4-тарау. БIЛIМ БЕРУ МАЗМҰНЫ 13-бап. Бiлiм беру мазмұнының ұғымы Бiлiм беру мазмұны - жеке адамның бiлiктiлiгi мен жан-жақты дамуын қалыптастыру үшiн негiз болып табылатын бiлiм берудiң әрбiр деңгейi бойынша бiлiмдер жүйесi (кешенi).
Бiлiм беру мазмұны бiлiм берудiң мемлекеттiк жалпыға мiндеттi стандарттары негiзiнде әзiрленетiн бiлiм беретiн оқу бағдарламаларымен айқындалады.
14-бап. Бiлiм беретiн оқу бағдарламалары 1. Бiлiм беретiн оқу бағдарламалары мазмұны мен бағыттарына
(мiндеттерiне) қатысты:
1) жалпы бiлiм беретiн (үлгiлiк, жұмыстық);
2) кәсiптiк (үлгiлiк, жұмыстық);
3) қосымша болып бөлiнедi.
Үлгiлiк жалпы бiлiм беретiн және кәсiптiк оқу бағдарламалары мемлекеттiк жалпыға мiндеттi бiлiм беру стандарттарының талаптарына сәйкес әзiрленедi.
Жұмыстық жалпы бiлiм беретiн және кәсiптiк оқу бағдарламалары тиiстi үлгiлiк оқу бағдарламаларының негiзiнде әзiрленедi.
2. Жалпы бiлiм беретiн оқу бағдарламалары жеке адамның жалпы
мәдениетiн қалыптастырудың, жеке адамды қоғамдағы өмiрге бейiмдеудiң мiндеттерiн шешуге, кәсiптi, мамандықты саналы түрде таңдау мен меңгеру үшiн негiз жасауға бағытталған.
Жалпы бiлiм беретiн оқу бағдарламалары мазмұнына қарай мынадай оқу бағдарламаларына:
1) мектепке дейiнгi тәрбие мен оқыту;
2) бастауыш бiлiм беру;
3) негiзгi орта бiлiм беру;
4) жалпы орта бiлiм беру болып бөлiнедi.
Дарынды адамдардың әлеуеттi мүмкiндiктерiн неғұрлым толық дамыту үшiн оқу бағдарламасының жекелеген пәндерiн тереңдетiп оқытуды көздейтiн мамандандырылған бiлiм беретiн оқу бағдарламалары әзiрленедi.
Адамдардың жекелеген санаттары үшiн психологиялық-медициналық-педагогтiк консультациялардың ұсынымдары ескерiле отырып айқындалатын, бiлiм алушылар мен тәрбиеленушiлердiң даму және әлеуеттiк мүмкiндiктерiнiң ерекшелiктерi ескерiлетiн арнайы бiлiм беретiн оқу бағдарламалары әзiрленедi.
3. Кәсiптiк оқу бағдарламалары экономика салаларындағы кәсiптiк қызметтердiң бағыттары бойынша техникалық, қызмет көрсету және басқару еңбегi мамандарын даярлауға, жеке адамның кәсiптiк және жалпы бiлiм деңгейiн жүйелi арттыруға бағытталған.
Кәсiптiк оқу бағдарламалары мазмұнына қарай:
1) техникалық және кәсiптiк бiлiм беретiн;
2) орта бiлiмнен кейiнгi бiлiм беретiн;
3) жоғары бiлiм беретiн;
4) жоғары оқу орнынан кейiнгi бiлiм беретiн оқу бағдарламаларына бөлiнедi.
4. Қосымша бiлiм берудiң бiлiм беретiн оқу бағдарламалары бiлiм алушылардың өзiн-өзi билеуiн, шығармашылығын дамыту, олардың қабiлеттерiн iске асыру, қоғам өмiрiне бейiмделуi, азаматтық сана-сезiмiн, жалпы мәдениетiн, салауатты өмiр салтын қалыптастыру, бос уақытын мазмұнды ұйымдастыру үшiн жағдайлар жасауды көздейдi.
5. Оқытудың жаңа технологияларын сынақтан өткiзу, бiлiм берудiң жаңа мазмұнын енгiзу үшiн эксперимент режимiнде (эксперименттiк алаңдарда) жұмыс iстейтiн бiлiм беру ұйымдарында iске асырылатын эксперименттiк бiлiм беретiн оқу бағдарламалары әзiрленедi.
6. Интеграцияланған бiлiм беретiн оқу бағдарламаларын бiлiм беру ұйымдары бiлiм беру саласындағы уәкiлеттi органмен келiсiм бойынша әзiрлейдi. Интеграцияланған бiлiм беретiн оқу бағдарламалары пәнаралық және деңгейаралық, жоғары оқу орындары аралық және халықаралық болуы мүмкiн.
7. Әскери мамандықтар бойынша кәсiптiк оқу бағдарламаларын бiлiм беру саласындағы уәкiлеттi органмен келiсiм бойынша Қазақстан Республикасының Қорғаныс министрлiгi бекiтедi.
8. Медициналық және фармацевтiк мамандықтар бойынша үлгiлiк кәсiптiк оқу бағдарламаларын денсаулық сақтау саласындағы уәкiлеттi орган бекiтедi.
9. Бiлiм беру ұйымы лицензиясы болған жағдайда әртүрлi деңгейдегi оқыту бағдарламаларын iске асыруға құқылы.
15-бап. Мектепке дейiнгi тәрбие мен оқытудың жалпы бiлiм беретiн оқу бағдарламалары 1. Мектепке дейiнгi тәрбие мен оқытудың жалпы бiлiм беретiн оқу бағдарламалары iс-әрекет түрлерiнiң мектеп жасына дейiнгi балалар үшiн ерекшелiктерiн ескере отырып, мектепке дейiнгi тәрбие мен оқытудың мемлекеттiк жалпыға мiндеттi стандартының негiзiнде әзiрленедi.
2. Мектепке дейiнгi тәрбие мен оқытудың жалпы бiлiм беретiн оқу бағдарламалары:
1) балаларды тәрбиелеу, оқыту, дамыту және сауықтыру тұтастығы принциптерiн ескере отырып, мектепке дейiнгi және бастауыш бiлiм берудiң сабақтастығы мен үздiксiздiгiн қамтамасыз етедi;
2) әр баланың талабын, бейiмдiлiгiн, қабiлеттiлiгiн, дарындылығын iске асыруға және оның даму ерекшелiктерi мен денсаулық жағдайын ескере отырып, дара әдiс негiзiнде оны бастауыш бiлiм берудiң бiлiм беру бағдарламасын меңгеруге даярлауға бағдарланады.
3. Мектепке дейiнгi оқытудың жалпы бiлiм беретiн оқу бағдарламалары оқудың, жазудың, есептеудiң және тiлдiк қатынас тәжiрибесiнiң қарапайым дағдыларын қалыптастырады және бастауыш бiлiм берудi меңгеру үшiн бiрдей бастапқы жағдайларды жасауды көздейдi.