Дәріс 1 Экологиялық ресурстанудағы табиғи ортаны қорғау, табиғат байлықтарын тиімді пайдалану принциптері Жоспар
жүктеу/скачать 0,52 Mb.
|
Табиғатты пайдалануды басқару ЭҚ311
- Бұл бет үшін навигация:
- Әдебиеттер
- Қоршаған орта мен табиғи ресурстардың мемлекеттік мониторингі Экологиялық мониторинг
| Қорытынды сұрақтар
1 Табиғат байлығын пайдалану және табиғи ортаны қорғау жүйесінде қандай негізгі екі заңдылық белгілі? 2 Табиғат байлықтарын тиімді пайдалану принциптерін атаңыз 3 Замануи ғаламдық экологиялық проблемаларға нелер жатады? 4 Экологиялық жағдайларды реттеуге арналған Қазақстан республикасының мемлекеттік қандай бағдармаларын білесіз? 5 Экологияда «бағдаршам» үлгісі деген не? Әдебиеттер Дәріс 2 Экологиялық мониторинг әдістемелері Жоспар Экологиялық мониторингке жалпы түсінік Қоршаған орта мен табиғи ресурстардың мемлекеттік мониторингі Экологиялық мониторинг (ағылш. monіtor – қараушы, қадағалаушы, күні бұрын ескерту, сақтандыру) – қоршаған табиғи орта жағдайының антропогендік факторлардың әсер-ықпалынан өзгеруін болжау мен бағалаудың, бақылаудың кешенді жүйесі. Мониторинг термині БҰҰ-ның қоршаған орта жөніндегі Стокгольмдегі конференциясының алдында (1972) “бақылау” ұғымына толықтыру ретінде пайда болды. Адамдардың іс-әрекеттеріне байланысты Мониторингке деген қажеттілік артуда. Мыс., соңғы 10 жылдың ішінде 4 млн-нан артық жаңа хим. қосылыстар синтезделген, жыл сайын 30 мыңдай әр түрлі химиялық заттар өндіріледі. Мониторинг телевизор бейнелеу, фотография, көп спектрлі түсірілім және т.б. әдістер арқылы іске асырылады. Мониторингтің: базалық, ғаламдық, аймақтық, авиациалық, ғарыштық, т.б. деңгейдегі түрлері бар. Базалық Мониторинг – жалпы биосфераның табиғи құбылыстарына бақылау жүргізу. Ғаламдық Мониторинг – Жер биосферасы мен оның экосферасындағы жалпы әлемдік процестер мен құбылыстарды бақылау. Аймақтық Мониторинг – белгілі бір аймақтағы экологиялық процестер мен құбылыстарды бақылау. Авиациялық Мониторинг – экологиялық процестерді әуеден ұшақтар, тік ұшақтар және ұшатын аппараттар арқылы бақылау. Ғарыштық Мониторинг – экоқұбылыстарды ғарыштық құралдардың көмегімен бақылау. Бұл қоршаған ортаның өзгеру өзгешелігі мен ластану ошағын жедел анықтауға; экологиялық өзгерістің амплитудасы мен ондағы қарқынды процестерді бақылауға; техногендік жүйелердің бір-біріне әсер ету әрекетін анықтауға мүмкіндік береді. Қоршаған ортаның Мониторингі – адамдардың тіршілік ететін орта жағдайын бақылау арқылы, адамдарға табиғатта болып жататын қауіп-қатерлерді алдын ала ескерту үшін қажет. Сондай-ақ, Мониторингтік бақылаулар биосфералық қорықтарда да жүргізіледі. Мониторинг қызметі көптеген елдерде ұйымдастырылған. 1988 жылы қоршаған ортаның дүниежүзілік мониторингі ортасы құрылды. жүктеу/скачать 0,52 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|