Емтихан билеті №1
Тілдің қоғаммен байланысы
жүктеу/скачать 263,32 Kb.
|
ЖТБ билет жауаптары
студентам лабд емтихан анатомия, 15,16 дәріс, ПО 2022 қорытынды 2, ПО 2022 қорытынды, Safari - 8 сент. 2022 г., 19:48, БЖБ 3
| Тілдің қоғаммен байланысы.
Тіл – қоғамдық құбылыс. Ол қоғамның қажеттіліктерінен пайда болған және қоғамда пайдаланылатын құрал. Бұжан тілдің келесі басты қызметі шығады. Яғни тіл – адамдар арасындағы қарым-қатынас құралы. Қоғамсыз тіл бомайды, тілсіз қоғамда болмайды деген қағида қазіргі заман тіл білімінде берік орын тепкен, талассыз тұжырым деуге болады. Сондай-ақ тіл мен қоғам арасындағы қарым-қатынасты зерттеудің қажеттігін бекер деушілер де жоққа тән. Бірақ мұндай шешім ғылымда талас-тартыссыз, пікірлер қайшылығынсыз бірден қалыптаса қалған жоқ. Тілдің қоғамдық мәні жөніндегі алғашқы бұлдыр болжам ежелгі заман ойшыларынын бастылғанымен, тілді қоғамдық құбылыс деп сынау, тіл мен қоғам байланысын арнаулы проблема етіп көтеру өткен ғасырдан ғана басталды. Тілдің қоғаммен байланысын зерттейтін тіл білімінің әлеуметтік тіл білімі деп аталатын саласы осы атқа үстіміздегі ғасырдың 50-жылдарынан бастап ие болды. Содан бері ұзақ уақыт ішінде тілдің табиғаты мен мәні, тіл тарихи мәселелерімен айналысқан ғалымдардың ешқайсысы да тілдің қоғаммен қарым-қатынасына соқпай өткен емес, олай болатыны аталған мәселелердің бірден-бірін тілді адамдардың қоғамдық өмірімен байланысына қарамай шешу мүкін емес. Тіл мен қоғамарасындаболатынқарым-қатынас-өтекүрделікөпқабатты, кеңсалалы проблема. Бұлпроблеманыңқарауынажататынбастытарауларқатарына: тілдің табиғаты мен әлеуметтікмәні, оныңшығу, даму тарихыныңадамқоғамытарихыменбірлігі, тідіңадамдардыңэтникалықбірліктерімен, қоғамдық формацияменбайланыстылығы, тілқызметініңсалалары, олардыңәлеуметтік сыры, қоғамныңтілге, тілдің қоғамғатигізетінәсерлері, тілдіңқоғаммәдениетімен, ғылымитехникалықпрогреспенқарым –қатынасы, олардыңтілдегікөріністері , тілдерараларында болтан қарым-қатынастар, халықаралық қарым-қатынастағытілдікбөгет, оданқұтылудыңжолдары,т.б. Тілдіңпайдаболуы, дамуы, әдебитілдіңқалыптасуы, стильдіктармақталуытуралымәселелер де тілжәнеқоғамтүсінігінеорайласады. Бұлбағыттағыбарлықмәселементілбілімініңқомақтысаласыболыптабылатынәлеуметтіктілбілімінемесесоциолингвистика ғылымыайналысады. Тіл, қоғамұғымдары – бірін-бірідамытыпотыратын, біріне-біріәсеретіпотыратынүздіксізүдеріс. Қоғамның (ұжымның) пайдаболуытілдіңшығуына, тілдіңпайдаболуықоғамныңдамуынаықпалеткенісөзсіз. Осыдантілдіңқоғамдыққызметікеліптуындайды. Тілжәнеқоғаммәселелерінетілдіңмәртебелері, қолданылуаясы, тілсаясаты, қостілділік, көптілділік, мемлекеттікжәнересмитіл, халықаралық қатынастілістатустары, тілдідамытумәселелері де жатады. Қорытындылайкелгенде, тіл – қоғамныңайнасы. Қоғамдықөзгерістер мен дамулартіларқылыжүзегеасып, көрінісберіп, хабардарболыпотырады. Тілдіңдамуынаәсерететінэкстралингвистикалық фактор да қоғамдықжағдайлардантуындайтынысөзсіз. Бірақтіл мен қоғамдамуыныңзаңдарыбасқа. жүктеу/скачать 263,32 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|