Ұсынылатын әдебиеттер тізімі: 1. Викория Фромкин, Роберт Родман, Нина Хайамс. Тіл біліміне кіріспе, 10-басылым, Халықаралық басылым, 2018. -608бет
2.Байтұрсынұлы А., Қазақ тіл білімінің мәселелері, - Алматы, «Абзал-Ай» баспасы, 2013
3.Жұбанов Қ., Қазақ тіл білімінің мәселелері., -- Алматы, «Абзал-Ай» баспасы, 2013
4. Қазіргі қазақ тіліндегі синтаксистік парадигмалар (мнография, оқулық) – Алматы, 2016, 464 бет
5. АСаутова, Т. А. Кәсіби қазақ тілі : оқу құралы / Т. А. Саутова. - Алматы : Отан, 2015. - 138 бет.
6. Шалабай Б., Қазіргі қазақ тілі синтаксисі: оқу құралы/ -Алматы., 2012. -186 бет
7.Садирова К.Қ. Қазіргі қазақ тілі синтаксисі: оқу құралы / -Ақтөбе, 2013
8. Қазақ грамматикасы. - Алматы, 2002
Дәріс тақырыбы: Сабақтас құрмалас сөйлемдердің (СабҚС) грамматикалық сипаты, белгілері. СабҚС теориясының проблемалары. СабҚС компоненттерінің байланысу амалдары. СабҚС түрлері, оларды тану принциптері, грамматикалық жүйеде алатын орны. Сағат саны:2 Негізгі сұрақтары: тану принциптері, грамматикалық жүйе
Жоспары: Сабақтас құрмалас сөйлем анықтамасы мен өзіндік белгілері.
СабҚС теориясының проблемалары.
СабҚС компоненттерінің байланысу амалдары.
СабҚС түрлері, оларды тану принциптері, грамматикалық жүйеде алатын орны
Дәріс тезисі: Сабақтас құрмалас сөйлем деп құрамындағы жай сөйлемдердің бағыныңқыларының баяндауыштары тиянақсыз тұлғада келіп, соңғы сөйлемге бағына байланысқан құрмалас түрін атаймыз. Ол бағыныңқы және басыңқы компоненттен тұрады. Бағыныңқы сыңар басыңқыдағы ойдың әр түрлі жақтарын айқындап, дәлдеп түсіндіру үшін қолданылып, жай сөйлемдердегі тұрлаусыз мүшелердің сұрағына жауап беріп тұрады. Сонша жерден әдейі жаяу келген соң, сол астықтан азырақ жырмалап берейін. Өзіндік белгілері: 1) сабақтас ҚС-нің синтаксистік компоненттері бір-біріне тұлғалық, мағыналық жақтарынан тәуелді болып келеді. 2) алғашқы сыңарының баяндауышы тиянақсыз түде келіп, басыңқымен тығыз байланыс туғызады. 3) бағыныңқы және басыңқы сөйлемдерден тұрады 4) бағыныңқы сөйлемнің байланыстырғыш амалы ретінде етістіктің шартты рай тұлғасы, есімше, көсемше формалары және есімшемен тіркесетін түрліше жалғаулықтар мен шылау сөздер жұмсалады. 5) бағыныңқыдағы ұласпалы байланыстырғыш интонация салаластағыдай емес, әлсіз, солғын болады.
