Әдебиеттануға кіріспе пәні,19 тақырып: Көркем әдебиет тілі
жүктеу/скачать 69,49 Kb.
|
306 adebit
-sabaq-kz-attachment-mzh.-aza-debiet-7-synyp-3-tosan-dostyy-zharasan-elmz, -sabaq-kz-attachment-mzh.-aza-debiet-7-synyp-3-tosan-dostyy-zharasan-elmz, 001273b1-18effb9d, Квалиметрия Лекция 1
- Бұл бет үшін навигация:
- Көркемдік әдіс
| Әдеби үрдіс- бұл белгілі бір дәуірде, сонымен қатар, ұлттар мен елдердің, аймақтардың, әлемнің күллі тарихи кезеңдерінде өмір сүріп келе жатқан әдебиеттің тарихи-заңды қозғалысы. Әдеби үрдіс – адамзаттың эстетикалық, рухани құндылықтарының толығуының тарихы. Әлемдік деңгейдегі үрдіс қоғамдық-тарихи үрдістің бір бөлшегі болғандықтан, оған тікелей тәуелді екені анық. Қазіргі әдебиеттануға жүгінсек, әдеби үрдіс – мәдени-тарихи өмірдің бір тармағы. Демек, әдеби үрдісті жалпы мәдениеттен тыс қарауға болмайды. Әдебиеттің дамуында әдеби дәстүрлер маңызды роль атқарады. Көркемдік идея, түр, тақырыпты жалғастыру дәстүрі қаламгерлердің көзқарастарынан туындап, қаншалықты маңызды болғанымен, әдебиет дамуында тек қосалқы мән иеленеді. Өмірге қарым-қатынастың әр кезде кезедесетін тарихи идеялық-эмоционалдық түрлері (трагедиялық пен комедиялық, сатиралық пен патетикалық), жалпыадамзаттық, адамгершілік және философиялық проблемалар (ізгілік, ақиқат, сұлулық), өнердің «мәңгілік тақырыптары», сондай-ақ ғасырлар бойына екшеліп, жинақталған көркемдік түрлер (бірінші кезекте жанрлық түрлер) әдеби үрдістің тіршілік етуіне қажетті дәстүрді құрайды.
Көркем шығарманың тарихи қалыптасып, даму үстінде болатын типі жанр деп аталды. Әр жанр өзіндік пішіндер арқылы ерекшеленеді. Француз тілінен аударғанда «түр», «тек» деген мағына береді. Барлық әдеби шығармалар 3 текке бөлінеді: эпос, лирика, драма. Әрбір тек іштей түрлерге бөлінеді. Эпосқа миф, эпопея, роман, повесть, мысал, ертегі, әңгіме, очерк; лирикаға - ән, поэма, романс, ода, элегия; драмаға – трагедия, драма, комедия, мелодрама, водевиль, киносценарий жатады. «Жанр» термині кейде әдеби түр, кейде әдеби тек ұғымдарының баламасы ретінде қолданылып келеді. Көркемдік әдіс (грек тілінде methodos – зерттеу жолы) – суреткердің өзі танып-білген ақиқат дүниеге шығармашылық қарым-қатынасының жалпы ұстанымы, яғни ақиқат дүниені қайта жасауы. Көркемдік әдіс - әдебиеттану ғылымындағы маңызды ұғымдардың бірі. Ол көптеген қаламгерлер шығармашылығында қайталана отырып, өнердегі өмірді бейнелеудің ортақ ерекшеліктерін айқындап, сол арқылы бір немесе бірнеше елде әдеби ағым (бағыт) туындатады. Мысалы, реализм, романтизм, символизм т.с.с. Өмірді көркем бейнелеу сипаты, ең алдымен, қаламгердің өмірді бейнелеу үшін таңдаған әдісінің негізінде пайда болады. Әдебиеттану қырынан алғанда, стиль – жазу машығы, жазушының, жеке шығарманың, әдеби бағыттың, ұлт әдебиетінің өзіндік сипатын танытатын образдар жүйесінің, көркемдеу құралдарының тұрақты жиынтығы. Әр жазушының стиль ерекшелігін оның шығармасындағы көркем компоненттерін тану арқылы айқындаймыз. Әр жазушының өзіне ғана тән суреттеу стилі, сөз саптау мәнері бар. Ол сол жазушының барлық шығармаларында көрініс беріп отырады. жүктеу/скачать 69,49 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|