Практикалық сабақ тақырыбы: Əлеуметтік лингвистиканың зерттеу бағыттары
Тапсырмалар:
1. Синхрониялық социолингвистика
2. Диахорниялық социолингвистика
3. Макросоциолингвистика жəне микросоциолингвистика
Есеп беру түрі: бақылау тапсырмаларын орындап, тапсыру.
№6-ОЖМӨЖ мазмұны: Тілдік норма
Тапсырмалар: презентация дайындау
Есеп беру түрі:Реферат, сұрақ жауап, жоба қорғау, деңгейлік тапсырмалар, презентация
МӨЖ тапсырмалары: Тіл дамуына əсер ететінфакторлар
Тапсырмалар: тақырып бойынша топтық жоба қорғау
Есеп беру түрі: бақылау тапсырмаларын орындап, тапсыру.
Әдебиеттер (негізгі, қосымша):
Сулейменова Э.Д.,Шаймерденова Н. Ж. Словарь социолингвистических терминов.А., 2002.
Мажетаева Ш. Əлеуметтік лингвистика: Электрон. оқу-əдістемелік құрал.
Қарағанды: Инновациялық-технологиялық орталық, 2009
Абасилов А. Əлеуметтік лингвистика. Қызылорда, 2009.
Мечковская Н.Б. Социальная лингвистика. М., 1996.
Бондалетов В.Д. Социальная лингвистика.учеб. пос. для студентов пед. инст. поспец.- М. Просвещение, 1987.-160с.
Щвейцер А.Д., Никольский Л. Б. Введение в социолингвистику. Учебное пособие.
М., 1978.
Жетінші апта
№7 дәрістің тақырыбы: Тіл жəне қоғам: тілдің қоғамдағы өмір сүру формалары
Қарастырылатын мәселелер:
1.Тілдің өмір сүру формалары туралы түсінік
2.Əдеби тіл
3.Ауызекі сөйлеу тілі
4.Диалекті (Тілдің жергілікті ерекшеліктері)
5.Əлеуметтік диалект (социолект)
6.Койне
7.Пиджин-тіл
8.Креоль - тіл
9.Арго. Жаргон. Сленг
Терминдер мен анықтамалар.
Анатілі(ағылш. Mother tongue) – 1.Баланыңжаскезіндеүлкендерсөйлеуінееліктеуарқылысанасызүйренгентілі. Бұлдағдыныпайдалануересекадамдасақталуыда,сақталмауыдамүмкін (қара:Тілонтогнезі, Тілфилогензі).Анатілі - Біріншітіл, Екіншітіл, Шешетілі, Басымтілдеболуымүмкін. 2. Этноспенбітеқайнасқантіл, кезкелгенхалықтыңтілдіксанасындамаңыздыорыналатынтіл, кезкелгенэтникалықұжымның
даралануында «өзінікі» мен «өзгенікіні» ажыратаалутүсінігіменбайланыстытіл.
Екіншітіл (ағыл. second language, орыс. второйязык) –адамдардыңжаскезіндемеңгерутəртібібойынша (билингвтіңтілдердімеңгерудегіжекелікуақытыбойынша) екіншіүйренгентілі.
Геноцид(genos mer + лат. caederd - өлтіру, сөзбе-сөз алғанда тегін, тайпасынжою, құту, орыс. геноцид) – халықтың жекелеген тобын нəсілі, ұлты, этносы, тілі мен діні бойынша жою, сондай-ақ осы топтарды түгелдей немесе біртіндеп табиғи жоюғаесептелген, ойластырылған əрекеттер.
Диаспора(грек. diaspora, орыс. диаспора) - тарихи отанынан тыс, жаңақоныстану ауданында тұратын қандай да бір ұлт (халық, ұлыс, этникалық бірлік) бөлігі.
Тілдің өмір сүру формалары да, оның қолдану салалары да əлеуметтіклингвистикада өзіндік ұғымдық аппараты мен категориялары бар «Тіл жəне қоғам» атты кешенді проблеманың бір бөлігі ретінде қарастырылады. Қазіргі ғылым бұл мəселедетерең зерттеулерге жəне нақтылы нəтижелерге ие (Жирмунский 1936, Будагов 1967, Виноградов 1967, Тухман 1970, Авророин 1675, Никольский 1976, Степанов 1976, Дешериев 1976, Филин 1981, Швейцер 1983, Домшанов 1983, Алпатов 1985, Тумян 1985, Якубинский 1986, Толстой 1988, Едличка 1988, Широкова 1988, Орысбаев 1991, Хасанов 1992 т.б.). Бұл теориялық базалар кез келген тілдің өмір сүру формалары мен қолданылу салаларын нақтылы қарым-қатынас тəжірибесінде сипаттауға негіз бола алады.
Достарыңызбен бөлісу: |