Дәріс 6. Сараптама – ғылыми-практикалық зерттеулердің негізі

Жоспар

2. Факторлық сараптама

3.Жүйелілік сараптама

Ұсынылатын әдебиеттер

1.Омаров Д. http://el.kz/kz/news/archive/%D0%B1%D1%96%D0%BB%D1%96%D0%BC-%D1%81%D0%B0%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%8B%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D2%9

Функционалды сараптама саясатты білім беруге, немесе саяси шешімнің білім беруге әсерінің функцияларын анықтауға мүмкіндік береді. Аналогиялық түрде білімнің саясатқа әсерін анықтауға болады. Шартты түрде саяси топтардың білім жүйесіне әсерінің үш негізгі функциясы бар:

1. 
   Білімді қолдау және оған қолжетімділікті бақылау. Бұл жағдайда кім білім алатынын, қандай түрде және ол білімнің қандай сапада екенін анықтау қажет.
   
2. 
   Білім берудің мазмұны мен процедураларын бақылау. Мұндағы анықталуы қажет басты сұрақ: кім сабақ береді, қандай әдістермен, қалай береді?
   
3. 
   Жоғары оқу орындары субъектілерінің әлеуметтік және саяси іс-әрекетінің масштабын бақылау. Бұл жерде мына сұраққа жауап беру өте маңызды: профессорлық-оқытушылық және студенттік жастардың қаншалықты уақыттары бос емес, олар қандай саяси немесе әлеуметтік басымдықты таңдады?.
   

Салыстырмалы (немесе компаративистика, ағылшынша «compare» -салыстыру деген мағынаны білдіреді) саясаттанулық талдау саясатты зерттеудегі ең маңызды және ең шешуші ғылыми әдіс болып табылады. Өйткені бұл өмірде бәрі салыстырмалы және кез келген нәрсені тек салыстыру арқылы бағалауға болады.

Жүйелік сараптама нақты бір мемлекеттің тек білім жүйесін зерттеумен байланысты және сол білім білім жүйесі қаншалықты нәтижелі жұмыс істейтіндігін көрсетеді.

Бұл жұмыста контент-анализ білім жүйесін терең зерттеуге мүмкіндік береді. Себебі ол құжаттар, заңдар, жоғары білім саласындағы үкіметтің шешімдерін сараптауға негізделеді. Бұл сараптама арқылы білім жүйесінің мемлекет өміріндегі рөлін, биліктің білім саласына деген ниетін, көңілін білуге болады, себебі контент-анализ текстпен жұмыс істейді.

Қазақстандағы қазіргі нарықтық қатынас заманында білім жүйесіндегі реформалау сәтті іске асыру үшін демократиялық негіздерді жасау, плюрализм және қоғамдағы жаңа экономикалық қатынастар процесіндегі қазақстандық білім саясатындағы тенденциялар мен ситуацияларға сараптама жасау қажет.

PEST-анализ (кейде STEP деп аталады) – білм жүйесіне әсер ететін сыртқы ортаның саяси (Political), экономикалық (Economical), әлеуметтік (Social) және технологиялық (Tecnological) аспектілерін анықтауға арналған маркетингтік инструмент. Бұл сараптама шын мәнісінде экономикалық әдіс болып табылады, сол себепті бизнес компаниялардың жұмысына арналған болатын. Бірақ мен осы тәсілді білім жүйесіне, соның ішінде жоғары білім жүйесіне пайдаланамын, себебі білім беру нарық қатынастарына сай өзгеріп келеді және университеттер бизнес компаниялар секілді нарық заманында жұмыс істейді, сұраныс пен ұсыныс ЖОО-ларға да өте маңызды. Студенттерді барынша көп тартып, олардан сапалы маман шығару үшін университетке осы сараптаманы жүргізу қажет.

.