Жамбас белдеуінің сүйектері. Жамбас белдеуі сегізкөзден және онымен қимылсыз біріккен екі жамбас сүйектерінен құралған. Жамбас сүйектерінің алдыңғы жағы бір-бірімен қимылсыз біріккен. Жамбас сүйектерінің ойысында ортан жіліктің басы бекіген. Жамбас пен ортан жілік қозғалмалы буын арқылы бірігеді. Адамның жамбас сүйектері кең тостақан тәрізді қуыс жасайды. Себебі адамның тік жүруіне байланысты ішек-қарынның салмағы осы жамбас сүйектеріне түседі. Ортан жіліктің екінші шеті асықты жілік пен оның ш ы б ы ғ ы н а жалғасады. Ал олар толарсақ, бақай сүйектері және бақайшықтан құралған т а б а н сүйектерінен тұрады.Ортан жілік пен асықты жілік бір-бірімен тізе буыны арқылы қозғалмалы жалғасқан. Табан сүйектері бір-бірімен буындасып жалғасқан сүйектер.
Ортан жілік адам денесіндегі ең ірі сүйек. Оныңжілік басы, денесіболады. Жілік басы мен денесініңарасындамойыны бар. Мойыны мен денесініңқосылатынжеріндебұдырлауорналасқанұршықтарыболады. Бала туғаннанкейіналғашқы 5 жылдаортанжілік тез өседі де, 5-9 жасарасындақыздардыңортанжілігіжылданжылғабаяулап, ер баланыңжілігібірқалыптабаяуөседі. Жілік басы мен мойыны 14-20 жастабірігіпкетеді. Осы мерзімдеұршықтары, мойыны, денесібір-біріменжалғасады. Ортанжілік 18-20 жастаөсуінтоқтатады. Асықтыжілік пен оныңшыбығыныңсүйектеріқыздарда 16-18, жігіттерде 19-20 жасқадейіносіп, оданәріқарайөсуінтоқтатады. Олартөменқарайөседі, яғниұзарады. Асықтыжіліктіңшеміршектерібаладанеғүрлым тез жүріпкетсе, соғүрлым тез өседі.
Үлестірмелі материалдар.кестелер,ағза муляждары, тесттер, кеспе қағаздар
Бақылау сұрақтары (кері байланыс). 1. Қолдың еркін бөлігі сүйектерінің қаңқасы қандай бөліктерден тұрады?
2. Қолдың еркін бөлігінің сүйектерін атаңыз
3. Жоғары иық белдеу сүйектерін атаңыз
4.Шонданай сүйектің бөліктерін көрсетіп, атаңыз.
5. Ортан жіліктің, сирақ сүйектерінің құрылысы көрсетіп, атаңыз.
6. Аяқ ұшы сүйектерінің құрылысы, көрсетіп атаңыз.
Негізгі әдебиеттер. 1.Кузенбаева, Ә. О. Адам анатомиясы. 1 - кітап: оқу құралы /. - Алматы : Эверо, 2016. - 292 бет. с.
2.Кузенбаева, Ә. О. Адам анатомиясы. 2- кітап :оқуқұралы . - Алматы :Эверо, 2016. - 248 бет. с.
3.Рақышев, А. Р. Адам денесі. 3 томдық. Т. 1. Сүйектертуралыілім. - М. : ГЭОТАР - Медиа, 2014
4.Рақышев, А. Р. Адам денесі. 3 томдық. Т. 2. Ас қорытужүйесі. Тынысалужүйесі. Несеп-жынысжүйесі. Эндокриндікбездер. Тамырлартуралыілім. Лимфа жүйесі- М. : ГЭОТАР - Медиа, 2014.
