Тоқсан сайын жүргізілетін гематологиялық зерттеулерді бақылау

Тоқсан сайын жүргізілетін гематологиялық зерттеулерді бақылау сапаны сыртқы бағалау жүйесіне қатысудан тұрады және шеткергі қанның төмен, қалыпты және жоғары көрсеткіштері (гемоглобин, эритроциттер, МСН, лейкоциттер, тромбоциттер) бар бақылау материалына (тұрақтандырылған қан) зерттеулер жүргізуді қамтиды.

Зәрді зерттеуде биохимиялық және морфологиялық әдістер қолданылады. Несепті зерттеу нәтижелерінің көбейтінділігі мен дұрыстығын бақылау үшін құрамы бойынша пациенттердің талданатын зәр үлгілеріне жақын әр түрлі бақылау материалдарын және несептің шөгіндісін микроскопиялық зерттеу сапасын бақылау үшін бақылау жағындысын қолданады.

Пайдаланылатын диагностикалық жолақтардың сапасын бақылау үшін СССР ДСМ 23.04.85 ж. №545 бұйрығында баяндалған бақылау материалдарын дайындау әдістемесіне сәйкес №3 бақылау ерітіндісін дайындайды.

Сыйымдылығы 500 мл өлшеуіш колбаға 200 мл дистилденген Судан 5 мл глюкоза (көктамыр ішіне инъекцияға арналған 5% ерітінді), 2 мл ацетон, 25 мл адам сарысуын және 0,1 мл лизирленген қан (0,1 мл жаңа алынған қанға 0,1 мл дистилденген су қосады) қосады. Мұқият араластырады және көлемін натрий хлоридінің изотониялық ерітіндісімен белгіге дейін жеткізеді. НС1 (0,1 моль/л) ерітіндісін пайдалана отырып, рН шамасы 6,0-ге дейін жеткізіледі.

Диагностикалық жолақтар жұмысының сапасын бағалау шамамен таза жүргізіледі. Егер жолақтың көмегімен № 3 бақылау ерітіндісінде глюкоза, кетон денелері, ақуыз, гемоглобин, несептің қышқыл реакциясы байқалатын болса, онда жолақтардың жұмысы сапалы деп танылады. Диагностикалық жолақтардың жұмыс сапасын бақылау күн сайын жүргізіледі.

Егер несептегі глюкоза, ақуыз, несепнәр, креатинин, электролиттер (калий, натрий, кальций) сандық анықтау биохимиялық автоанализаторда жүргізілсе, онда бұл параметрлерді анықтау сапасын бақылау биохимиялық талдаулардың сапасын бақылау талаптарына сәйкес (келесі бөлімді қараңыз: "биохимиялық және иммуноферменттік зерттеулердің сапасын бақылау") бақылау материалдарын пайдалану арқылы жүзеге асырылады.

Несептің шөгінділерін микроскопияға арналған бақылау препараттарында несепте кездесетін тұздар, эпителиалды жасушалар, цилиндрлердің әртүрлі түрлері, лейкоциттер, эритроциттер, бактериялар, саңырауқұлақтар, паразиттер болуы тиіс. Микроскопиялық зерттеулердің сапасын бақылауды жүзеге асыру үшін несеп тұнбасын № 2 Бақылау ерітіндісін дайындайды (23.04.85 ж. №545 КСРО ДСМ бұйрығы). Сыйымдылығы 100 мл өлшеуіш колбаға 12,2 мл КН2РО4 (0,37 моль/л), 11,6 мл Na2РО4 x 7Н2О (0,19 моль/л), 5 мл ақуыз құрамы қалыпты қан сарысуын, 1 г глюкоза, 0,5 мл ацетон, 0,1 мл гемолизат (0,1 мл жаңа алынған қанға 0,1 мл дистилденген су қосады) енгізеді және дистилденген сумен таңбалауға дейін жеткізеді.

Тұнбаны алу үшін бақылау ерітіндісіне келесі компоненттер қосылады: эритроциттер, лейкоциттер, патогенді емес Е. соli, ашытқы жасушалары, сперматозоидтар, сондай-ақ цистин кристалдары, трипельфосфаттар, кальций оксалаты. Тұнба түзілуі үшін қосылатын әрбір жасушалық компонент суық изотониялық натрий хлорид ерітіндісінде жуылады және сулы формалин ерітіндісімен натрий хлоридінің изотониялық ерітіндісімен араластырылады (10,0 мл формалин + 0,85 г NaCI) және дистилденген сумен 100 мл-ге дейін жеткізеді. Тіркеу 12 сағат ішінде жүргізіледі.

Бақылау ерітіндісіне 1-ден 5 мл-ге дейін тіркелген материалды қосады. Дайын бақылау ерітіндісін 1 мл-ден құяды және 3 айға дейін -20 °С кезінде сақтайды.

Дайындалған бақылау материалынан центрифугалау арқылы тұнбаларды алады және микроскопиялық зерттеуге арналған препараттар дайындайды. Препараттарды зертхананың барлық мамандары зерттейді; осы нәтижелердің негізінде эритроциттер, лейкоциттер, е. соli, ашытқылар, сперматозоидтар, сондай-ақ цистин кристалдары, трипельфосфаттар, кальций оксалаты үшін орташа мәндерді алады. Бұдан әрі бақылау ерітіндісінен дайындалған препараттарды зертхана мамандары несеп тұнбаларын зерттеудің жалпы сериясында зерттейді. Бақылау ерітіндісін зерттеу нәтижелері үнемі талданады және талқыланады.