Натуралистікнемесе биалогиялық көзқарас.Натурализм латынның натура (жарталас ) деген сөзінен шыққан.Натурализм жеке ағым ретінде көркем әдебиетте , өнерде , ғылымда ХІХ ғасырдын екінші жартысында Дарвин ілімнің әсерінен пайда болды.
Ғылымда натуралистер деп аталатындар –қоғамдық құбылыстарды зерттеуде жаратылыс заңдарын басшылыққа алып , мәселені соған негіздеп шешуге ұмтылушылар.
Тіл біліміндегі натурализм көрнекті неміс ғалымы , Россия Ғылымы академиясының корреспондент –мүшесіАвгуст Шлейхер (1821-1869)есімімен байланысты . А. Шлейхер –салыстырмалы –тарихи тіл білімінде тіл философиясын қалыптастырушылардың , тіл фактілерін салыстыруда дыбыс құбылыстарының заңдылықтарын қатал сақтауды талап етушілердің, үнді –еуропалық ата тілді мүсіндеушілердің, тілдердің типалогиялық ұқсастығы мен генеологиялық бірліктерін жан-жақты талдаушылардың ең көріктілерінің бірі. Ол славян , балтық , неміс тілдерінің салыстырмалы грамматикаларын жазудағы зерттеулері арқылы тіл білімін теориялық жағынан дамытты , оның бағыт -бағдарына едәуір ықпал жасады . Салыстырмалы –тарихи әдісті жетілдіре , оның обьектісін айқындай түсумен бірге А.Шлейхер ХІХ ғасырда туған тіл философиясының да көрнекті өкілі болды . Көптеген пайдалы істермен қатар ол тіл біліміне бір сыпыра концепциялар да еңгізді . Оның сондай теріс көзқарастарының бірі –тіл білімінде натуралистік көзқарасты қалыптастырады.
Психологиялық көзқарас .Натуралистергеқарсы күрес үстінде дүниеге келген бағыт –психологиялық ағым деп аталады . Тіл біліміндегі психологизм ХІХ ғасырдың орта кездерінен бастап қалыптаса бастады . ХІХ ғасырдың екінші жартысындағы көрнекті тіл ғылымдарының көбі осы бағытты жақтады . Тіл психологиясының обьектісі -адамдар сөйлеу әрекетінде болатын психикалық процестер . Тіл психологиясын қалыптастырушылардың ең бастылары қатарына Берлин университетінің прфессоры Гейман Штейнтальды (1823-1899) жатқызуға болады. Кейініректе Штейнтальдың көзқарасын Харьков университетінің профессоры Александр Потебня (1835-1891), неміс ғалымдарыВильгелм Макс Вундт (1832-1920) ,Герман Пауль, тағы басқалар қолдады. Тілдік құбылыстарды психологиялық тұрғыдан сөз ету –ХІХ ғасырдағы лингвистердің көпшілігінде болды және бұл бағыт тілдік философия ретінде әр түрлі көзқарастағы ғалымдардың, мектептердің басын біріктірді .
