Дәрістің мазмұны: 1 - сұрақ. Ішкі мүшелер жүйелерінің құрылысын зерттейтін ілімді СПЛАНХНОЛОГИЯ (splanchnologia; грек. Splanchnos – ішкі мүше; logos – ілім; лат. viscera) деп атайды. Ішкі мүшелер жүйелеріне: азық қорыту, тыныс алу, зәр бөлу, аталық және аналық көбею мүшелер жүйелері жатады. Бұл жүйелердің ішкі мүшелер аталу себебі – бұлар негізінен дененің көкірек, құрсақ және жамбас қуыстарында орналасып, организмді қоршаған сыртқы ортамен дененің табиғи тесіктері (ауыз саңлауы, мұрын тесіктері, артқы тесік – анус, жыныс саңлауы, үрпі) арқылы қатысады. Ішкі мүшелер - жануарлар организмі мен қоршаған орта арасында үздіксіз жүретін зат алмасуды (қоректену, газ алмасу, зәр бөлу) және организмнің көбею процесін іс жүзіне асырады. Азық қорыту жүйесі (apparatus digestorius)– организмді қоректік заттар және сумен қамтамасыз етіп, азық қалдықтарын сыртқа шығару; тыныс алу аппараты (apparatus respiratorius) – оттегпен қамтамасыз етіп, көмір қышқыл газын сыртқа шығару; зәр бөлу жүйесі (organa uropoetica) – зат алмасу нәтижесінде түзілген ыдырау өнімдерін (протеиндік және азоттық алмасу өнімдерін, артық су, тұздар, дәрі-дәрмектер, улы заттар т.б.) зәр түрінде сыртқа шығару; аталық және аналық көбею мүшелер жүйелері (organa genitalia masculina et feminina) – жануарлар ұрпақтарының сақталуы мен ұдайы көбеюін қамтамасыз ету қызметтерін атқарады.
