Бір түрлі әйелдердің мекерінен

Айтайын аз әңгіме құлақ салсаң.

Өзінің ақылы бар, емес надан.

Бар екен бір қатыны зор тақуа,

Көрініп намұқырамға баспас қадам.

Күн – түні тағат қылуға ерінбейді.

Үйінің айналасын бекіттіріп:

«Көрмесін ешкім мені, ерім», - дейді.

Болады ері риза бұған нанып.

Көңілі қатын киіп, сүйінсін деп,

Дүкеннен бір шапанды береді алып.

Не салса Хақ тағала несіпті енді.

Бір күні қатын сыртқа шыға сала,

Шапанның бір етегін кесіп келді.

«Жас адам көрсе мені көңілі бұзылар.

Мен кестім етегімді сенің үшін,

Бір бейбақ етегіме салды назар».

Сен мұндай заһит болдың, шүкір Хаққа.

Кестім деп етегіңді ренжіме,

Ертең алып беремін, пұлым жоқ па?!»

Шапанның матасынан алады енді.

Етегін кескен жерін жамай салып,

Үстіне қатын киіп алады енді.

Байының кескен сайын көңілі өседі.

Алады күнде жамау бір матадан,

Саудагер бұған түк те демес еді.

Бір күні ойға қалып, момынменен

Оңаша отырып бір кеңеседі:

«Аласың күнде жамау, әр киім бе?

Болмаса кеңімейтін тар киім бе?»
Айтады сонда жігіт қатын жайын,

Етегін кесетінін күн – күн сайын:

«Намұқырам алады деп күнде кесті,

Күнде жамау қыламын соған дайын».

Бұл менің насихатым, ғпыл қалма.

Жудырып кір – қоңыңды, азық алып,

Болып кет баратұғын алыс жолға.

Болмасын басқа іспен еш дақылың.

Білдірмей ел жатқан соң үйіңе кел,

Сонан соң білсең керек іс ақырын».

Үйіне жол жүрем деп қайтып бардым.

Жудырып киімдерін, азық алып,

Шаһардан ерте шығып кетіп қалды.

Білдірмей кіріп келді есік ашып.

Қатыны жатыр екен төсегінде

Бір сұлу жігітпенен құшақтасып.

Екеуін қылышпенен бір – бір салды.

Өлтіріп екеуінің басын кесіп,

Падишаға ертең тұрып алып барды.

Падиша естіп мұны қалды таңға.

«Шаһарсыз билігіңмен іс қылдың», - деп,

Салдыртты бишараны зынданына.

Нақақтан кемшілікке арланады.

Ауыз айтып бағаға күші жетпес,

Жүзігі падишаның жоғалады.

Хабармен жұртын жиып алдырады.

«Кім тапқанға өз құнын беремін», - деп,

Хабарды тұс – тұсынан салдырады.

Жиылды бірі қалмай жұрттың бәрі.

Мықты, осал, момын, зәлім – бірі қалмай,

Жиналды қожа, молда, ишандары.

Жылайды бір Құдайға қатты налып.

Ишанның алдын сыпырып келе жатыр,

Құлдары сыпырғышын қолына алып.

Ишанға келді басып бері таман:

-Сыпыртқан жолыңызды себебі не?

Түсінсін баянына бізде надан.

Өлтірсем бірін басып күйдірер нар.

Өлтірсем бірін басып бұл дүниеде,

Болғанда мақшар күні боламын хар.

Падишаның құлы отырды судай тасып.

-Жүзігіңіз осы ишанда болса керек,

Біздерге құрметіңіз болса нәсіп.

Кідірмей жақсы – жаман келіп жатыр.

Тілімен момын айтқан тінтіп еді,

Ишаннан жол сыпыртқан табылды ақыр.

Жазамен зынданға ишан жабылады.

Момыннан осы жерде сол падиша:

-Ишаннан қалай білдің? – деп сұрады.

Шамасыз іс ірия шығады – мыс.

Бар еді бір қатыным зор тақуа,

Аңғардым, содан шықты осындай іс.

Сұрасам: «Намұқырамның көзі түсті».

Ойнасын бірге жатқан тауып алып,

Өткіздім екеуінен бір қылышты.

Ақыры пәлесіне өзім қалдым.

Осындай тақуалық зор бұзық деп,

Көзім жеткен нәрседен ғибрат алдым.

Өзіне неше түрлі құрмет етті.

Падиша өз бойындай алтын беріп,

Сүйікті қыз әперіп енғам етті.

Ойланып көзіңді сал оң мен солға.

Ор қазсаң жазығы жоқ біреулерге

Құларсың өзің барып құзар жарға.

Саралап айтып берем сөз жүйесін.

Халайық құлақ салып, құп тыңдаса,

Айтайын бір мұжықтың әңгімесін.

Астыққа пұл шығармас, ішер тегін.

Өзінің бала жастан баққаны сол,

Сегіз пар өгізі бар, бәрі жегін.

Тырманың өгіз жегер бір басына.

Егінге күнде барып шаршаған соң,

Ұрсады кешке келіп маржасына.

Жарылып беті – қолым, көп жарақат.

Дұрыстап тым болмаса ас бермейсің,

Көресің үйде отырып сен рахат.

Кигенім көйлегіме шүршіт бөзі.

Михнатың сенің менен артық емес,

Көп болса жел жарған да жүзіңізді.

Аспапты неше түрлі даярлайын.

Келгенше мен егіннен дұрыстап қой,

Айтайын түсіндіріп үйдің жайын.

Көретін әйел – сордың ісі зор – ау.

Қарақұс балапанды жеп кетпесін,

Және де жамырамасын үш – төрт бұзау.

Қатық қып бір шара сүт ұйытқайсың,

Егер де менің ісім оңай болса,

Бұларды, айтқаным сол, бұлжытпайсың.

Жүрмеңіз шай қайнатпай кешке қалып.

Біреуі айтқанымның болмай қалса,

Сөгермін, ренжіме, келе салып.

Егінге көп кешікпей жүре берші.

Айтқаның сенің мынау боқтан оңай,

Соқа ұстап, өгіз айдап, кәне, көрші!

Өлгенше пенде жүрер жармасумен.

Әуелде ақыр қанша бақастық бар,

Өткізген ғұмыр жасты арбасумен.

Тоқтамас көңіл шіркін қайтқанынша.

Ойлады түске дейін бітірем деп,

Қалдырмай мұның бәрін күн батқанша.

Ешқайда болды күмән бармағына.

Томпаңдап әр сарайда жүгіріп жүр,

Сыйынып илат – милат аруағына.

Ойлаумен басындағы миды жойды.

Бар еді қырық балапан тауығынан,

Бір жіпке бәрін тізіп байлап қойды.

Байлады белге күршек май болсын деп,

Көңілі қатынымның жай болсын деп.

Тоңқаңдап нанды илеп екі қолмен,

Іс етпек қиялында осы жолмен.

Аңғармай тарсылдатып жатқанында

Шыңғырған дауыс шықты бір порыммен.

Далаға дауысты естіп жүгіреді,

Келгенін бір қарақұс көзі көрді.

Қолға алып қара балта қуған шақта,

Бүріп ап балапанды жөнеледі.

Балапан матастырған бәрі кетті.

Жүргенде асып – сасып сорлы байғұс

Бұзаулар қақпа ашылып, шығып кетті.

Біреуі екі сөздің: «Ойбай, аман!»

Лақтырды қара балта қарақұсқа

Жақындап келгенінде суға таман.

Қызыққа естігендер қылсын батып:

Өзінің лақтырған екпінімен

Құлайды тіке жардан омақасып.

Төгіліп қаймақ кетті үстін былғап.

Балтамды не болса да аламын деп,

Жөнелді шешіп киім суға қарап.

Қарамас жан – жағына көзін ашып.

Төгілген қаймақ – майдың исіменен

Киімін бір ит кетті алып қашып.

Етерін нешік лаж біле алмады.

Қараса судан шығып, киімі жоқ,

Үйіне күн батқанша бара алмады.

Қалмады еш нәрсесі үстінде аман.

Қатынға не деп жауап беремін деп,

Жылайды шашын жұлып онан жаман.

Жалаңаш үйге кірді денесімен.

Бар еді құсжүн салған кебежесі,

Ішіне кіріп жатты келісімен.

«Құлақ сал, бозбалалар, сөздеріме.

Қатыным егінінен келе салып,

Ойласам еш күмән жоқ іздеріне.

Орнымнан тұрсам егер сүрінемін.

Балапан, балта, қаймақ – бәрі кетті,

Істеуге қатық нанша ерінемін.

Қоймадым нан пісіріп ұнды сеуіп.

Қатыным келе сала шай ішпесе,

Бұл үйден шығарады мені қуып.

Ісінен не десе де табылайын». –

Даладан біреу келіп есік ашты,

Бұл байғұс отыр еді айтып жайын.

Болмайды айтып үгіт ақымаққа:

Кебеже құсжүн салған құлап кетіп,

Бұрқырап құс жүнінен кетті тақта.

«Құдайға жақпады ісім не себептен?»

Өз қатыны дегені басқа біреу,

Маржа екен есік ашып есі кеткен.