Дəріс. Конфликтологияның басқа пəндер арасында алатын орны. Конфликт ұғымы. Мақсаты
жүктеу/скачать 260 Kb.
|
Лекции 1-15 конфликтология
- Бұл бет үшін навигация:
- 9.Дəріс. Өзара əрекеттесу кезіңдегі мінез-құлық стильдері Мақсаты
| Пысықтау сұрақтары:
А.Н. Харитонов бойынша жанұяда кездесетін қиындықтардың көрсеткіштері қандай? Жанұяда кездесетін қиындықтардың себептерін атап көрсетіңіз. Жанұялық конфликтілердің ерлі-зайыптылардың өзара қатынасындағы рөлі қандай? 9.Дəріс. Өзара əрекеттесу кезіңдегі мінез-құлық стильдері Мақсаты: Өзара əрекеттесу кезіңдегі мінез-құлық стильдері туралы студенттерде теориялық білім қалыптастыру. Жоспар: 1.Мінез-құлыққа жалпы сипаттама. Конфликтінің тұлғалық себептері. Мінез-құлық адамның генетикалық ерекшеліктеріне байланысты болып, өмір жағдайларына сəйкес жəне солардың ықпалымен байқалып отыратын тұрақты психикалық ерекшеліктерінің жиынтығы.Адам өзінің мінез-құлқына бақылау жасау арқылы мінездегі мінің дүзетуге, жағымсыз əрекет, дөрекі мінездерден өзін тиіп ұстауға болады.Мінез-құлық адамның өзіне маңайындағы басқа адамдарға , тапсырылған іске қалай қарайтынынан байқалады.Оның бүкіл тəртібіне əсер етеді.Мінез-құлық жануарлармен адамдарға ортақ, организмнің қыимыл-қозғалыс белсенділігін, сыртқы ортамен қалай байланыс жасай алуын білдіретін ұғым.Мінез-құлықтың қозғаушы күші қажетті өтеу.Мұның ауқымы кең жан құбылыстарының əр қайсысынан түрлі деңгейде көрініп отырыды.Адам мінез-құлқының бастапқы көрінісі қылық.Мұнда тұлғаның бет алысы адамгершілік талғам көрініс береді. Мінез-құлық мəдениеті адамшылық қарым-қатынастың негізгі талаптары мен ережелерін сақтау, айналасындағылармен дұрыс қарым-қатынас құра білу.Адамның жүріс-тұрыс, іс-əрекетінің жиынтық көрінісі мінез-құлық ерекшеліктерін айқындайды.Мінгез-құлықтың адамгершілік нормаларына сай келетін жағымды іс-əрекетпен немесе қоғамдық нормаларға қайшы келетін жағымсыз іс-əренкеттерден тұруы мүмкін.Мінез-құлық ерекшеліктер моральдық категорияға жатады.Ол –адамның қоғамдағы мінез-құлқын реттеу қызметін атқаратын əлеуметтік институт, қоғам түгелдей мақұлдаған заңды талаптардың орындалу барысымен анықталады.Құқықтың моральдан айырмашылығы: біріншіден қоғам мойындаған адамгенршілік талаптарын əр адамның орындауын барлық қоғам мүшелерінің қадағалауына байланысты, екіншіден морал талаптарын орындау тек рухани əсер ету формаларымен (қоғамдық баға беру, көрсетілген мінез-құлық ережелерін орындалуын мақылдау немесе айыптау) өлшенеді.Мінез-құлық мəдениеті адамның өскен ортасына адамдармен күнделікті қарым-қатынасына , білім өрісіне, көрген түйген алған үлгі өңегесіне байланысты. Мінез таңу- адам мінезін зертейтін психология ғылымының бір саласы.Мұның түп негізі ежелгі грек оқымыстысы- Фейофрастан басталады.Ол өзінің мінездер дейтіп кіпаптарында афиналық 30 адамның жағымсыз мінездерін (суаит, жылпос, жəдігөй, жарамсақ, өсекшіл жəне т.б.) сынап жүйелейді. 17 ғасырдағы франциз маралисі ларош фуко мыңнан асам нашар мінезді адамдардың фортретін берген бірақ бұлар этикалық тұрғыдан жазылған.Психологияда бұл соңғы кездері ғана зерттеле бастады. 2.Конфликтінің тұлғалық себептері оған қатысушылардың индивидуалды псмихологиялық еренкшеліктерімен байланысты.Олар адам психикасында болып жатқан үрдістердің ерекшелігінен негізделген.Тұлғалық себептерге келесілерді жатқызуға болады. 1.Əлеуметтік психологиялық компотенттіліктің төмен деңгейі.Конфликтті ситуация-əлеуметтік өзара əрекеттің күрделі ситуациясы.Осындай ситуациялардағы эффективті əрекеттерге деген адамның дайын болмауы конфликтіге əкеледі. 2.Психологиялық тұрақтылықтың жеткіліксіз болуы.Бұл əлеуметтік өзара əрекеттердің стресстік факторларының психикаға кері ықпал етуіне пайда болады.Тұлғаралық конфликтілерді шешу профилактикаларының ең маңызды бағытты адамдарды конфликтілі ситуацияларға жіне опптималды əрекеттерге мазмұнды жəне психологиялық дайындау болып табылыды. Адамдағы эмпатияға неген қабілеттің нашар дамуы, яғни өзге адамның эмоциялық күйін түсінудің нашар дамуы.Эмпатиялық тұлғалық сапалардың жеткіліксіздігі əлеуметтік өзара əрекет смтуациясында адамдардың дұрыс қарым-қатынас жасау алмауынан немесе серіктес сезімін түсінбейге əкеледі. 4.Жоғары немесе төменгі деңгейде өзін-өзі бағалау да тұлғаралық жəне тұлғашілік конфликтілердің пайда болуына əкеледі.Жоғары деңгейде өзін-өзі бағалау қоршағандар тарапынан негативті реакция тудырыды.Төмен бағалау жоғары мазасыздан өз күшіне деген сенімсіздік жауапкершіліктен қашуға əкеледі. 5.Адам темпераментінің халериктік типі өздеріне қайшы келетін ситуацияларды конфликтілі тəсілдермен шешулеріне əкеледі.Конфликтінің тұлғалық себептерінде мінез-құлықтың əртүрлі аксентуациялары себеп болады. Ол міне-құлықтың қандайда бір белгілерінің шектен тыс көрініс беруі. жүктеу/скачать 260 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|