Балашт ү с І п қ алие в б а л алара у р у л а р ы
жүктеу/скачать 11,76 Mb. Pdf көрінісі
|
Балалар аурулары (МЖОО «Стоматология» факультеті студенттеріне арналған)
| Клиникалық көрінісі.
Жедел есекжемде (жиі аллерген әсерінен дамиды) аллергенмен қатынастан бірнеше минут өткен соң науқастың терісінде эритема, сосын әртүрлі пішінді, сақина тәрізді гиперемиямен, айқын шекарасы бар қатты қышитын уртикарлы элементтер пайда болады. Есекжемге элементтер жоғалған соң пигментация тән емес. Егер әсер тағаммен байланысты болса, типті бөртпелер көрінгенше науқастың тілі, ерні, таңдайы ісінуі, кейде іштің қатты ауруы байқалады. Жиі конъюктивит, сирек көмей ісінуімен тыныс алу қиындауы білінеді. Кейде науқаста құсу, коллапс, анафлактикалық шок дамиды. Тағамдық аллергияда периоральді не перианальді дерматит дамуы мүмкін. Ауруларда дермографизмнің ерекше түрі – жылдам, тұрақты папулезді реакция байқалады, тері түсі гистамин енгізгеннен соңғы әсерге ұқсайды. Есекжем жиі жәндіктер шаққанда, өсімдіктермен қатынас болғанда, физика-лық фактор әсерінен (қысымнан баяу есекжем, күндік есекжем, жайылған және шектелген жылулық есекжем, салқындық есекжем), неврогендік себептер әсерінен туындайды. Ангионевротикалық ісінуде дененің кез келген жерінде, жиі ерін айналасында, тілде, аяқ-қолда, жыныс мүшелерінде айқын жиекті ісіктер байқалады. Ісік көшуі мүмкін. Жалпы симптомдары: қызба, қозу, артралгия, коллапс. Егер бөртпе 6 апта сақталса, онда созылмалы есекжем дамиды. Мұндай ағым көбіне иммундық емес есекжемге, жүйелік аурулар кезіндегі есекжемге тән. Асқынуы. Анафилактикалық шок, көмей ісігі (круп), неврологиялық бұзылыстар. Емі. Аллергоанамнез жинау, терілік сынама жсау арқылы аллерген анықталған соң онымен контакті азайтуға тырысу керек. Тағамға аллергия болғанда, тұздық әлсіреткіштерді беру керек. Жедел есекжемде антигистаминді препараттардың І буынын (ІІ буын препараттарына қарағанда тез әсер етеді) адренорецептор антагонистарімен қосып беру керек. Созылмалы ағымында антигистаминді дәрілердің екінші буынын, лейкотриен рецепторлары блокаторларын ұзақ қолдану керек. Тұрақты болғанда гидроксизин (әсіресе холинергиялық есекжемде), H2-гистамин рецепторларының блокаторларын (циметидин, ранитидин) қолданады. І, ІІІ дәрежелі көмей ісігінде преднизалонның көп дозасын – 3-4мг/кг («пышақсыз трахеостомия»), қажет болғанда трахеостомия қолданады. Болжамы. Көп жағдайда қолайлы. Көмей ісінуінен кейін асфиксия дамуы мүмкін. 8.5. ДӘРІЛІК АЛЛЕРГИЯ Көптеген авторлардың деректері бойынша балалардың 5% ауруханаға дәрілік емнің қолайсыз әсерімен түседі. дәрілік емнің асқынуы тағайындалған дәрілер санына тіке пропорциональды; дәрілік заттардың кейбір топтарын қолданғанда, асқыну туындауында тұқым қуалайтын және отбасылық ерекшіліктердің мәні; дәрілердің қолайсыз әсері олардың фармакологиялық қасиетіне, дәрі сіңетін (асқазан- ішек жолы), метаболизденетін (бауыр немесе басқа мүше) немесе шығарылатын (бүйрек және т.б) мүшелердің жағдайына байланысты, өйткені олардың зақымдалуында токсикалық әсер үдей түседі; дәрілерді сақтау тәртібі мен мерзімін бұзу, өзіндік ем қолдану дәрілік терапияның асқынуына әкелетіні дәлелденген. Дәрілердің барлық қолайсыз әсерлері екі үлкен топқа бөлінеді . 319 І. Болжауға болатын (дәрімен емдеудің асқынуларының шамамен 75-85%): дәрілердің токсикалық әсері артық мөлшерде қолданағанда, метаболизмі, шығарылуы бұзылғанда, туа пайда болған және жүре пайда болған мүшелер зақымдалуында, дәрілік заттарды қосарлап қолданғанда дамиды; дәрілердің кері әсері фармакологиялық қасиеттеріне де байланысты, қолданылған препарат тек зақымдалған мүшеге ғана емес – басқа да мүшелерге әсер етуі мүмкін; мысалы, Н1-гистаминоблокаторлардың М-холинолитикалық және седативті әсері; бронхиальды демікпеде қолданған эуфиллиннің ОЖЖ стимуляциясы; цитостатикалық емде лейкопоездің қажуы; фамакологиялық қасиетіне байланыссыз екіншілік әсері дамуы; мысалы, антибиотикпен емдегенде ішек дисбактериозы дамиды. ІІ. Болжауға болмайтын: дәрілік аллергия; идиосинкразия – науқастың генетикалық зат алмасу ерекшеліктері, олар дәріні көтере алмаушылық пен оның кері әсерін анықтайды: мысалы, Г-6-ФД тұқым қуалайтын жетіспеушілігі бар науқастарда қызу түсіретін және малярияға қарсы сульфаниламидтер мен нафтихинолондарды қолданғанда гемолитикалық криз дамиды. Дәрілік аллергия (ДА) – дәрілерді қабылдаумен туындайтын иммупатология-лық механизмдерге негізделген реакциялар мен ауруларды біріктіретін түсінік. Аллергиялық емес жоғары сезімталдық медикаменттердің ізашар иммунологиялық стадиясыз биогенді аминдердің (гистамин, т.б) босап шығуын белсендіруіне негізделген (ацетилсалицил қышқылы – антидене қатынасысыз комплемент) белсендіретін простогландиндердің липоксигеназды жолмен синтезін стимуляциялайды). жүктеу/скачать 11,76 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|