15 сызбанұсқа – Бейорганикалық қосылыстар арасындағы генетикалық байланыс
Металл
Негіз
Негіздік оксид
тұз
Бейметалл
Қышқыл
Қышқылдық оксид
Сызбанұсқада жай затпен жай зат, жай затпен күрделі зат және керісінше, күрделі зат пен күрделі зат арасындағы 18 түрлі байланыс көрсетілген. Бұларды түсіну арқылы оқушылар табиғаттағы заттардың бір-бірімен байланысты екеніне, олардың ізсіз жойылмайтынына, бір түрінен екінші түріне ауысатынына көз жеткізеді. Бағдаршамен көрсетілген генетикалық байланыстарға сәйкес химиялық реакцияларды жүзеге асыру арқылы адам өзіне қажетті заттарды өндіреді, керегіне жаратады.
Келтірілген сызбанұсқа кез — келген бейорганикалық қосылыстың химиялық қасиеттерін, алыну жолдарын жан- жақты сипаттауға мүмкіндік береді.
Тапсырмалар: 1. Магний хлоридін және кальций карбонатын қандай реакциялардың жәрдемі мен алуға болады?
2. Литий гидроксиді, күкірт (IV) оксиді, фосфор қышқылы, барий оксиді қандайқандай химиялық қасиет көрсетуі мүмкін? Реакция теңдеулерін жазыңыздар.
3.Мына айналуларды қалай жүзеге асыруға болады? Реакция теңдеулерін жазыңыздар:
CaCO3 → CaO → Ca(OH)2 → CaCO3 → Ca (NO3)2 Cu → CuO → CuCl2 → Cu(OH)2 → CuO → Cu → Cu SO4 4.Белгісіз заттың ерітіндісіне натрий сілтісімен әсер етіп натрий сулфаты алынады, ол қай зат? Бұл зат мына берілгендірдің қайсысымен әрекеттеседі: Zn,CuO,CO2, Fe(OH)3;
5.Су қатысатын немесе нәтижесінде су түзілетін алты реакцияға мысал келтіріңіздер?
6.Оксид ЭО2 суда еріп, лакмусты қызыл түске бояйды. Бұл оксид мына заттардың қайсысымен әрекеттеседі: Р2 О5, СаО, Ва(ОН)2 , HNO3
7.Сілтілерді шыныдан жасалған тығыны бар ыдыстарда сақтайтыны неліктен?
8.Жазуы жоқ екі ыдыста кальций оксиді және фосфор (V) оксиді бар. Олардың әрқайсысын қалай анықтайды?
Мына заттардың формулаларын жазыңыз: тұз қышқылы, күкірт қышқылы, азот қышқылы, фосфор қышқылы, көміртек қышқылы.
