Білім беру бағдарламасы мамандығы: Мұнай және газ өндіру технологиясы

Өндірісте қолданылатын коррозияны бақылаудың кең тараған әдістері.

1. 
   Қондырғыларды сырттай қарау кезінде қолданылатын коррозиялық белсенділікті сипаттайтын терминдер.
   
2. 
   Коррозиялық үлгілердің жүйеге орнатылатын себебін түсіндіру.
   
3. 
   Коррозиялық үлгідегі берілген массалардың азаю жүйесіндегі.
   
4. 
   Коррозии путем электрического соединения и линейной поляризации.
   
5. 
   Рентгеноскопияның, ультрадыбысты бақылаудың және сутегiнiң сынақтарын принциптерін және қолдануын түсіндіру.
   
6. 
   Коррозияны бағдарлама бойынша бақылауда оны дәл есепке алудың маңыздылығы.
   

Өндірісте қолданылатын еріткіштер мен актикоррозиялық қоспалардың қолданылулары.

1. 
   Химиялық тежегіштің орындалуындағы үш механизм.
   
2. 
   Химиялық тежеуде қолданылатын периодты өңдеудің екі тәсілін салыстыру.
   
3. 
   Антикоррозиялық қоспаларға тотығудың тигізетін әсері.
   

Ультрадыбыстық толқындардың негізгі қасиеттері мен коррозиялық өлшеулерде қолданлулары.

1. 
   Дыбыс толқындарының пайда болуын түсіндіру.
   
2. 
   Сынақ кезінде осциллоскопты қолдануды түсіндіру.
   
3. 
   Қума және көлденең толқындардың қасиеттері.
   
4. 
   Коррозиялық зақымданудың қалай бақыланатындығы сипаттау.
   

Магниттік – ұнтақтық дефектоскопияның жұмыс істеу принциптері.

1. 
   Материалға магниттік қасиеттер беретін сипаттамалар.
   
2. 
   Магнит қасиеттерін атап шығу.
   
3. 
   Магнит өрісінің шашырауын сызба түрінде көрсету.
   
4. 
   Біртекті және құйынды магнит өрістерінің айырмашылықтары.
   
5. 
   Флеминг ережесін тәжірибеде қолдану.
   
6. 
   Тұрақты және айнымалы токтың магнит өрістерінің арасындағы айырмашылық.
   
7. 
   Тек қана магниттік-ұнтақтық дефектоскопия арқасында көрінетін бүлінулер.
   

Капиллярлық дефектосопияның негізгі принциптері.

1. 
   Капиллярлық дефектоскопияны қолданылулары.
   
2. 
   Сұйықтың капилляр бойымен қозғалыс арқасында анықталатын бүлінулер.
   
3. 
   Капиллярлық әсерлерді түсіндіру.
   
4. 
   Енгіштік қасиеттері жоғары сұйықтардың физикалық қасиеттері мен ерекшеліктері.
   

Заманауи индустриалдық қоғамда күкірт өндіруге қойылатын талаптар мен күкіртті қолданылулары.

1. 
   Күкірттің негізгі көздері және олардың экономикалық, экологиялық факторлары.
   
2. 
   Күкірттің физикалық және химиялық қасиеттері.
   

Әр түрлі қоспалар, өте көп күкірті бар газдардан күкіртті бөліп алу процестері.

1. 
   Көп күкіртті және көп мөлшерде H₂S( күкіртті сутек) бар газдар үшін Клаус процесі.
   
2. 
   Көп күкіртті және құрамында 15- дан 50%- ға дейін H₂S( күкіртті сутек) бар газдар үшін Клаус процесі.
   
3. 
   Көп күкіртті және құрамында 10- дан 20%- ға дейін H₂S( күкіртті сутек) бар газдар үшін Клаус процесі.
   
4. 
   Блок – сызбаны қолдана отырып, әр процесте ауаның, газдың, будың, судың және күкірттің ағынын бақылау.
   

Өңделмеген газ ағынынан қышқылдық компоненттерді айыру кезінде қолданылатын негізгі процестер.

1. 
   Жабдықталу талаптарына сай газдардың спецификациясын тәптіштеу (детализациялау).
   
2. 
   Күкіртсіздендіру операциясының циклін баяндау.
   
3. 
   Қарапайым блок- сызбаны қолдана отырып, көп күкіртті табиғи газды тазалау үшін қолданылатын қондырғы арқылы өтіп жатқан газ бен сұйықтың қозғалыстарын бақылау.
   

Газдарды тазарту үшін әр түрлі химиялық заттарды қолдану.

1. 
   Газдарды тазарту үшін құрамында қанты бар әр түрлі сұйықтарды қолдану.
   
2. 
   Қатты заттармен күкіртті тазалау жүйесі және олардың қолданулары.
   

H₂S газынан күкірт алудың Клаус процесі.

1. 
   Клаус процесінің бастапқы сатысы – газдық реактордағы тотығу реакциясы.
   
2. 
   Клаус процесінің негізгі сатысы – H₂S және SO₂ газдарының катализатормен реакциясы.
   
3. 
   Клаус процесінің реакцияларына әсер ететін түрлі факторлар.
   

Күкіртті өндіретін/ шығарып алатын қондырғыда қалдық газдардан тазартудың қолданылатын әдістері.

1. 
   Шығарылып тасталатын газдарды тазартудың қажеттілігі.
   
2. 
   Шығарылып тасталатын газдарды тазартудың негізгі әдістері.
   
3. 
   Тазартудың келешекте мүмкін болатын жаңа әдістері.
   

Көмірсутектерді өңдеуден оны өткізуге дейін қойылатын талаптар.

1. 
   Көмірсутекте табылған қоспаларды анықтап, олар тудыратын шиеленістерді жіктеп, алдын – алу шараларын қарастыру.
   
2. 
   Каустикалық өңдеудің генеративті емес тәсілі.
   
3. 
   Каустикалық өңдеудің генеративті тәсілі.
   
4. 
   Өзгертілген сілтілік жүйелерде қолданылатын технологиялық процестер.
   
5. 
   Әр түрлі жүйелердің артықшылықтары мен кемшіліктерін салыстыру.
   
6. 
   Нақтылы анықталған өндiрiстiк бұзулар үшiн оларды түзету шараларын ұйымдастыру.
   

Керосин сынамасының жалынның түтіндемейтін бөлігіні максимал биіктігін, тұтану температурасын және үздіксіз жану температурасын ASTM спецификасы бойынша анықтау.

1. 
   Пенский-Мартенс приборы көмегімен мұнай өнімдерінің (керосин, бензин, авиациялық А және В жанармайларының) тұтану температурасын анықтау және оны ASTM спецификасымен салыстыру.
   
2. 
   Майлау майының жалынның түтіндемейтін бөлігіні максимал биіктігін, тұтану температурасын және үздіксіз жану температурасын Кливлендтің ашық приборы арқылы өлшеу.
   

Коррозияның негізгі себептері мен оны алдын – алу жолдары.

1. 
   Электрохимиялық коррозияда анод пен катодты анықтау үшін тәжірибелер жасау.
   
2. 
   Коррозияның алдын – алу үшін тұрақты токты қолданужәне анод пен катодты анықтау.
   
3. 
   Реактор корпустарында коррозиянытудыратын сыртқы әсерлерді коррозияға ұшырайтын үлгіні сынау арқылы анықтау.
   
4. 
   Металлдың протекторлық анодта металдың катодтық қорғанысы қалайша коррозияның алдын-алуға мүмкіндік беретінін ұғындыру.
   

Табиғи газдың сынамасындағы заттың проценттік мазмұны жайлы есеп беру.

1. 
   Газохроматографияның негізгі заңдарын түсіндіру.
   
2. 
   Табиғи газдың сынамасының құраушыларға хроматографиялық бөлінуін түсіндіру.
   
3. 
   Приборлардың көрсетуі бойынша табиғи газ сынамасындағы заттың проценттік мазмұнын есептеу.
   

Тұрақты токтағы катодтық қорғаныс сызбасын, катодтық қорғаныстың шығындалған анод затын ескеретін ультрадыбыстық қалыңдықты өлшеуішпен күшейтілген сызбасын, Corrosometer зондын, мыс купоросасын қолдана отырып тәжірибелер жасау.

1. 
   Мыс купоросасын қолданғанда катодтық қорғанысқа ұшырайтын жер асты құбырдың айналасындағы өрістің кернеуін, ток күші мен кедергіні өлшеу.
   
2. 
   Кернеулікті өлшейтін зонд арқылы тұзды судағы коррозия дәрежесін анықтау.
   
3. 
   Ультрадыбыстық өлшеуіш приборды қолданып, жоғары қысымдағы ыдыстың қабырғасының қалыңдығын өлшеу және каллибрлеу.
   

Табиғи газ сынамасындағы күкірттісутек пен меркаптандар концентрациясын анықтау.

1. 
   Табиғи газ сынамасындағы күкірттісутектің процентін Тутвейлер әдісі бойынша және кэлектротехникалық әдіспен анықтау.
   
2. 
   Өнеркәсiптiк табиғи газдың сынамасындағы меркаптан концентрациясын анықтау үшiн көпіршікті шлейф орнату.
   

рН, өтімділік, тотығу-тотықсыздандыру потенциалы мен құрамындағы оттегіні минералдандырылған жер асты қабаттық су сынамасынан анықтау және олардың коррозияға қатысты нәтижелерін талдау.

1. 
   Жер асты қабаттық су сынамасындағы рН-ты калибрлендірілген рНметр арқылы өлшеу және нәтижені талдау.
   
2. 
   Жер асты қабаттық су сынамасындағы жылуөткізгіштікті калибрлендірілген шығынөлшеуіш арқылы өлшеу және нәтижені талдау.
   
3. 
   Жер асты қабаттық су сынамасындағы тотығу-тотықсыздандыру потенциалын калибрлендірілген шығынөлшеуіш арқылы өлшеу және нәтижені талдау.
   
4. 
   Жер асты қабаттық су сынамасындағы оттегіні калибрлендірілген оттегі датчигі арқылы өлшеу және нәтижені талдау.
   

• 
  Аудиториялық талдау
  
• 
  Бағалау
  
• 
  Өзіндік жұмыс
  
• 
  Зертханалық жұмыс
  

4. 
   Оқыту ресурстары:
   

• 
  Алдындағы жұмыстарда қолданылған лабораториялық халат немесе таза комбинезон
  
• 
  Бүйірлік қорғаныстары бар қорғаушы көзілдірік
  

4. 
   Ұсынылатын әдебиеттер тізімі:
   

4. 
   Курстың бағалау жүйесі
   

Астана 2012ж.

№____хаттама2012ж. «___» _____

бет

1.	Түсіндірме жазба	144
2.	Курстың мазмұны	145
3.	Оқыту әдістері	149
4.	Оқыту ресурстары	149
5.	Ұсынылатын әдебиеттер тізімі	149
6.	Курсты бағалау жүйесі	149

1. 
   Түсіндірме жазба
   

Оқытудың эксперименталдық бағдарламасы Техникалық және кәсіптік білім берудің мемлекеттік стандартына сәйкес құрылған. (ҚР Үкіметінің 2012ж 23 тамыздағы № 1080 қаулысы)

«Мұнай газ секторында ЭЕМ қолдану» пәні мұнай өнімдері жайлы қолданбалы бағдарламаларды, презентациялар үшін бағдарламаларды, электрондық кестелермен жұмысты және мәтіндерді электрондық өңдеу жұмыстарын атқару үшін студенттердің мүмкіндіктерін кеңейту үшін енізілген.

Модульдердің жалпы саны: 10.

Сағат саны: 50.

Кредиттер саны: 1.5

«Мұнай газ секторында ЭЕМ қолдану» пәнінің бағдарламасы кәсіптік білім беру бағдарламасының негізін құрайды.

Кәсіптік білім беру бағдарламасын білім беру ұйымы бағдарламаға жергілікті жағдайды, аумақтық компонентті ескере отырып, орындалу кезегіне негізделген өзгертулерді енгізе алады.

Жұмыстық бағдарламаны орындау кезінде оқытудың жаңа техногияларын, электрондық оқулықтарды, аудио және видео материалдарды, көрнекілік құралдарын тиімді пайдаланып, оқу үрдісін ұйымдастыруда және бақылауда әр түрлі әдістерді қолдану ұсынылады.

Бағдарламаны дұрыс меңгерілуі үшін теориялық (лекциялар) сабақтар мен зертханалық- практикалық сабақтар, семинарлар кезектестірілуі керек.

Өндірістік практика оқу үрдісінің ажырамас бөлігі болып табылады. Олар нақты өндіріске сәйкес жабдықталған оқу орнының шеберханаларында жүргізіледі.

«Мұнай өндіру технологиясы І» және «Мұнай өндіру технологиясы ІІ» пәндер арасындағы пәнаралық байланыс студенттер арасында мамандыққа қажетті пәнді толық түрде меңгеруге, ал ол өз кезегінде келешк еңбек жолында кез келген бағдарламамен табысты жұмыс істеуге мүмкіндік береді.

2. 
   Курстың мазмұны
   

Күрделі және кәсіптік пішімдегі (форматтағы) документті өңдеу.

1. 
   Мәтіндік документке мәтін мен сандарды енгізу.
   

1.3 Баған атауы дұрыс пішімде берілген, деректері күрделі кесте құру.

4. 
   Жоғарғы колонтитулдар мен нұсқамалар жасау.
   
5. 
   Титулдық бет жасау.
   
6. 
   Түйінді сөз нұсқағышын жасау.
   
7. 
   Бағандарының мазмұндары әр түрлі деңгейде болатын кесте құру.
   
8. 
   Цифрлар кестесін құру.
   
9. 
   Орфаграфиялық және грамматикалық қателерді тексеру.
   
10. 
    Техникалық есеп пен корреспонденцияны кәсіптік деңгейде сауатты жүргізу.
    

Есептеулер мен презентацияда қажет болатын көп функционалды кесте құру.

2. Күрделі есептерде тұрақты шаманы, айнымалы шаманы және есептеулер нәтижелерін анықтай алу.

2.2 Кірістік деректері бар электрондық кесте құру.

2.3 Есептеулері бар электрондық кесте құру.

2.4 Нәтижелері бар электрондық кесте құру.

2.5 Күрделі есептерді шығаратын көп функционалды кесте құру.

2.6 Презентация үшін қолданыла алатын электрондық кесте құру.
Модуль 3. Электрондық кестемен жұмыстағы қолданбалар.
Оқудың нәтижесі (білімі және қабілеті):

Күрделі электрондық кестесі бар кәсіптік құжат дайындау.

1. 
   Бағандар мен жолдардағы мәтін мен сандарға пішім беру.
   
2. 
   Пішімге сай кестеге сәйкес шекаралар мен құйылымдарды қолдану.
   
3. 
   Абсолют және көмекші бағанды қолдана отырып, уақытылы есептеулерді жүргізу.
   
4. 
   Абсолют және көмекші қатарды қолдана отырып, уақытылы есептеулерді жүргізу.
   
5. 
   Мәтінді, сандар мен формулаларды көшіру/ қою.
   
6. 
   Ұяшықтарды белгілеу және оларға түсініктеме қосу.
   
7. 
   Бір немесе бірнеше беттен тұратын электрондық кестелер құру.
   
8. 
   Геологиядан, кен орнынан, өндірістен, бұрғылаудан туындайтын негізгі есептерді шығаратын электрондық кесте жасау.
   
9. 
   Деректер базасын басқару үшін деректер кестесіне сәйкес пішім бер.
   

Мұнай табушы өнеркәсіпке байланысты есептердің шығарылу пәрменділігін арттыру үшін құрамдас функцияларды қолдану.

4.1 Мұнай газ есептерін шығаруда математикалық функцияларды қою және қолдану.

4.2 Есептердің шығарылу пәрменділігін арттыру үшін логикалық функциялар мен деректер базасының функцияларын қолдану. қолдану.

4.3 Ұңғыманың ( скважинаның) тереңдігі мен бұрышын есептеуге берілген есептердің шығарылу пәрменділігін арттыру үшін тригонометриялық функцияларды қою және қолдану.

4.4 Есептердің шығарылу пәрменділігін арттыру үшін уақыт пен даталық функцияларды қолдану.

4.5 Мұнай табушы өнеркәсіпке байланысты есептердің шығарылу пәрменділігін арттыру үшін құрамдас функцияларды қою және қолдану.

Мұнай өндіруші өнеркәсіпке байланысты есептердің шығарылуын сараптау мен презентациялау үшін күрделі және кәсіби пішімдегі (форматтағы) диаграммаларды дайындау.

5.1 Графиктік сызықтар мен бағандардың бір немесе бірнеше шашырауын жасау.

5.2 Атаулары бар графиктік кестелер және диаграммаларға жазу қосу.

5.3 Диаграммаға сызықтар, белгілер және түстер қосу.

5.4 Диаграмманы құйылымдарға дайындау және ақ- қара түрде шығару.

5.5 Логарифмдік, жартылай логарифмдік және сызықтық осьтері бар диаграммалар құру

5.6 Диаграммаға тренд сызықтарын қосу және регрессияның теңдеуiн көрсету.

5. SLOPE және INTERCEPT функцияларын тренд сызықтарындағы.

Мұнай табушы өнеркәсіпке байланысты есептерді тиімді шығару үшін студенттер есептерді сараптау мен презентациялау үшін күрделі және кәсіби пішімдегі (форматтағы) диаграммаларды дайындай алады.