А. Д. Нурахова, Л. Т. Ералиева клиникалық лабараториялық диагностика бойынша ұлттық Әдістеме

4.1.) сапаны сыртқы бағалау жүйесіне қатысу;

4.2.) пипеткаларды және автоматты мөлшерлегіштерді калибрлеу.

Кез келген уақытта сапаны бақылау

Сапаны бақылау түрлері кез келген уақытта корреляциялық бақылау әдісін пайдалануды білдіреді. Бұл әдісті пайдалану гематологиялық анализатордың көмегімен алынған кез келген күтпеген нәтиже оны клиникалық көрініспен түсіндіруге және ол басқа тестермен корреляциялауға болатынын көру үшін тексерілуі тиіс. Мысалы, алдыңғы зерттеумен салыстырғанда кенеттен жоғары немесе төмен гемоглобин деңгейін қан құюмен немесе геморрагиямен түсіндіруге болады. СжС төмен мөлшері (эритроциттегі гемоглобиннің орташа концентрациясы) боялған қан жағындысын зерттеу кезінде эритроциттер гипохромиясының көрсетілуімен расталуы тиіс, ал МСV жоғары шамасы (эритроциттің орташа көлемі) макроцитозбен коррелирленуі тиіс.

3-ке көбейтілген гемоглобин мөлшері (г/дл) гематокрит шамасын береді; 3-ке көбейтілген эритроциттер саны г/дл гемоглобиннің шамамен алғандағы шамасын береді (эритроциттер саны ғана алынады, мысалы, егер эритроциттер саны 4,12 болса).3-ке көбейтіледі); 9-ға көбейтілген эритроциттер саны гематокрит мөлшеріне сәйкес келеді (есеп алдыңғысына ұқсас).

Егер зерттелетін қанда лейкоциттер мен гемоглобин құрамының жоғары сандары алынса, гемолитиктің сапасын тексеру қажет. Егер эритроциттердің гемолизі толық болмаса, "нақты емес нәтижелер"алуға болады. Егер" Фон " — дилюентті есепте жоғары импульстер болса, мысалы, лейкопения жағдайындағы лейкоциттер санын көтеруге болады.

Гематологиялық көрсеткіштердің өзгеру динамикасын бақылау өте маңызды болып табылады. Бұл әсіресе технологиялық процестің преаналитикалық кезеңінде кездейсоқ қателерді анықтау үшін пайдалы (сынаманы дұрыс емес кодтау немесе таңбалау, қанды моноветте ішінара орау).

Гематологиялық зерттеудің сапасын бағалау үшін, әсіресе айқын патология жағдайында, алынған нәтижелерді осы пациенттен бұрын алынған нәтижелермен салыстыру қажет. Егер зерттеулер бұрын басқа гематологиялық анализаторда орындалса, ДДҰ ұсынысына сәйкес гематологиялық анализаторлар үшін айырмашылық гемоглобин мен эритроциттер үшін 10% — дан және лейкоциттер мен тромбоциттер үшін 20% - дан аспауы тиіс. Талдаулар нәтижесіндегі патологиялық ауытқулардың ықтимал себептерін анықтау үшін емделушінің жағдайына қатысты емдеуші дәрігермен кеңесу және көрсеткіштердің өзгеруінің ықтимал себептерін талқылау пайдалы.

Өзінің күнделікті қызметінде гематологиялық зерттеулердің сапасын қамтамасыз ету үшін қан жағындысын зерттеу нәтижелері мен гематологиялық анализаторлардың көмегімен алынатын нәтижелер арасындағы корреляцияны белсенді пайдалану қажет.

Бұл әдістің мәні келесіден тұрады.

Гематологиялық талдауыштағы пациенттердің қанының 30 сынамасында тромбоциттер — РLТ (лейкоциттер — WBC) санын алдын ала есептейді (сапаны бақылаудың жақсы нәтижелері болуы тиіс). Есептеу нәтижелері кестеге енгізіледі. Әрбір қан сынамасынан иммерсиямен зерттелетін жағынды дайындайды және бояады. Жағындыда эритроциттердің 50% - ы бір-бірін жабатын немесе 2-3-тен топтармен орналасқан және көрші 10 көру алаңында тромбоциттерді (лейкоциттерді) есептейтін орынды табады. Әрбір қан жағындысын есептеу нәтижелерін (10 көру өрісі) жинақтайды және 10-ға бөледі, яғни. кестеге енгізілетін бір көру өрісінде тромбоциттердің (лейкоциттердің) орташа санын есептейді. Бұдан әрі гематологиялық анализаторда тромбоциттерді (лейкоциттерді) есептеу кезінде алынған әрбір сынама нәтижесінің микроскоппен есептегенде тромбоциттердің (лейкоциттердің) орташа санына қатынасы есептеледі. Барлық 30 сынаманы қосып, 30-ға бөледі, нәтижесінде осы микроскоп үшін қайта есептеу коэффициентін алады. Алынған коэффициентті бүтін шамаға дейін дөңгелектеу қажет. Бұл қайта есептеу коэффициенті перифериялық қан тромбоциттерінің (лейкоциттер) саны көру өрісінде 1 тромбоцитке (лейкоцитке) келетіндігін көрсетеді.

Тромбоциттер (лейкоциттер) үшін қайта есептеу коэффициентін анықтау әрбір микроскоп үшін бір рет жүргізіледі; микроскоптың ірі жөндеуі жағдайында оптиканы ауыстыра отырып коэффициенттерді анықтау қайталанады. Алынған қайта есептеу коэффициенті гематологиялық анализатордың жұмысын тұрақты бағдарлы бақылау үшін қолданылады. Мысалы, гематологиялық талдауышта тромбоциттер санын есептеу кезінде нәтиже 204.109 / л құрады. Осы микроскоп үшін тромбоциттерді қайта есептеу коэффициенті 23 құрайды. 9-ға 23-ке көбейтіп, 207.109/л тромбоциттерді аламыз, бұл гематологиялық анализатордың деректеріне сәйкес келеді.

Егер жұғындыда есептелген тромбоциттер (лейкоциттер) саны гематологиялық анализатордың деректерімен тарайтын болса, онда қанды дұрыс алу, жұғынды дайындау және онда тромбоциттерді (лейкоциттерді) санау жағдайында анализаторда тромбоциттерді (лейкоциттерді) есептеудің дәл емес нәтижесін болжауға болады. Мұндай жағдайларда, егер алынған деректер тромбоциттерді немесе лейкоциттерді автоматты түрде есептеу нәтижелеріне күмән туғызса, :

- сынама идентификациясын тексеру;

- талдағышта санауды қайталау;

- сол қан сынамасынан жаңа жағынды дайындау, оны бояу және тромбоциттерді (лейкоциттерді) есептеу);

- егер гематологиялық анализаторда сапаны бақылаудың жақсы нәтижелері кезінде барлық алдыңғы әрекеттер зерттеулердің жақын нәтижелеріне әкелмесе, онда пациенттің қанын қайта алу және ережелерді мұқият сақтай отырып, талдаудың барлық кезеңдерін қайталау қажет.